Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Nieuwe wetsregels moeten voorkomen dat 18-plussers ontsporen: 'dit gaat me aan het hart'
28-07-2017
• leestijd 3 minuten
•
98 keer bekeken
• 
“Je ziet licht verstandelijk beperkten na hun achttiende, als ze de zorg verlaten, naar de knoppen gaan. Dan denk je: dit moet anders kunnen.” CDA-Kamerlid Mona Keijzer zette zich na de ZEMBLA uitzending ‘Losgelaten, losgeslagen’ in voor de mogelijkheid om jongeren die altijd zorg hebben gehad en na hun achttiende ineens op eigen benen moeten staan, gedwongen op te laten nemen. Met succes. Ze diende een amendement in en inmiddels is het plan in behandeling bij de Eerste Kamer. Als de Eerste Kamer er een klap op geeft, staan er een aantal kleine nieuwe regels in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg.
“Dit is zoiets kleins waarvan de meeste mensen geen idee hebben, maar voor de doelgroep kan het ‘t verschil maken tussen gezond van lijf en leden zijn of in je twintiger jaren in drugs of prostitutie terechtkomen.”
De weg kwijt
Jongeren die naast hun verstandelijk beperking ernstige gedragsproblemen hebben en al jaren onder toezicht staan van jeugdzorg, mogen vanaf hun achttiende levensjaar plotseling zelf hun eigen plan trekken. Maar deze achttienjarigen zijn in hun ontwikkeling vaak niet ouder dan twaalf, dertien jaar en nog helemaal niet klaar om op eigen benen te staan. Met als gevolg dat ze in no time de weg helemaal kwijt zijn. Dat was te zien in de ZEMBLA-uitzending ' Losgelaten, losgeslagen ':
Jongeren die naast hun verstandelijk beperking ernstige gedragsproblemen hebben en al jaren onder toezicht staan van jeugdzorg, mogen vanaf hun achttiende levensjaar plotseling zelf hun eigen plan trekken. Maar deze achttienjarigen zijn in hun ontwikkeling vaak niet ouder dan twaalf, dertien jaar en nog helemaal niet klaar om op eigen benen te staan. Met als gevolg dat ze in no time de weg helemaal kwijt zijn. Dat was te zien in de ZEMBLA-uitzending ' Losgelaten, losgeslagen ':
Keijzer voelt zich zeer betrokken bij de groep. Ook omdat ze zelf kinderen van die leeftijd heeft. “Ik dacht ook dat ik op mijn achttiende de wijsheid in pacht had. Nu ik daar op terugkijk, vallen daar vraagtekens bij te zetten.”
Juridische problemen
Piet Yntema, directeur van zorginstelling ’s Heeren Loo was een van de voorvechters van een wetswijziging. Hij kwam uiteindelijk in contact met Keijzer die in Den Haag aan het werk ging met het plan. Het ging allemaal niet zonder slag of stoot. Want er zaten wat juridische problemen aan het idee om jongeren na hun achttiende gedwongen op te laten nemen. “Toen deed de Europese Commissie een belangrijke uitspraak: ‘je moet kijken of de volwassen leeftijd van 18 jaar voor iedereen geldt’.” Een verstandelijk beperkte heeft wellicht het niveau van een twaalfjarige en dus zou het raar zijn om die op dezelfde manier te behandelen als een achttienjarige zonder beperkingen.
Piet Yntema, directeur van zorginstelling ’s Heeren Loo was een van de voorvechters van een wetswijziging. Hij kwam uiteindelijk in contact met Keijzer die in Den Haag aan het werk ging met het plan. Het ging allemaal niet zonder slag of stoot. Want er zaten wat juridische problemen aan het idee om jongeren na hun achttiende gedwongen op te laten nemen. “Toen deed de Europese Commissie een belangrijke uitspraak: ‘je moet kijken of de volwassen leeftijd van 18 jaar voor iedereen geldt’.” Een verstandelijk beperkte heeft wellicht het niveau van een twaalfjarige en dus zou het raar zijn om die op dezelfde manier te behandelen als een achttienjarige zonder beperkingen.
Hoop voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren die ook na 18e zorg nodig hebben
Die gedachte, uitgesproken door de Europese Commissie, gaf Keijzer het idee dat het juiste moment om te handelen was aangebroken. “Ik diende het amendement in op een manier waarvan ik dacht dat dit het maximaal haalbare zou zijn.” Na wat wijzigingen werd het unaniem in de Tweede Kamer aangenomen.
Het is wel afgezwakt. Het voorstel geldt straks voor jongeren tot en met 23 jaar. Als een jongere zich niet aan gemaakte afspraken houdt, moet een rechter de maatregel om een gedwongen opname te doen nog een keer toetsen en een team van vijf professionals moet er naar kijken. Dat laatste is nog wel onderwerp van discussie in de Eerste Kamer. Zo vraagt GroenLinks zich af of het systeem zo niet te te log en omslachtig wordt.
“Ik had nog veel verder willen gaan, maar het was op dat moment het meest haalbare. Ik ben benieuwd of het in de praktijk gaat werken. In ieder geval is nu een eerste stap gezet”
, zegt Keijzer.
'Belachelijk dat we het niet voor elkaar krijgen'
Daar is de CDA-politica blij mee en trots op. Ook Yntema, directeur van zorginstelling ’s Heeren Loo met wie Keijzer samenwerkte, is opgelucht dat er een stap wordt gezet. Hij schreef er een blog over op LinkedIn waarin hij ook Keijzer uitgebreid vermeldde. Keijzer kreeg het ook mee: “Die blog was mooi om te zien. Het zijn beginnende pubers die in de categorie vallen. Die gaan me aan het hart. Je gaat met zoiets aan de slag omdat je het belachelijk vindt dat we het met zijn allen niet voor elkaar krijgen om een oplossing te vinden voor deze kwetsbare groep. Ik voel me dankbaar dat ik op zo’n moment iets kan betekenen. Daarvoor zit ik uiteindelijk in de politiek.”
Daar is de CDA-politica blij mee en trots op. Ook Yntema, directeur van zorginstelling ’s Heeren Loo met wie Keijzer samenwerkte, is opgelucht dat er een stap wordt gezet. Hij schreef er een blog over op LinkedIn waarin hij ook Keijzer uitgebreid vermeldde. Keijzer kreeg het ook mee: “Die blog was mooi om te zien. Het zijn beginnende pubers die in de categorie vallen. Die gaan me aan het hart. Je gaat met zoiets aan de slag omdat je het belachelijk vindt dat we het met zijn allen niet voor elkaar krijgen om een oplossing te vinden voor deze kwetsbare groep. Ik voel me dankbaar dat ik op zo’n moment iets kan betekenen. Daarvoor zit ik uiteindelijk in de politiek.”
Kijk terug: ZEMBLA - '
Losgelaten, losgeslagen
':
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.