Opening Lelystad Airport dichterbij door herziening luchtruim

Vliegtuigen moeten straks de kortst mogelijke routes gaan vliegen om de luchthavens van Schiphol, Rotterdam en Lelystad te bereiken. Dat staat onder meer in de nieuwe plannen van het kabinet voor een andere luchtruimindeling. De plannen moeten leiden tot minder geluidsoverlast en uitstoot en maakt de weg vrij voor de, tot drie keer toe uitgestelde, opening van Lelystad Airport. 

Partijen tegen de opening van Lelystad Airport, zijn kritisch op de plannen en noemen het ‘verkiezingsretoriek’. Zo stelt stichting Red de Veluwe in een verklaring dat in de plannen weliswaar allerlei verbetervoorstellen staan “maar dat deze alle kanten op kunnen gaan.” 

Drukte in de lucht
De drukte in het luchtruim is de afgelopen decennia sterk toegenomen. De beschikbare ruimte in de lucht neemt echter niet toe. Dat is ook te zien in de Zembla uitzending ‘Vliegveld Nederland’ (2017), waar burgers klagen over geluidsoverlast rondom vliegvelden als Schiphol en Rotterdam. In datzelfde jaar nam de Tweede Kamer een motie aan waarin het kabinet werd opgeroepen om zo snel mogelijk een luchtruimherindeling uit te voeren.

Dat eerste ontwerp ligt er nu en werd donderdag door minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) samen met staatssecretaris Barbara Visser (Defensie) aan de Tweede Kamer gepresenteerd.

Corona
Hoewel er een stuk minder gevlogen wordt sinds de coronacrisis wordt er toch door het kabinet rekening gehouden met groei in de toekomst en heeft het virus geen effect op de plannen die nu gemaakt worden. 

“Uitgangspunt voor de luchtruimherziening is de verwachting dat de civiele luchtvaart op de korte of middellange termijn zal herstellen en dat beperkte groei kan optreden onder de voorwaarden die de Luchtvaartnota daarvoor heeft gesteld,” valt er in de herziening te lezen. 

Minder CO2-uitstoot
In de herziening zijn drie doelen vastgesteld: een efficiënter gebruik en beheer van het luchtruim, beperking van klimaateffect en overlast in de omgeving en verruiming van de civiele- en militaire luchtvaart. 

Om in het drukste gedeelte van het Nederlandse luchtruim meer ruimte te laten voor de burgerluchtvaart, komt een militair oefengebied in het zuidoosten te vervallen. Defensie krijgt daar een groter, grensoverschrijdend oefengebied in het noorden voor terug waar wordt gekeken naar een samenwerking met Duitsland. 

Gelijkmatiger stijgen en dalen van toestellen en langer zo hoog mogelijk in de lucht vliegen, zou volgens het kabinet moeten leiden tot 20 procent minder geluidshinder. Pas op het laatste moment moeten de toestellen de landing inzetten. Doordat vliegtuigen straks gerichter van en naar de luchthavens vliegen, zouden ze 8 procent minder brandstof per vlucht gebruiken, wat weer zou zorgen voor een vermindering van CO2- en stikstofemissies. 

Inschatting
Of dit allemaal gehaald wordt is nog maar de vraag: de minister stelt dat dat afhankelijk is van de verdere uitwerking in de ‘Planuitwerkingsfase’. Bij de inschatting van deze effecten is er van uitgegaan dat alle onderdelen “in samenhang zijn gerealiseerd”, schrijft Van Nieuwenhuizen in haar Kamerbrief.  

In het AD/Parool zegt de minister dat ze geen beloftes wil doen over de plannen: “Het is ook niet zo dat mensen in dit eerste plan kunnen zien of er straks vliegtuigen boven hun huizen gaan vliegen of niet. Dat detailniveau volgt later pas.”    

Lelystad Airport            
In delen van Gelderland en Overijssel, kwamen inwoners een paar jaar geleden in verzet tegen de komst van Lelystad Airport, omdat ze vreesden voor geluidsoverlast. Daar zouden vliegtuigen laag, op zo’n 1800 meter (6000 voet) hoogte, overvliegen om van en naar het vliegveld te komen. Deze vluchten moesten onder de vliegtuigen door die onderweg zijn van en naar Schiphol.   

Het was de bedoeling dat Lelystad Airport vakantievluchten van Schiphol zou overnemen, omdat deze wegens afspreken met omwonenden niet meer kon doorgroeien. In de uitzending ‘Vliegveld Nederland’ (2017) onthulde Zembla dat het luchtruim in Nederland niet geschikt is voor de uitbreiding van Lelystad Airport. Dat bleek uit een rapport dat Zembla in handen kreeg en dat niet eerder openbaar was gemaakt. Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) had in 2009 al een negatief advies over Lelystad Airport gegeven, maar dat advies werd in de wind geslagen.  

Ondanks alle onrust bleef minister Van Nieuwenhuizen sturen op een opening van het vliegveld in 2019. Inmiddels is de opening voor de derde keer uitgesteld: naar november dit jaar. Voor de Tweede Kamer is het schrappen van de laagvliegroutes een voorwaarde voor opening van het vliegveld in Lelystad.

Het parlement wilde daarover een garantie van de minister hebben. Volgens Van Nieuwenhuizen kan ze daar nu aan voldoen. “Ik heb de verzekering dat op Lelystad Airport straks net zo wordt aangevlogen als bij andere luchthavens,” stelt Van Nieuwenhuizen in het Parool/AD. 
 
1800 meter 
Onder andere Stichting Red de Veluwe is kritisch op de plannen: “In de plannen staat niet wat die kortst mogelijke route dan is. Ook is nog niet gezegd of de B+-route, die over de Veluwe gaat, van tafel is. En, hoeveel hoger wordt er gevlogen bij het dalen? Is dat 100 meter? We weten dus helemaal niets nieuws.”

De stichting zet ook vraagtekens bij de uitspraken van Van Nieuwenhuizen in het Ad/Parool: “Minister van Nieuwenhuizen is geen techneut, zegt ze zelf, maar vertelt wel alvast dat je de vliegtuigen nauwelijks hoort. Ze weet kennelijk niet dat bij doorstijgen vanaf 1800 meter een geluidsniveau berekend is tot wel 70 decibel. Piloten mogen boven 1800 meter zelf weten waar ze gaan vliegen. Dat zou inhouden dat zij vanaf Wezep/Zwolle op die hoogte dwars over stiltegebieden kunnen gaan vliegen.”

Bekijk hier de uitzending 'Vliegveld Nederland':