Nieuwe metingen: sloten in Haagse wijk nog steeds ernstig vervuild met PFAS

De PFAS-concentraties in de sloten op het bedrijventerrein Forepark in Den Haag zijn nog steeds hoog: tot 37.000 keer hoger dan de risicogrens die het RIVM veilig acht. In de nabijgelegen woonwijk zijn de PFAS-concentraties tot 3000 keer hoger dan de gezondheidskundige grenswaarde. Het RIVM heeft recente metingen geanalyseerd en komt met nieuwe adviezen. Het wordt afgeraden om vis te eten uit de sloten. 

Aanleiding voor de analyse en het RIVM-advies is een publicatie van Pointer. Het onderzoeksprogramma meldde dat het waterschap metingen uit 2021 had achtergehouden, terwijl daaruit bleek dat de sloten in de wijk ernstig vervuild zijn met giftige PFAS.

De sloten zijn nog steeds ernstig vervuild. Zeer opvallend aan de nieuwe metingen is dat bij monsternames op 10 juli op het bedrijventerrein, hele andere PFAS-concentraties in de sloten werden gemeten dan op 19 juli. Het PFAS-gehalte verdrievoudigde in iets meer dan een week tijd. “Het RIVM kan niet beoordelen of op termijn ook op andere locaties hogere PFAS-concentraties zullen optreden”, schrijft het instituut in het advies. Het is dus zeer de vraag of het PFAS-gehalte in de sloten, waarop de nu gepubliceerde adviezen gebaseerd zijn, stabiel blijft.

Ondanks die onvoorspelbaarheid, geeft het instituut op basis van de metingen van juli toch adviezen. En de adviezen die voor het bedrijventerrein al waren afgegeven, blijven gehandhaafd. Het wordt dus nog steeds afgeraden om moestuinen te bewateren met water uit de vervuilde sloot op het terrein.

Voor de nabijgelegen woonwijk gelden nu minder strenge adviezen. Het water uit sloten in de woonwijk mag wel weer voor bewatering van moestuinen worden gebruikt, zegt het waterschap op basis van het advies van het RIVM. Voor huisdieren en dieren van de stadsboerderij zou het geen kwaad kunnen om in de sloten te zwemmen en er uit te drinken, concludeert het waterschap. Voor mensen wordt zwemmen in sloten op het bedrijventerrein afgeraden. In de woonwijk in sloten zwemmen is niet schadelijk voor de gezondheid, concludeert het waterschap.

Delfland en de Omgevingsdienst Haaglanden doen samen onderzoek naar de mogelijke bron(nen) van vervuiling. Dat kan enige tijd duren, laat het waterschap weten.

Het RIVM merkt op dat de concentraties van de PFAS-variant PFOS op alle locaties de wettelijke norm overschrijdt. Die norm houdt nog geen rekening met de strengere grenswaarde die door Europa is bepaald en “evenmin rekening met de risico’s van gecombineerde blootstelling aan andere PFAS”.

Uit recent RIVM-onderzoek blijkt dat een groot deel van de Nederlandse bevolking momenteel via voedsel en drinkwater meer PFAS binnenkrijgt dan de gezondheidskundige grenswaarde. “Dit maakt dat in principe elke extra blootstelling onwenselijk is”, schrijft het RIVM als kanttekening bij het advies.

Zembla deed maandenlang uitgebreid onderzoek naar de PFAS-verspreiding in Nederland. Lees er hieronder meer over: