Provincie: ‘Niet zwemmen in recreatieplas Merwelanden vanwege PFAS’

De hoge concentraties giftige PFAS in de recreatieplas Merwelanden in de buurt van chemiefabriek Chemours kunnen tot gezondheidsrisico’s leiden voor zwemmers. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het RIVM. De provincie verlengt daarom het negatieve zwemadvies voor de plas. Dat geldt in ieder geval tot 1 oktober.

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat zwemmen in deze plas, in combinatie met de inname van PFAS uit andere bronnen, ervoor kan zorgen dat mensen teveel PFAS binnenkrijgen. En dat kan gevolgen hebben voor de gezondheid. Eerder onderzoek stelde al dat Nederlanders jaarlijks per definitie teveel PFAS binnenkrijgen via voedsel en drinkwater. Als kinderen 25 dagen per jaar in de plas zwemmen, kunnen ze alleen al door die activiteit bijna de helft van de PFAS binnenkrijgen die ze maximaal mogen hebben, concludeert het RIVM nu. 

Naar aanleiding van de onrust die ontstond na de Zembla-aflevering over de PFAS-verspreiding, besloot het RIVM te onderzoeken of het water in Merwelanden en 12 andere plassen veilig is om in te zwemmen. Uit het Zembla-onderzoek bleek dat water in sloten, zwem- en natuurplassen zeer ernstig verontreinigd bleek met giftige PFAS. Uit een eerste scan bleek dat de waarden zo hoog waren, dat half juli al een negatief zwemadvies werd gegeven. Dat is nu na nader onderzoek dus verlengd.

Gedeputeerde Frederik Zevenbergen: “Op 14 juli hebben we een negatief zwemadvies afgegeven voor Merwelanden vanwege de eerste bevindingen van het RIVM. We zijn liever te streng, want de gezondheid van onze inwoners staat voorop. Uit de rapportage van het RIVM blijkt nu dat we dit negatieve zwemadvies moeten verlengen. Met mooi weer in het vooruitzicht is dit een teleurstellende boodschap voor mensen die graag in Merwelanden zwemmen. We kunnen nog niet zeggen wanneer het weer verantwoord is om hier te zwemmen. We blijven de waterkwaliteit nauwlettend in de gaten houden. En de provincie blijft ervoor zorgen dat partijen met elkaar in gesprek blijven om waar mogelijk de situatie te verbeteren.”

Het RIVM concludeerde half juli voor de andere twaalf plassen dat er door zwemmen “geen gezondheidsnadelige effecten van PFAS te verwachten zijn.” Milieuchemicus Chiel Jonker begreep destijds waarom het RIVM deze adviezen gaf, maar is tegelijkertijd kritisch: “Ik blijf bij mijn woorden. Ik zou mijn kinderen er niet laten zwemmen.”

Het negatieve zwemadvies voor recreatieplas Merwelanden geldt in ieder geval tot 1 oktober. Waterschap Hollandse Delta en Waterschap Rivierenland monitoren ondertussen de PFAS-waarden in alle zwemwaterlocaties rondom het bedrijf Chemours. Op basis hiervan wordt advies gegeven voor het zwemseizoen in 2024.