Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Pensioenfondsen blokkeren prijsverlaging levensreddend medicijn
08-03-2016
• leestijd 2 minuten
•
148 keer bekeken
• 
Nederlandse pensioenfondsen blokkeerden in 2014 een voorstel dat farmabedrijf Gilead moest dwingen de hoge prijzen van geneesmiddelen te verlagen. Dat blijkt uit onderzoek van ZEMBLA. Gilead ligt wereldwijd onder vuur vanwege de extreem hoge prijs van Sovaldi, een levensreddend medicijn tegen leverinfectie hepatitis C. Eén pil kost in de Verenigde Staten 1000 dollar, in Nederland 600 euro. De toegang tot Sovaldi staat daardoor onder druk. De Amerikaanse Aids Healthcare Foundation (AHF) diende daarom een voorstel in op de aandeelhoudersvergadering van Gilead om het miljoenensalaris van de CEO te koppelen aan de beschikbaarheid van de medicijnen. ABP, het pensioenfonds voor de ambtenaren en SBZ, het fonds voor de zorgverzekeraars, stemden tegen dit voorstel dat met 98% van de stemmen werd verworpen. PFZW stemde wel vóór: “Wij geloven dat met dit voorstel het langetermijnbeleid van het bedrijf op dit gebied verzekerd is.”
Medicijnen op rantsoen
Gilead CEO John Martin verdiende de afgelopen drie jaar 600 miljoen dollar, met name door het verzilveren van opties die hij als beloning van Gilead kreeg. Volgens gezondheidseconoom Marc André Gagnon (Universiteit van Ottawa) leidt die beloning, die wordt vastgesteld door de aandeelhouders, tot hogere medicijnprijzen: “Managers krijgen zo heel veel prikkels om de prijzen zo hoog mogelijk op te drijven, absoluut, “ aldus Gagnon in ZEMBLA. AHF wilde met het voorstel bereiken dat de prijs van geneesmiddelen zou worden verlaagd. AHF-voorzitter Michael Weinstein spreekt in ZEMBLA van een crisis “nu de medicijnen op rantsoen zijn omdat ze onbetaalbaar zijn.”
Gilead CEO John Martin verdiende de afgelopen drie jaar 600 miljoen dollar, met name door het verzilveren van opties die hij als beloning van Gilead kreeg. Volgens gezondheidseconoom Marc André Gagnon (Universiteit van Ottawa) leidt die beloning, die wordt vastgesteld door de aandeelhouders, tot hogere medicijnprijzen: “Managers krijgen zo heel veel prikkels om de prijzen zo hoog mogelijk op te drijven, absoluut, “ aldus Gagnon in ZEMBLA. AHF wilde met het voorstel bereiken dat de prijs van geneesmiddelen zou worden verlaagd. AHF-voorzitter Michael Weinstein spreekt in ZEMBLA van een crisis “nu de medicijnen op rantsoen zijn omdat ze onbetaalbaar zijn.”
Onderzoek Profundo
ZEMBLA liet Profundo, een economisch expertisebureau, onderzoek doen naar de beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen in de farmaceutische industrie. Daaruit blijkt dat de grote fondsen ABP en PFZW (Pensioenfonds Zorg en Welzijn,) substantiële investeringen doen in alle belangrijke farmaceutische bedrijven, ook in Gilead. ABP heeft voor 319 miljoen euro aandelen in Gilead, PFZW voor 100 miljoen. Ook kleinere pensioenfondsen die gelieerd zijn aan de zorgsector investeren in Gilead. SBZ, de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars, heeft 5 miljoen gestoken in aandelen Gilead. De Stichting Pensioenfonds Huisartsen heeft alleen bedrijfsobligaties van Gilead in portefeuille. SPMS tenslotte, de Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten, bezit aandelen ter waarde van 4,5 miljoen euro en obligaties ter waarde van 7,5 miljoen.
ZEMBLA liet Profundo, een economisch expertisebureau, onderzoek doen naar de beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen in de farmaceutische industrie. Daaruit blijkt dat de grote fondsen ABP en PFZW (Pensioenfonds Zorg en Welzijn,) substantiële investeringen doen in alle belangrijke farmaceutische bedrijven, ook in Gilead. ABP heeft voor 319 miljoen euro aandelen in Gilead, PFZW voor 100 miljoen. Ook kleinere pensioenfondsen die gelieerd zijn aan de zorgsector investeren in Gilead. SBZ, de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars, heeft 5 miljoen gestoken in aandelen Gilead. De Stichting Pensioenfonds Huisartsen heeft alleen bedrijfsobligaties van Gilead in portefeuille. SPMS tenslotte, de Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten, bezit aandelen ter waarde van 4,5 miljoen euro en obligaties ter waarde van 7,5 miljoen.
Tegenstemmen
ABP, stemde via pensioenbeheerder APG tegen het voorstel, zo ontdekte ZEMBLA. “APG bepaalt voor geen enkel bedrijf waarvan zij aandeelhouder is de prijs van hun producten. Het is een politieke afweging in hoeverre patiënten kunnen beschikken over de beste medicijnen.”, zo laat het fonds weten.
ABP, stemde via pensioenbeheerder APG tegen het voorstel, zo ontdekte ZEMBLA. “APG bepaalt voor geen enkel bedrijf waarvan zij aandeelhouder is de prijs van hun producten. Het is een politieke afweging in hoeverre patiënten kunnen beschikken over de beste medicijnen.”, zo laat het fonds weten.
SPMS, het fonds van de medisch specialisten, heeft niet gestemd. Ook SBZ stemde tegen. Het fonds van de zorgverzekeraars laat via pensioenuitvoerder Robeco weten het voorstel ‘eenzijdig’ te vinden.
Volgens Gagnon profiteren aandeelhouders van de hoge prijzen. “Voor hen is de vraag naar toegankelijke medicijnen simpelweg irrelevant. Ze verliezen aandeelhouderswaarde dus stemmen ze tegen.”
Meer over:
het farma fortuinPraat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.