Orka Morgan ingezet in fokprogramma

De kans is groot dat orka Morgan in de nabije toekomst weer zwanger wordt. Dat zegt Javier Almunia van dierenpark Loro Parque Tenerife in Zembla. “Wij vinden het fokken van de dieren van groot belang voor hun welzijn. Vooral voor een vrouwtjesorka is het baren van een kalf een bijzondere ervaring. Hier gaan wij niet mee stoppen enkel omdat het politiek niet goed valt.” 

In de vorige uitzending van Zembla was te zien hoe Morgan in 2010, verdwaald in de Waddenzee, opgevangen wordt door het dolfinarium in Harderwijk. In 2011 verhuist Morgan naar Loro Parque in Tenerife waar ze tegen de afspraken in wordt gebruikt als showdier.

In september 2018 beviel Morgan in Loro Parque al van haar eerste kalfje Ula. De vader van Ula is Keto, de grootste mannetjesorka in het dierenpark op Tenerife. Ten tijde van de verwekking waren alle orka's in Loro Parque eigendom van het Amerikaanse bedrijf SeaWorld. Echter, in maart 2016 kondigde SeaWorld een stop van hun fokprogramma aan, dat voor al hun orka's gold, dus ook de groep in Spanje. Ondanks deze fokstop, werd Morgan in 2017 toch zwanger. In datzelfde jaar droeg SeaWorld het eigendom van de orka's over aan Loro Parque.

Een ongelukje, zeggen medewerkers van het dierenpark: “We hielden haar tijdens en na de ovulatie gescheiden van de mannetjes,” zegt dierenarts Géraldine Lacave, “maar wij vermoeden dat Morgan door de tralies van het hek heen heeft gepaard met Keto, die een extreem lange penis heeft." 

Omdat Morgan niet genoeg melk produceerde, werd de zorg voor baby Ula in 2018 al snel overgenomen door de dierentrainers, die haar met de fles voedden. Net als Morgan deed Ula mee met de dagelijkse orkashows, totdat zij in de lente van dit jaar ziek werd en als gevolg van een darmtorsie op 10 augustus 2021 overleed. 

Met Morgans zwangerschap ging Loro Parque volgens voormalig beleidsmedewerker van het ministerie van landbouw, Folchert van Dijken, ook in tegen de voorwaarden voor Morgan’s export. “Het was voor mij een volslagen verrassing te horen dat Morgan zwanger was,” zegt Van Dijken, “dat was zeker nooit de bedoeling.” 

Ook voormalig staatssecretaris Henk Bleker zegt tegen Zembla dat hij opkeek van het nieuws. "Het kan een ongelukje geweest zijn… maar dan wel een heel groot ongeluk want volgens mij mocht er niet met haar gefokt worden." 

In de brief die Bleker ondertekende ter goedkeuring van Morgan’s export naar Spanje op 27 juli 2011 stond nadrukkelijk dat Morgan alleen voor wetenschappelijk onderzoek naar Loro Parque geëxporteerd mocht worden. Echter, in het bijbehorende CITES formulier is één vakje aangevinkt waarin stond dat Morgan "ter vergroting van wetenschappelijke kennis/voor het fokken of kweken/voor onderzoek of educatieve doeleinden of voor een ander onschadelijk doel” naar het Spaanse dierenpark mocht. "Dat certificaat heb ik nooit gezien," zegt verantwoordelijk oud-ambtenaar Van Dijken, "dat is gewoon een standaardformulier en dat zou zeker aangepast moeten worden om dit soort misverstanden te voorkomen. Helaas is dat voor Morgan te laat.'' 

Het fokken met dolfijnachtigen is in veel landen controversieel. In landen als bijvoorbeeld Canada en Frankrijk is het al verboden om te fokken. In een reactie op Kamervragen vroeg demissionair minister Schouten het Dolfinarium Harderwijk afgelopen maand ook te stoppen met het fokken van dolfijnen. 

Kijk de eerste beelden uit de uitzending 'Morgan, de verloren orka deel 2':

Zembla – ‘Morgan, de verloren orka deel 2’ – donderdag 4 november – 20.25 uur – BNNVARA – NPO2