Niet meer bestaande Gelderse eendenhouderijen hebben nog altijd stikstofvergunning

Meer dan twintig voormalige eendenhouderijen in Gelderland hebben nog altijd een natuurvergunning om stikstof te mogen uitstoten, terwijl ze al lang niet meer bestaan of al jarenlang leegstaan.  Op één locatie staan de stallen zelfs al ruim 20 jaar leeg. Dat blijkt uit onderzoek van Zembla. 

Van de 33 door de provincie vergunde eendenhouderijen blijken er nog maar 11 actief.  Eén natuurvergunning, van een veehouderij die naast kalveren ook vergund was om eenden te houden, is onlangs opgekocht door de Schiphol Group. Dat bevestigt een woordvoerder van Schiphol aan Zembla. De provincie Gelderland blijkt daar niet van op de hoogte en reageert ontstemd: “Ik vind het heel erg dat er wordt gehandeld in stikstofrechten", aldus gedeputeerde Ans Mol, die nader onderzoek aankondigt. Milieuactivist Johan Vollenbroek zegt naar de rechter te stappen als de provincie Gelderland niet snel de vergunningen van de voormalige eendenhouderijen intrekt.

Gedeputeerde Ans Mol, onder meer verantwoordelijk voor het handhaven van de milieuvergunningen, geeft tegenover Zembla toe ook niet te weten van de overige locaties waar geen eenden meer gehouden worden, maar die daarvoor wel vergund zijn. Mol: “We hebben wel het vermoeden waar op dit moment een vergunde stikstofruimte op zit, maar die niet meer actief is. Dat is ook de reden dat wij nu hebben gezegd: wij willen weten, niet alleen voor eendenhouderijen, welke vergunningen ooit verleend en niet meer actief zijn.”

Boeren hebben een natuurvergunning om activiteiten uit te mogen voeren waarbij stikstof vrijkomt. Als een boer stopt komt de natuurvergunning niet automatisch te vervallen en blijft die bestaan. Op papier bestaat de stikstofuitstoot dan nog wel, maar in werkelijkheid is er geen bedrijvigheid. De boer kan de stikstofruimte verkopen aan een andere partij en daarmee zijn natuurvergunning opzeggen. De koper kan met die stikstofruimte dan bijvoorbeeld bouwen, boeren of vliegen. Omdat die stikstofruimte al jaren niet gebruikt werd op de locatie die daarvoor was vergund, kan de uitstoot daardoor elders toenemen.

Omdat de provincie Gelderland dus nog geen beeld heeft van welke verleende vergunningen nog actief zijn, en welke niet, heeft de provincie nog geen inactieve vergunningen ingetrokken. De provincie gaat daar nader onderzoek naar doen, aldus Mol.

De Gedeputeerde zegt te willen voorkomen dat “slapende bedrijven” met een vergunde stikstofruimte worden opgekocht door partijen die hun stikstofruimte willen uitbreiden, zoals de Schiphol Group. Schiphol heeft extra stikstofruimte nodig om vluchten naar Lelystad Airport, die nog geen natuurvergunning heeft, te kunnen verplaatsen.  “Dit wil je juist voorkomen, dat die ruimte opnieuw op papier wordt gecreëerd om (elders, red.) in te zetten", zegt Mol.

Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment, die er in 2019 voor zorgde dat de Raad van State het stikstofbeleid van het kabinet ongeldig verklaarde, wil niet wachten totdat de provincie actie onderneemt. Om te voorkomen dat de lege vergunningen van de overige eendenhouders worden opgekocht door andere partijen gaat hij bij de provincie een verzoek indienen om die in te trekken. “Dikke kans dat de provincie zegt: dat weigeren we, dat gaan we niet doen. Dan stappen we daarvoor weer naar de rechter", zegt Vollenbroek in Zembla.