Nog geen enkele gemeente heeft een goed werkende, sluitende aanpak voor verwarde personen. De doelstelling dat deze zomer iedere gemeente zo’n sluitende aanpak heeft, is dus iets te ambitieus en wordt niet gehaald. Dat concludeert het aanjaagteam Verwarde Personen in een tussenrapportage.
Gemeenten moeten de problemen met de zorg voor deze mensen sneller en doortastender aanpakken, zegt het aanjaagteam. Het was de bedoeling dat gemeenten de zorg deze zomer op orde zouden hebben, zodat het team in september kon stoppen met zijn werk. In plaats daarvan komt er een projectleider die ook in 2017 met gemeenten in gesprek blijft over dit thema. Het aanjaagteam vraagt gemeenten met meer urgentie naar een aantal zaken te kijken, zoals de 24-uurs bereikbaarheid en het verminderen van de papierwinkel. In de tussenrapportage doet het aanjaagteam een aantal aanbevelingen:
Verbinding met mensen en hun omgeving
Familie en naasten zouden toegang tot de hulpverlening moeten krijgen. En er zal meer geluisterd moeten worden naar de behoeften van mensen met verward gedrag en hun omgeving. Het gaat om een persoonsgerichte aanpak met maatwerk voor het individu.
Voldoende en snel ondersteunings- en zorgaanbod op maat en informatievoorziening
Er moet tijdig voldoende laagdrempelige vormen van ondersteuning, multidisciplinaire beoordelings- en opvanglocaties, beveiligde zorg, bedden en langdurige zorg geregeld worden. Geen lange wachttijden door bijvoorbeeld wachtlijsten. De zorg moet op maat geregeld worden, passend bij de ondersteunings- of zorgbehoefte van de betreffende persoon, ook bij een strafrechtelijk traject.
Vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week
Zorgprofessionals met expertise op het terrein van verwardheid dienen dag en nacht in wijken en buurten bereikbaar, beschikbaar en inzetbaar te zijn. Belangrijk hierbij is dat de aantallen en mate van de inzet past bij de problematiek, vergelijkbaar met normen die zijn gesteld op het terrein van de inzet in het veiligheidsdomein.
Preventie: voorkomen van persoonlijk leed en maatschappelijke onrust
Investeer in een persoonsgerichte, integrale aanpak op alle levensgebieden: wonen, werk/dagbesteding, financiën, gericht op het voorkomen van (ernstiger) acute problemen, herhaling of terugval. Accepteer dat dit voor sommige mensen levenslang nodig kan zijn en regel dit.
Verwijderen van drempels in bureaucratie en financieringsstromen
Versimpel de papierwinkel. Eenvoudiger procedures (vermindering administratieve lasten, oplossen ‘regeldichtheid’ en elkaar tegensprekende regels), experimenteerruimte (om te doen wat nodig is, domein overstijgend), een integrale, persoonsgerichte financiering (vloeiende overgangen tussen bijvoorbeeld WMO, ZvW, Veiligheid, 18- en 18+) en beschikbaarheidsfinanciering van 24/7 voorzieningen (acuut en niet-acuut).
Verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen
Alle partners zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het vraagstuk van mensen met verward gedrag. Geef professionals ruimte om ‘te doen wat nodig is’ voor de persoon en samenleving.
Volharding
Het gaat hier om een complex probleem, dat vele domeinen raakt. Er zijn geen snelle oplossingen en het vergt een lange adem. Voorvechters met doorzettingsvermogen zijn nu en in de toekomst op alle niveaus hard nodig. Maak expliciet wat de stelselverantwoordelijkheid van de Rijksoverheid en de lokale regierol van gemeenten inhouden.