Het RIVM gaat onderzoeken of het veilig is om te zwemmen in Lammetjeswiel, de zwemplas in Alblasserdam. Dat zegt het instituut in een reactie op vragen van Rijnmond. Het onderzoek volgt naar aanleiding van de Zembla Extra ‘De PFAS-verspreiding’ waarin bleek dat de hoeveelheid PFAS in de plas veel hoger is dan wat het RIVM veilig acht.
De zwemplas ligt ongeveer op 8 kilometer hemelsbreed van Chemours.
De PFAS-varianten die in de plas zijn aangetroffen zijn PFOA en GenX. DuPont (nu Chemours) loosde decennialang PFOA en stootte het uit via de schoorsteen. In 2012 schakelde het bedrijf onder druk van strengere regelgeving over op GenX.
Voor PFOA wordt de grenswaarde die het RIVM recent heeft gesteld met een factor 250 overschreden en bij GenX is het gehalte zes keer te hoog. Milieuchemicus Chiel Jonker zei erover tegen Zembla: "Zulke hoge PFAS-concentraties heb ik nog nooit gezien in recreatieplassen."
Hoewel de concentraties bekend waren, is de zwemveiligheid nooit onderzocht. Normaliter onderzoekt het RIVM na een formele opdracht van de politiek of waterschappen, maar volgens Rijnmond gaat het instituut daar niet op wachten. “Er is zoveel onrust dat we de mensen duidelijkheid willen scheppen”, zegt het RIVM.
Op dit moment geldt er een positief zwemadvies van de provincie Zuid-Holland voor het gebied. Dat is vastgesteld op basis van een rapport uit 2020. Alleen in dat rapport worden oude grenswaardes gehanteerd. Inmiddels is er een veel strengere norm voor oppervlaktewater.
In het oude rapport werd al aanbevolen om aanvullend onderzoek te doen naar het zwemwater in de buurt van Chemours. Maar dat is de afgelopen drie jaar niet uitgevoerd en gebeurt binnenkort dus alsnog.
Kijk 'De PFAS-verspreiding':
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.