RIVM-onderzoekers zeggen nu ook: besmetting via kleine druppeltjes is mogelijk

Overdracht van het coronavirus via kleine druppeltjes in de lucht, zogeheten aerosolen, "is mogelijk en moet niet worden veronachtzaamd". Die conclusie trekken onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een nieuwe studie. 

Ze hebben het onderzoek nog niet in een wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd, maar wel alvast toegankelijk gemaakt op MedRxiv, een website voor medisch onderzoek.

Virus verspreidt zich binnenshuis
Het RIVM is er tot nog toe altijd van uitgegaan dat het coronavirus zich vooral via grote druppels verspreidt. Vandaar het algemene advies om 1,5 meter afstand te houden tot anderen. Ook volgens de nieuwe inzichten is de kans op besmetting via kleine druppeltjes meestal zeer klein. Maar naarmate meer virusdeeltjes worden uitgestoten en in de lucht blijven hangen, stijgt het risico hoogstwaarschijnlijk. De onderzoekers signaleren dat er steeds meer bewijs is dat erop duidt dat het coronavirus zich binnenshuis via de lucht verspreidt.

De RIVM-wetenschappers ontdekten dat sommige coronapatiënten veel meer virusdeeltjes in hun neus- en keelslijm hebben dan anderen. Ze kwamen daar achter door de virusconcentratie te meten op wattenstaafjes van besmette mensen. De helft bleek minder dan honderdduizend virusdeeltjes per milliliter te bevatten, maar bij 5 procent van de geïnfecteerden zijn dat naar schatting 100 miljoen virusdeeltjes.

Ventilatie belangrijk
Daarnaast hebben de onderzoekers in een rekenmodel bepaald hoeveel kleine druppeltjes in de lucht komen in verschillende situaties. Anders dan grote druppels kunnen kleine druppeltjes een tijdje in de lucht blijven hangen, hoe lang precies hangt af van de mate van ventilatie. De onderzoekers schrijven dat de meeste aerosolen vrijkomen wanneer iemand niest. Daarna volgen hoesten, praten en ademen. Als iemand die veel virusdeeltjes uitscheidt, neemt het risico voor de omgeving toe, zeker in slecht geventileerde ruimtes.

Belangrijke openstaande vragen zijn nog hoeveel van de virusdeeltjes in de lucht daadwerkelijk besmettelijk zijn én welke dosis leidt tot besmetting. De wetenschappers van het RIVM raden in het algemeen aan "voorzichtig te zijn" zolang dit onbekend is.

Brandbrief uit onvrede over maatregelen
Een groep mensen, onder wie ook artsen en zorgmedewerkers schreef onlangs een brandbrief waarin ze onvrede uitten over de coronamaatregelen van de overheid. 

De briefschrijvers bekritiseerden onder meer de anderhalve meter afstand: “Er is nog weinig tot geen bewijs voor het nut van sociale distantie op 1 tot 2 meter afstand. In de openlucht raken mensen weinig besmet, terwijl dit in onvoldoende geventileerde ruimtes ook buiten 1,5 meter makkelijk lijkt te gebeuren. Er is groeiend bewijs voor verspreiding via aërosolen en superspreaders.”

Aërosolen zijn kleine stof- en vloeistofdeeltjes die in de lucht zweven. Dat kunnen wolken zijn, maar bijvoorbeeld ook rook of roetdeeltjes afkomstig uit het verkeer. Superspreaders zijn individuen of organismen die een virus dragen en om onduidelijke reden veel besmettelijker zijn dan anderen met hetzelfde virus.