SBM verhult ernstige gezondheidsrisico’s gifschip

SBM Offshore heeft in 2018, ondanks waarschuwingen voor dodelijke gezondheidsrisico’s, een ernstig vervuilde gastanker op het strand van India laten slopen. De tanker bevatte zeer hoge concentraties kwik. SBM werd door een gespecialiseerd bureau gewaarschuwd dat werknemers tijdens het sloopwerk kwikdampen konden inademen en dat dit zou kunnen leiden tot blijvende neurologische schade of zelfs de dood. Toch probeerde SBM de aanwezigheid van het kwik te verhullen om zo de schoonmaakkosten van miljoenen euro’s te omzeilen. Dat blijkt uit gesprekken met directbetrokkenen en uit e-mails en vertrouwelijke documenten die ZEMBLA in handen heeft.

SBM Offshore bouwt drijvende platforms voor de olie- en gasindustrie. De tanker ‘Yetagun’ was eigendom van SBM en lag jarenlang boven een gasveld bij Myanmar. Dat gasveld bevat veel kwik, dat zich bij opslag in de tank aan de tankwanden hecht. De aanwezigheid van kwik kwam aan het licht toen SBM het schip wilde laten slopen. Een gespecialiseerd bureau dat via een tussenpartij door SBM werd ingehuurd, heeft de tanker laten onderzoeken door een chemisch expert. Uit het onderzoeksrapport, in handen van ZEMBLA, blijkt dat sprake was van zeer hoge concentraties kwik op de stalen wanden. Het rapport waarschuwde SBM voor ernstige, mogelijk dodelijke risico’s voor de slopers.

SBM Offshore is een Nederlandse multinational. Het bedrijf bouwt drijvende boorplatforms en tankers voor de olie- en gasindustrie. In 2014 bleek dat het bedrijf wereldwijd betrokken was bij de betaling van steekpenningen. SBM schikte voor honderden miljoenen euro’s met justitie in Nederland, Brazilië en de Verenigde Staten.

Bekijk de eerste beelden:

Tweede onderzoek
Uit vertrouwelijke documenten en e-mails die ZEMBLA van klokkenluiders kreeg toegespeeld, blijkt dat SBM het rapport eerst probeerde af te zwakken. Daarna liet SBM door een ander bureau een tweede onderzoek doen. Dat bureau stelde dat er geen sprake was van hoge concentraties kwik. Maar directbetrokkenen verklaren tegenover ZEMBLA dat dit tweede onderzoek niet goed werd uitgevoerd en dat SBM er alles aan deed om de kosten voor de schoonmaak, geschat op miljoenen euro’s, te omzeilen.

Lees meer over de uitzending 'Het gifschip van SBM'

Ondanks waarschuwingen dat het tweede onderzoek ‘misleidend, incorrect en potentieel gevaarlijk’ was, zette SBM de sloop van het schip door. Het bedrijf verkocht de Yetagun aan een sloopbedrijf in India.

Lees het volledige statement van SBM

Reactie SBM
SBM en de Indiase sloopwerf stellen tegenover ZEMBLA dat de sloop in overeenstemming was met internationale regels. De werknemers van de sloopwerf kregen passende bescherming en zijn niet blootgesteld aan kwikdampen, zegt SBM. Dat zou zijn gebleken uit onaangekondigde inspecties van een onafhankelijk inspectiebureau. Verslagen van die inspecties mocht ZEMBLA niet inzien.

Verborgen camera
Uit opnames met verborgen camera blijkt echter dat arbeiders volledig onbeschermd aan het werk waren en blootgesteld werden aan dampen die vrijkwamen door het gebruik van gasbranders. ZEMBLA sprak met verschillende slooparbeiders die aan de Yetagun hebben gewerkt. Ze verklaarden onafhankelijk van elkaar dat ze alleen beschermende kleding kregen als er inspecties op de werf kwamen. Sommige arbeiders klaagden tegenover ZEMBLA over ademhalingsproblemen en misselijkheid.

Sloopindustrie
De sloopstranden in Azië staan bekend om extreme milieuvervuiling en slechte arbeidsomstandigheden. Jaarlijks komen tientallen slooparbeiders om het leven.

De EU verbiedt om die reden de sloop van schepen op de stranden van India. Maar dat verbod geldt alleen voor schepen die onder de vlag van een EU-lidstaat varen. De Yetagun voer onder de vlag van de Bahama’s.