Rekenkamer: Provincie Drenthe geeft bollentelers alle ruimte

De provincie Drenthe biedt ‘nagenoeg onbeperkt’ ruimte aan bollentelers, terwijl niet zeker is of het intensieve gebruik van bestrijdingsmiddelen bij die teelt veilig is voor mens, water en natuur. Dat concludeert de Noordelijke Rekenkamer in een rapport over de sierteelt in Drenthe.

De Noordelijke Rekenkamer onderzocht de handelwijze van de provincie. Drenthe heeft ‘nagenoeg geen eigen regels’ voor het reduceren van bestrijdingsmiddelen en maakt vooral vrijwillige afspraken met bollentelers over het gebruik ervan. Dat is ‘geen effectief beleid’ om de schade aan mens en milieu door bestrijdingsmiddelen te minimaliseren, staat in het rapport. Ook heeft de provincie geen specifiek beleid om te voorkomen dat bestrijdingsmiddelen terechtkomen in het grond- en oppervlaktewater rond bollenvelden.

Bovendien zouden bestuurders meer kunnen doen om de dialoog tussen omwonenden en telers te bevorderen. Er zijn wel informatiebijeenkomsten georganiseerd, maar ‘dat is lastig als dialoog te zien’ stellen de rapporteurs. De provincie gebruikt niet of nauwelijks de wettelijke mogelijkheden die er zijn om te bepalen waar bollen en lelies geteeld worden. Daarmee laat ze kansen liggen om risico's van bestrijdingsmiddelen te verminderen en de zorgen van omwonenden weg te nemen, aldus het rapport.

Omwonenden van bollenvelden zijn al jaren bezorgd over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in hun buurt. Het gebruik van zulke bestrijdingsmiddelen is al langer omstreden. De pesticiden hebben met name effect op kinderen die nog in ontwikkeling zijn, zeggen deskundigen. Zembla onderzoekt sinds 2011 de blootstelling van bewoners en boeren aan schadelijke bestrijdingsmiddelen - en wat de overheid doet om burgers te beschermen.

Kijk hier Zembla Onderzoekt: de schaduwzijde van de bloembollenteelt.

Ondertussen staat de verhouding tussen telers en omwonenden op meer plekken in Nederland op scherp. Vorige maand voorkwam de gemeente Diever dat een lelieteler aan de slag ging naast een basisschool.

Deze week dient in Limburg een kort geding van 35 bewoners uit Sevenum om de geplande lelieteelt in hun woonwijk tegen te houden.

In de zomer van 2023 werd een bollenteler in Boterveen door de rechter gemaand om per direct te stoppen met het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de buurt van omwonenden. Nadat de bollenteler in beroep ging tegen de uitspraak - de middelen die hij gebruikt zijn immers wettelijk toegestaan - ging het spuitverbod van tafel.

Kijk hier de uitzending Bollengif in Boterveen:

Gedeputeerde Staten in Drenthe vinden de conclusies van de Noordelijke Rekenkamer ‘te stellig:’ "Bij het uitvoeren van ons beleid handelen wij binnen de mogelijkheden die wet- en regelgeving, zowel landelijk als Europees, ons bieden. Wij voelen ons hierin gesteund door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)."

Precies de handelwijze van die pesticideautoriteit was onderwerp van onderzoek in Zembla’s uitzending ‘Glyfosaat, goedkeuring van gif.’  Nederland speelde bij de wetenschappelijke beoordeling van glyfosaat een unieke rol: ons land was, samen met Frankrijk, Zweden en Hongarije, een van de ‘rapporterende lidstaten’. Dat betekent dat onze nationale pesticideautoriteit, het Ctgb, samen met de autoriteiten uit de andere landen, alle wetenschappelijke studies over glyfosaat tegen het licht hield. Deskundigen stellen tegenover Zembla dat het Ctgb bij deze beoordeling ‘vooringenomen’ te werk is gegaan, en dat aanwijzingen dat glyfosaat kanker kan veroorzaken ‘systematisch zijn weggeredeneerd’.