Oogartsen zeer bezorgd: 'Wegblijvende patiënten riskeren blijvende oogschade'

Oogartsen maken zich grote zorgen over het lage aantal patiënten met oogklachten dat zich sinds de coronacrisis meldt. Ook zegt naar schatting twintig procent van de patiënten afspraken voor noodzakelijke maandelijkse ooginjecties af, met mogelijk onomkeerbaar verlies van gezichtsvermogen tot gevolg. Dat zegt Jeroen Klevering, oogarts en voorzitter van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG). 
 
Ongeveer dertigduizend patiënten krijgen maandelijks injecties in het oog. Het zijn vaak oudere kwetsbare mensen. Uitstel van zo’n injectie kan maximaal twee weken. Daarna treedt al schade aan het oog op. “We zien nu dat deze mensen in grote getale hun behandeling afzeggen. Daar zijn verschillende redenen voor, maar we weten dat het verlies aan gezichtsvermogen dat hierdoor ontstaat, zich vaak niet zal herstellen”, zegt Klevering.
 
Amper nieuwe patiënten
De voorzitter van het NOG schat dat oogartsen momenteel tot bijna negentig procent minder ‘nieuwe’ patiënten krijgen dan gebruikelijk. Dat betekent dat een hoop mensen hun klachten nu niet melden of dat ze niet naar het ziekenhuis komen. Dat is zorgelijk, vindt Klevering. Bijvoorbeeld als mensen een netvliesloslating hebben. “Mensen krijgen hierbij een niet-pijnlijke uitval van het gezichtsvermogen. Als je dit niet op korte termijn opereert dan leidt dit tot irreversibele slechtziendheid.” 
 
Patiënten met oogklachten kunnen wel gewoon naar het ziekenhuis worden doorverwezen. De capaciteit is er voor noodzakelijke oogzorg. “Ook in Brabant. Dus voor spoedgevallen is de situatie niet nijpend”, zegt Klevering.

Redenen waarom mensen niet komen
Er zijn volgens de oogarts twee hoofdredenen waardoor mensen zich niet melden of niet naar hun afspraak voor ooginjecties komen. Het gaat meestal om oudere kwetsbare patiënten die bang zijn dat ze in het ziekenhuis besmet raken met het coronavirus. “Ik begrijp dat wel. Zeker bij patiënten die in het verpleeghuis wonen, begrijp ik die angst. Maar vaak kunnen we die angst wegnemen door uit te leggen dat er goede maatregelen zijn genomen. Bijvoorbeeld dat er nu maximaal vier mensen in een wachtkamer mogen zitten, in plaats van twintig.” 
 
Volgens Klevering heeft de reden waarom veel oudere mensen momenteel niet naar het ziekenhuis komen, in veel gevallen met vervoersproblemen te maken. Familie kan vaak niet meer rijden en patiënten durven meestal niet in een stad- of regiotaxi met meerdere mensen te gaan zitten.

Daarom heeft het NOG een beroep gedaan op de zorgverzekeraars. Ernstig slechtzienden krijgen namelijk taxivervoer vergoed, waardoor ze niet met anderen in een taxi hoeven te zitten. De oogartsen vroegen de zorgverzekeraars om tijdens de coronacrisis ook uitzonderingen maken voor kwetsbare groepen van wie het gezichtsvermogen nog niet helemaal weg is. 

Reactie zorgverzekeraars 
De zorgverzekeraars willen geen extra uitzondering maken voor de groep kwetsbare ouderen die nog wel beter zicht hebben. “Deze groep van patiënten dient zich te wenden tot de eigen gemeente(n) in het kader van het Wmo‐vervoer. Op basis van de opgestelde protocollen is ook dit vervoer op een veilige manier te organiseren”, schrijft Zorgverzekeraars Nederland.

Klevering noemt de reactie ‘teleurstellend’. “Een tijdelijk coulante houding om deze mensen de mogelijkheid te bieden - net als de slechtziende mensen - per taxivervoer naar het ziekenhuis te laten komen, had voor veel mensen de drempel weggehaald waardoor hun niet-uitstelbare oogheelkundige behandeling doorgang kan vinden. Voor veel van deze patiënten betekent dit een onherstelbare achteruitgang van hun gezichtsvermogen.”