Nieuw onderzoek naar Q-koortsbesmettingen onder patiënten van 500 huisartsenpraktijken

Na de proefperiode van acht weken, wordt het onderzoek uitgebreid naar 500 huisartsenpraktijken in heel Nederland. De verwachting is dat 50.000 patiënten met een risicoprofiel worden gescreend.

Olde Loohuis is een van de krachten achter het nieuwe onderzoek dat de overheid financiert en waaraan ook het Jeroen Bosch Ziekenhuis deelneemt. Doel is om te kijken of bij de 50.000 mensen met een risicoprofiel de Q-koortsbacterie aanwezig is in de bloedvaten. Daardoor is ook beter vast te stellen wat het aantal werkelijke slachtoffers van Q-koorts is geweest en kunnen nieuw ontdekte patiënten zo snel mogelijk worden geholpen.

Meer Q-koorts doden dan gedacht: namens 138 overledenen tegemoetkoming aangevraagd

Risicoprofiel
Via de computergegevens van de huisarts kijken de onderzoekers welke patiënten verwijde bloedvaten hebben of grote vaatafwijkingen, zware medicijnen gebruiken voor reuma of kanker, klepziektes hebben en mensen die immuunsysteemproblemen hebben. Dit zijn de grootste risicogroepen als het gaat om chronische Q-koorts.

Het bloed van de patiënten die in de risicogroepen vallen, gaat naar het lab voor onderzoek, waar vastgesteld kan worden of de Q-koortsbacterie aanwezig is in de bloedvaten. “Ik hoop dat we maar bij weinig mensen op Q-koorts uitkomen, maar ik ben er bang voor dat de aantallen hoger zijn dan tot nu toe wordt aangenomen. Dan hebben we een groot probleem, want dat zou betekenen dat de schade van de Q-koorts uitbraak veel groter is geweest dan gedacht.”

Vaststelling van chronische Q-koorts betekent volgens de voormalig huisarts mogelijk ook het redden van levens. “In tien jaar tijd kan er mogelijk al veel schade zijn aangericht. Ik wil heel graag, als we zelf nieuwe patiënten ontdekken, dat we ze kunnen redden of hun leven in ieder geval kunnen verlengen.” Bij chronische Q-koorts is vaak jarenlang behandeling met antibiotica nodig.

Sluipmoordenaar
In het geval van chronische Q-koorts gedraagt de bacterie zich als een sluipmoordenaar. Hij nestelt zich in een bloedvat en tast de wanden aan. Het kan jarenlang geen klachten geven totdat iemand ineens koorts krijgt, sterk vermagert en uiteindelijk een bloedvat scheurt en de patiënt overlijdt. Olde Loohuis: “Je valt ineens om en bent weg. Niemand gaat dan vervolgens onderzoeken, is dat zijn hart of een aneurysma (verwijd bloedvat) of Q-koorts? Zo kan het voorkomen dat iemand is overleden zonder dat we weten dat hij of zij chronische Q-koorts had. Daarom zijn het aantal geregistreerde doden waarschijnlijk het topje van de ijsberg.”

De Q-koorts epidemie 2007-2010
De Q-koorts wordt door een bacterie van dier op mens overgedragen. Vooral geiten en schapen zijn dragers van de bacterie. In de lammerperiode komt de bacterie in grote getale vrij via vruchtwater, melk, urine en uitwerpselen.

Buiten het menselijk en dierlijk lichaam neemt de bacterie een soort sporevorm aan. Deze is heel goed bestand tegen droge omstandigheden en stelt de bacterie in staat lang te overleven in de omgeving. Door simpelweg lucht waar de bacterie in aanwezig is in te ademen kan een mens al besmet raken. Dat overkwam veel mensen in 2007 bij een uitbraak rond een geitenboerderij in Herpen in Brabant.

De ziekte verspreidde zich vervolgens snel over het land tussen 2007 en 2010. Ruim vierduizend mensen raakten besmet. ZEMBLA maakte meerdere uitzendingen over de epidemie.