Opnieuw bloeddrukverlagers vervuild met kankerverwekkende stoffen

In deze medicijnen is een azide onzuiverheid gevonden, die ook wel AZBT wordt genoemd. Deze onzuiverheid is hoger dan is toegestaan voor medicijnen. Hoe hoog de overschrijdingen zijn, heeft de inspectie niet bekendgemaakt. AZBT ontstaat volgens de inspectie tijdens de productie van de werkzame stof van de betrokken medicijnen. Uit laboratoriumtesten is gebleken dat deze stof mogelijk kankerverwekkend is. 

De gezondheidsinspectie zegt dat er geen direct risico is voor patiënten die de medicijnen met de overschrijding al hebben geslikt. “Het risico als gevolg van deze extra overschrijding van de limiet in de gevonden partijen, is heel klein. Maar omdat de onzuiverheid boven de limiet is en geneesmiddelen zo veilig mogelijk moeten zijn, worden de genoemde medicijnen teruggeroepen.”

Hoe lang de vervuiling in de medicijnen heeft gezeten, is niet bekend, omdat er nooit op getest is. “Het was niet bekend dat bij de productie van deze medicijnen deze AZBT onzuiverheid kan ontstaan. Niet bij de grondstofleveranciers, niet bij de fabrikanten van de geneesmiddelen en ook niet bij de betrokken overheidspartijen”, zegt de inspectie. Dat tientallen partijen onzuiverheden bevatten, is pas dit jaar aan het licht gekomen. Het merendeel van die partijen met sartanen is vervolgens getest op overschrijdingen. Volgens de inspectie zat het merendeel onder de limiet. De rest is teruggeroepen en de partijen die nog niet zijn getest worden uit voorzorg ook teruggehaald.

Na de ontdekking zijn de fabrikanten van medicijnen met de betreffende sartanen hun productieproces aan het aanpassen en testen ze nieuwe medicijnen voortaan op de aanwezigheid van AZBT, zegt de inspectie.

Patiënten die losartan, valsartan of irbesartan gebruiken die niet voldoen, kunnen hun medicijnen omruilen bij hun apotheek. Dit wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Apothekers nemen hierover contact op met gebruikers. Gebruikers kunnen ook zelf controleren of ze een medicijn in huis hebben dat moet worden omgeruild. Zij kunnen het nummer op de medicijnverpakking controleren uit deze lijst.

Patiënten die twijfelen of hun sartaan op de lijst staat worden geadviseerd om contact op te nemen met hun apotheek. Als het middel op de lijst staat, geeft de apotheek een vervangend medicijn. Patiënten die op vakantie zijn, kunnen hun medicijnen na hun vakantie omruilen bij de apotheek. 

De afgelopen jaren zijn er vaker terugroepacties geweest van medicijnen die vervuild bleken met kankerverwekkende stoffen. Vorig jaar riep de inspectie diabetesmedicijnen terug die vervuild waren met te hoge concentraties NDMA. Die stof is voor mensen genotoxisch kankerverwekkend. Dat wil zeggen dat het DNA al bij een kleine dosis beschadigd kan raken en er tumoren kunnen ontstaan. Het ging om medicijnen die de werkzame stof metformine bevatten.

Het was toen de derde grote medicijnvervuiling met NDMA in twee jaar tijd. Er werden in Nederland in periode miljoenen pillen teruggeroepen.

In 2019 was er nog een grote terugroepactie van sartanen. Het ging toen ook om concentraties  van de stoffen NDMA en NDEA. De vervuiling zat toen in de producten van grondstoffen voor de medicijnen. Die grondstoffen bleken afkomstig van acht fabrieken in China, India en Mexico.

Datzelfde jaar moesten honderdduizenden gebruikers van de maagzuurremmer ranitidine stoppen met hun pillen. Meer dan één miljoen verpakkingen werden teruggehaald. In nagenoeg alle ranitidine zat NDMA.

Veel van onze pillen worden in India en China gemaakt. In de Zembla-uitzending ‘De bittere pil’ zijn voorbeelden te zien van farmaceutische bedrijven in India die tijdens de productie van geneesmiddelen of met testresultaten gemanipuleerd hebben. Hiervan zijn ook pillen op de Nederlandse markt gekomen.

De Inspectie voor de Gezondheidzorg en Jeugd (IGJ) test niet structureel of geneesmiddelen van goede kwaliteit zijn. Uit onderzoek van Zembla blijkt dat de IGJ per jaar zes geneesmiddelen uit de reguliere keten in eigen laboratorium onderzoekt.

In de Zembla-uitzending ‘Vervuilde medicijnen’ onderzoeken we hoe kan het dat patiënten vervuilde pillen slikken.

Kijk de uitzending 'Vervuilde medicijnen':