Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Ook in Gelderland, Overijssel en Utrecht relatie tussen geiten en longontsteking
28-04-2020
• leestijd 2 minuten
•
266 keer bekeken
• 
Ook mensen die in de buurt wonen van een geitenhouderij in de provincies Gelderland, Overijssel en Utrecht, lopen een verhoogde kans op een longontsteking. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Uit eerdere studies in Brabant en Limburg bleek al dat er een relatie is tussen geitenbedrijven en het aantal mensen in de omgeving dat een longontsteking krijgt.
De resultaten van het onderzoek in Brabant en Limburg hebben in de meeste Nederlandse provincies geleid tot een 'geitenstop' – een verbod op uitbreiding, omschakeling, of nieuwvestiging van geitenhouderijen. Het ministerie gaf opdracht om het onderzoek uit te breiden naar een gebied dat delen van de provincies Gelderland, Overijssel en het oosten van Utrecht omvat.
Huisartsenpraktijken
Er zijn gegevens uit de jaren 2014 tot en met 2017 gebruikt van 21 huisartspraktijken in het nieuwe onderzoeksgebied. Die zijn gelegd naast de gegevens van huisartsen in vergelijkbare gebieden waar geen geiten zijn. Hieruit blijkt dat in het onderzoeksgebied in Gelderland, Overijssel en Utrecht jaarlijks circa 40% meer longontsteking gediagnosticeerd wordt, dan in het controlegebied.
In het onderzoek komen verschillende afstanden naar voren waarbij een verband wordt gevonden tussen een geitenhouderij en longontsteking bij omwonenden: bij een woonafstand van minder dan 500 meter is er sprake van circa 70% meer longontsteking en bij een kilometer is er sprake van circa 20% meer longontsteking. Volgens de onderzoekers worden deze cijfers niet beïnvloed door andere bronnen in de omgeving, zoals verkeer, luchtvervuiling of het wonen in de buurt van andere veehouderijen.
Cijfers gelden ook voor andere provincies
De onderzoekers concluderen ook dat, nu de resultaten in Gelderland, Overijssel en een deel van Utrecht overeen komen met de gegevens uit Brabant en Limburg, het 'redelijk is te veronderstellen dat deze associaties te vertalen zijn naar alle Nederlandse provincies met geitenhouderijen'.
De exacte oorzaak, dus hoe de geiten nou precies luchtweginfecties veroorzaken, is nog niet bekend schrijven de onderzoekers. Andere deelonderzoeken naar ziekteverwekkers bij patiënten met een longontsteking, bij geitenhouders en op geitenbedrijven zullen meer inzicht moeten opleveren in de oorzaak (of oorzaken) van de verhoogde kans op longontsteking bij omwonenden van geitenhouderijen.
Ziek van geiten
In 2019 ging Zembla in de uitzending 'Ziek van geiten' naar het Gelderse dorp Hurwenen. Een geitenboer mag daar middenin de dorpskern ondanks de geitenstop, toch doorgroeien van 7000 naar 13000 geiten. Hoe kan dat? Bewoners maken zich grote zorgen om hun gezondheid en voelen zich genoodzaakt zelf het juridische gevecht aan te gaan met de gemeente.
Bekijk hier de uitzending:
De resultaten van het onderzoek in Brabant en Limburg hebben in de meeste Nederlandse provincies geleid tot een 'geitenstop' – een verbod op uitbreiding, omschakeling, of nieuwvestiging van geitenhouderijen. Het ministerie gaf opdracht om het onderzoek uit te breiden naar een gebied dat delen van de provincies Gelderland, Overijssel en het oosten van Utrecht omvat.
Huisartsenpraktijken
Er zijn gegevens uit de jaren 2014 tot en met 2017 gebruikt van 21 huisartspraktijken in het nieuwe onderzoeksgebied. Die zijn gelegd naast de gegevens van huisartsen in vergelijkbare gebieden waar geen geiten zijn. Hieruit blijkt dat in het onderzoeksgebied in Gelderland, Overijssel en Utrecht jaarlijks circa 40% meer longontsteking gediagnosticeerd wordt, dan in het controlegebied.
In het onderzoek komen verschillende afstanden naar voren waarbij een verband wordt gevonden tussen een geitenhouderij en longontsteking bij omwonenden: bij een woonafstand van minder dan 500 meter is er sprake van circa 70% meer longontsteking en bij een kilometer is er sprake van circa 20% meer longontsteking. Volgens de onderzoekers worden deze cijfers niet beïnvloed door andere bronnen in de omgeving, zoals verkeer, luchtvervuiling of het wonen in de buurt van andere veehouderijen.
Cijfers gelden ook voor andere provincies
De onderzoekers concluderen ook dat, nu de resultaten in Gelderland, Overijssel en een deel van Utrecht overeen komen met de gegevens uit Brabant en Limburg, het 'redelijk is te veronderstellen dat deze associaties te vertalen zijn naar alle Nederlandse provincies met geitenhouderijen'.
De exacte oorzaak, dus hoe de geiten nou precies luchtweginfecties veroorzaken, is nog niet bekend schrijven de onderzoekers. Andere deelonderzoeken naar ziekteverwekkers bij patiënten met een longontsteking, bij geitenhouders en op geitenbedrijven zullen meer inzicht moeten opleveren in de oorzaak (of oorzaken) van de verhoogde kans op longontsteking bij omwonenden van geitenhouderijen.
Ziek van geiten
In 2019 ging Zembla in de uitzending 'Ziek van geiten' naar het Gelderse dorp Hurwenen. Een geitenboer mag daar middenin de dorpskern ondanks de geitenstop, toch doorgroeien van 7000 naar 13000 geiten. Hoe kan dat? Bewoners maken zich grote zorgen om hun gezondheid en voelen zich genoodzaakt zelf het juridische gevecht aan te gaan met de gemeente.
Bekijk hier de uitzending:
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.
