Onderzoek legt misstanden in tomatenteelt bloot

In de tomatenteelt in Italië is sprake van grove schendingen van de mensenrechten. Vooral bij de productie van ingeblikte tomaten die ook in Nederlandse winkels veelvuldig te verkrijgen zijn, is veel mis. Dat komt naar voren uit onderzoek op initiatief van vakbond FNV en supermarktbelangenbehartiger Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL), waarvan de uitkomsten donderdag bekend werden. Uit eerder internationaal onderzoek kwamen ook al misstanden in de tomatenteelt in Italië naar voren.

Vooral seizoenarbeiders die in Italië in de tomaten werken zouden structureel worden uitgebuit. Dan gaat het vooral om arbeidsmigranten die blootgesteld worden aan dwangarbeid, mensenhandel en uitbuiting door criminele organisaties. Daarbij zouden de leefomstandigheden volgens het rapport ook ver ondermaats zijn. De accommodaties waar de werknemers in verblijven zijn slecht, onveilig en onhygiënisch. Vaak bestaat het onderkomen uit een tent, of slechts een plastic zeil. Stromend water of elektriciteit is maar in een aantal gevallen aanwezig.

Download het complete onderzoek:

Tomatenplukkers zouden dagelijks 8 tot 12 uur achtereen moeten werken zonder pauzes. Ook zouden deze werknemers tot 50 procent van hun dagloon moeten afstaan aan de organisatie die ze aan het werk zet. Het loon van de mensen zou sowieso al ver onder het minimumloon liggen. Doordat schriftelijke overeenkomsten ontbreken is het ook moeilijker om werkgevers van uitbuiting te beschuldigen, zo valt te lezen.

FNV en het CBL willen bijdragen aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de Italiaanse tomatenteelt. Daarbij wordt ook samenwerking gezocht met andere partijen zoals overheden, maatschappelijke organisaties en vakbonden. Ook is samenwerking met fabrikanten en A-merken om maatregelen te kunnen nemen belangrijk.Supermarkten zullen dit jaar ook individuele actieplannen opstellen.

In Italië worden jaarlijks wel 5 miljoen tomaten geoogst. Van de ingeblikte Italiaanse tomaten is bijna 5 procent bestemd voor de Nederlandse markt.

De FNV vindt dat zowel Nederlandse leveranciers als Nederlandse supermarkten een verantwoordelijkheid hebben om die misstanden op te lossen en nog beter, die te voorkomen.  Hendriks: “Dat de brancheorganisatie samen met haar leden hier werk van wil maken, is een belangrijke stap voorwaarts. Niet alleen voor al die getroffen werknemers. Maar ook voor de supermarkten zelf. Want volgens mij halen Nederlandse consumenten hun ingeblikte tomaatjes liever bij de winkel waarvan ze weten dat er bij de productie geen rechten van andere mensen zijn geschonden. Dan smaakt je pizza of je spaghettisaus toch beter.”

Download het actieplan van de supermarkten: