NPO

Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

RIVM: Bewoners in het gebied rond Tata Steel hebben vaker gezondheidsklachten

14-04-2021

•

leestijd 3 minuten

•

634 keer bekeken

•

tata steel hoogovens ANP

Tata Steel

Mensen die wonen in het gebied rond Tata Steel (het voormalige Corus) in de regio IJmond hebben veel meer specifieke gezondheidsklachten dan op andere plekken in Nederland. Dat concludeert het RIVM na onderzoek. De luchtkwaliteit in het gebied is volgens het rapport vaker matig tot onvoldoende.

De gezondheidsklachten die in het gebied veel vaker voorkomen zijn vooral buik- of maagklachten, misselijkheid of braken, last van de ogen, pijn of druk op de borst, hoofdpijn, duizeligheid, benauwdheid en jeuk. Daarnaast komen chronische aandoeningen van het hart, longkanker en diabetes vaker voor.

Het onderzoek door het RIVM is gedaan in samenwerking met de GGD en onderzoeksinstituut Nivel, in opdracht van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Velsen, Beverwijk en Heemskerk. Het RIVM vergeleek huisartsgegevens uit de IJmond met die van andere industriële gebieden in Nederland en met het platteland.

Dertien jaar na Zembla-uitzending

De bevindingen komen dertien jaar na de Zembla-uitzending ‘Het gif van Corus’. In die uitzending bleek dat de provincie veel te ruime vergunningen afgaf aan het voormalige Corus (nu Tata Steel) voor de uitstoot van kankerverwekkende stoffen. De GGD constateerde destijds dat in de omgeving meer kanker voorkwam dan elders in het land. Hoewel deskundigen in de uitzending waarschuwden voor het mogelijke verband met de uitstoot van Corus, werd dit niet onderzocht.

Vorig jaar kwam de GGD met een rapport waarin bleek dat in de directe omgeving van Tata Steel het aantal gevallen van longkanker de afgelopen jaren verder is gestegen dan in de rest van Nederland.

Fijnstof

Volgens het RIVM staat vast dat In de omgeving van Tata Steel vaker hogere concentraties fijnstof (PM10) voorkomen dan in delen van Nederland zonder zware industrie. Toch is op basis van dit onderzoek nog niet met honderd procent zekerheid vast te stellen of de gezondheidsklachten een direct gevolg zijn van de fijnstofuitstoot.

“Een studie onder omwonenden zou meer inzicht kunnen geven of er een verband is tussen de luchtkwaliteit en de acute gezondheidsklachten. Omwonenden zouden hiervoor langere tijd in een dagboek kunnen bijhouden op welke dagen zij bepaalde klachten hebben”, schrijft het RIVM. De provincie Noord-Holland moet afwegen of een zogenoemd panelonderzoek ook wenselijk is.

Provincie en reactie Tata Steel

Volgens gedeputeerde Jeroen Olthof bevestigt het rapport het beeld dat inwoners al jaren hebben. "We erkennen de zorgen van onze inwoners. De onderzoeksresultaten onderstrepen de noodzaak en het belang van een gezondere leefomgeving in de IJmond. Ik blijf me, samen met de omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, stevig inzetten op aanscherping van de milieuvergunning en stevig toezicht en handhaving", aldus Olthof. De huidige regels voldoen volgens hem niet.

Tata Steel zegt in een reactie het belang van gedegen onderzoek naar luchtkwaliteit en gezondheid te onderschrijven. Het concern werkt naar eigen zeggen hard aan maatregelen die de impact op de omgeving verminderen. Recent is hiervoor al een pakket van 300 miljoen euro aan extra investeringen aangekondigd. Daarmee wil het bedrijf stof- en geuremissies "drastisch" terugbrengen. Binnenkort maakt Tata Steel bekend hoe het dit precies wil aanpakken.

Aangifte van bewoners tegen Tata Steel

Dat er in de regio IJmond veel meer specifieke gezondheidsklachten voorkomen dan elders in Nederland, verbaast advocaat Bénédicte Ficq niets. Ficq kondigde begin februari aan namens verschillende mensen en stichtingen aangifte te gaan doen tegen de in de IJmond gevestigde staalfabriek Tata Steel bij IJmuiden.

Degenen die aangifte willen doen, zijn allemaal mensen die last hebben van gezondheidsklachten en zich enorme zorgen maken om hun gezondheid, vertelt Ficq. "Wij gaan ervan uit dat de bijdrage van Tata Steel aan hun gezondheidsklachten groot is. Daar komt 24/7 zeer gevaarlijke uitstoot naar buiten. Ongecontroleerd soms. Er zijn regelmatig incidenten, zoals zij die dan noemen", aldus de advocaat.

Het RIVM-rapport wordt nu verwerkt in de aangifte. Het gaat volgens Ficq "een essentieel onderdeel vormen van de onderbouwing van de juistheid" ervan. "Het is een enorme steun in de rug om het Openbaar Ministerie actie te laten ondernemen."

De advocaat hoopt dat de aangifte "binnen nu en drie weken" bij het OM ligt. Namens hoeveel mensen Ficq aangifte gaat doen, wil ze woensdag nog niet zeggen. Wel geeft ze aan dat het er meer zijn dan vijfhonderd.

Meer over:

tata steel, het gif van corus

Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.