Rapport: betaal rekening coronacrisis met einde aan belastingontwijking

De rekening voor de coronacrisis moet worden betaald door een einde te maken aan belastingontwijking. Dat stellen topeconomen zoals de Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz en de Fransman Thomas Piketty in een rapport voor ICRICT, de organisatie die zich inzet voor een eerlijker belastingstelsel. "Er moet een einde komen aan een tijdperk van belastingparadijzen en alsmaar lagere belastingtarieven", is de boodschap van het rapport, waaraan ook Oxfam Novib bijdroeg. Nederland is volgens ICRICT een belastingparadijs.

Volgens het onderzoek belandt wereldwijd ongeveer 40 procent van bedrijfswinsten in belastingparadijzen. Dat betekent een verlies van belastinginkomsten van ruim 500 miljard dollar. De Europese Unie loopt jaarlijks bijna 25 miljard dollar aan inkomsten mis vanwege belastingontwijking door Amerikaanse bedrijven, aldus het rapport.

Bijna 40 procent van belasting op bedrijfswinsten in Nederland komt binnen dankzij aantrekkelijke belastingtarieven die kunstmatig laag worden gehouden, schat ICRICT in. Daardoor vloeit 79 miljard dollar aan bedrijfswinsten jaarlijks naar ons land. Het belastingtarief dat op die winsten in Nederland geldt is volgens de organisatie 13 procent.

Lees ook: Moeten multinationals straks meer belasting betalen? Adviescommissie komt met maatregelen

Einde aan belastingparadijs
Om een einde te maken aan belastingparadijzen moeten alle landen een belastingtarief afspreken van minimaal 25 procent. Daarmee wordt het onmogelijk voor bedrijven om hun geld weg te sluizen naar het land met de laagste belasting. Behalve voor hogere belastinginkomsten zal een wereldwijde belastingvloer ook zorgen voor minder ongelijkheid, stellen de economen.

Daarnaast adviseert het rapport belasting te verhogen voor grote bedrijven die een sterke machtspositie hebben en veel winst behalen. Als voorbeeld wordt de Amerikaanse technologiereus Amazon aangehaald. Belasting verlagen, waar veel bedrijven momenteel voor lobbyen, is volgens de onderzoekers juist een slecht plan. Meer investeringen die bedrijven in ruil daarvoor beloven, zijn momenteel niet nodig vanwege de ingeklapte vraag naar producten en diensten, aldus ICRICT.

Een andere beslissende stap zou een nieuwe belasting op vermogen in het buitenland zijn, menen de onderzoekers. Daarmee kan de rijkdom van miljardairs deels terugvloeien naar het armste deel van de bevolking. Volgens een recent onderzoek steeg het vermogen van de rijkste Amerikaanse miljardairs tussen maart en mei met 15 procent. Tegelijkertijd verloren miljoenen mensen wereldwijd hun baan. Veelal waren dat mensen met laagbetaald werk.

Belastingparadijs Nederland
Zembla maakte drie uitzendingen in (2009, 2015 2017) waaruit onder andere bleek hoe multinationals geheime belastingdeals sluiten met Nederland. Kijk hier de uitzendingen: