'Schoonmaken moestuinen rond Chemours kost tientallen miljoenen'

Het schoonmaken van honderden moestuinen rond de Chemours-fabriek in Dordrecht kost naar schatting tientallen miljoenen euro's, zegt de leider van het saneringsproject dat Chemours samen met drie gemeenten is overeengekomen. De grond is ernstig vervuild met PFOA en andere PFAS die de fabriek jarenlang uitstootte. Chemours heeft beloofd de kosten voor het saneren te betalen.

De Chemours-fabriek in Dordrecht loosde decennialang de giftige en kankerverwekkende PFAS-variant PFOA in het water en in de lucht. In de Zembla-uitzending 'De PFAS-doofpot', bleek dat DuPont (nu Chemours) in Dordrecht al 30 jaar geleden wist dat ze het grondwater onder de fabriek en in de omgeving ernstig vervuilden met grote hoeveelheden PFAS.

Ook bleek dat DuPont decennialang zweeg over de risico’s van PFOA voor mens en omgeving. Het Openbaar Ministerie is naar aanleiding van de Zembla-uitzending en de massa-aangifte die advocaat Bénédicte Ficq namens omwonenden heeft ingediend, een strafrechtelijk onderzoek gestart tegen DuPont/Chemours in Dordrecht.

Volgens de projectleider van de sanering zijn nu ongeveer 1300 locaties in beeld om schoongemaakt te worden. "Een grove schatting is dat dit tussen de 25 en 50 miljoen euro kost", zei hij gisteren bij de oplevering van het eerste project.

Zembla onthulde in juni 2023 dat water in sloten, zwem- en natuurplassen in een omtrek van zeker 15 kilometer rondom de Chemours-fabriek (vroeger Dupont) in Dordrecht zeer ernstig verontreinigd zijn met giftige PFAS. Ook op talloze andere plekken in Nederland worden PFAS aangetroffen in de bodem en in het water. Zo ​zit het ook in zeeschuim langs de Nederlandse kust.

Deskundigen zeiden maandag tegen het NOS-journaal dat het schoonmaken van alle vervuilde locaties in Nederland onbetaalbaar is. Bovendien is de vervuiling nog altijd niet gestopt, zegt emeritus-hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer tegen de NOS: "De fabriek staat er gewoon nog. En wij weten nog steeds niet goed wat er uit de schoorsteen komt. Er is heel veel zorg om de kleinste PFAS, TFA heet dat. Die wordt daar gewoon gemaakt. En dat komt uit de schoorsteen en dat komt ook naar beneden."

De directeur van Chemours was maandag aanwezig bij de oplevering van het eerste gesaneerde moestuintje en hield een toespraak. Leden van de lokale actiegroep 'Stop PFAS, stop Chemours' waren ook naar de bijeenkomst gekomen, maar zij moesten het terrein verlaten. Van achter een hek volgden ze onder meer de speech van Lemaire. "Nul uit de pijp!", scandeerden ze. Twee beveiligers die de ingang bewaakten, liepen mee toen de directeur van Chemours de moestuin weer verliet. De omwonenden vinden dat Chemours met het persmoment van maandag mooi weer speelt en willen dat het bedrijf echte verantwoordelijkheid neemt. Directeur van Chemours, An Lemaire, zei tegen de NOS: "We blijven nog steeds doorgaan met reduceren tot we de nul benaderen en dat betekent juist ook dat het nu de tijd is om te beginnen aan het moestuinenherstel."

Recent begon een pilot op drie locaties, in Sliedrecht, Papendrecht en Wijngaarden (gemeente Molenlanden), om ervaring op te doen met het saneren van moestuinen. In Sliedrecht is de bovenste 50 centimeter vervuilde grond afgegraven en vervangen door schone grond. De locatie ligt tegenover de fabriek, aan de andere kant van de rivier Beneden-Merwede.

In een civiele zaak die was aangespannen door de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden, oordeelde de rechter dat Chemours (dat voorheen DuPont heette) aansprakelijk is voor de schade die in ieder geval tussen 1984 en 1998 door de uitstoot is ontstaan op het grondgebied van de gemeenten. Het chemiebedrijf heeft vervolgens met de gemeenten afgesproken het schoonmaken van de moestuinen en de eveneens met PFAS vervuilde zwemplas Merwelanden te betalen. Het strafrechtelijk onderzoek loopt nog.

Bron: ANP, NOS, Zembla.