Nederlands PFAS-afval mag niet meer naar Vlaamse verwerker Indaver

De Inspectie Leefomgeving en Transport heeft alle transport van PFAS-houdend afval vanuit Nederland naar de Vlaamse afvalverwerker Indaver stilgelegd. Lopende transportvergunningen zijn ingetrokken en aanvragen worden afgewezen. Dat blijkt uit documenten die Zembla in handen heeft en uit gesprekken met meerdere bronnen. De Inspectie grijpt “uit voorzorg” in omdat ze denkt dat Indaver door de PFAS-uitstoot naar de lucht en de lozingen in het water “risico’s voor mens en milieu” veroorzaakt. Een woordvoerder van de ILT bevestigt het vergaande besluit. 

De ILT deed na de Zembla-uitzending ‘Het PFAS-schandaal’ onderzoek naar de verwerking van Nederlands PFAS-afval door Indaver. Tijdens dat onderzoek heeft zowel het bedrijf als ook de Vlaamse toezichthouder (OVAM) de ILT er niet van kunnen overtuigen dat het PFAS-afval bij Indaver ‘juist’ en ‘doelmatig’ verwerkt wordt. 

Chemiefabriek Chemours in Dordrecht is de belangrijkste Nederlandse leverancier van PFAS-afval aan Indaver en doet al meer dan tien jaar zaken met het bedrijf. Per jaar transporteert Chemours zo’n 1,8 miljoen kilogram PFAS-houdend afval naar Indaver. Chemours was niet bereikbaar voor commentaar.

Naast Chemours gaat het om nog eens tien andere Nederlandse bedrijven van wie het PFAS-afval door Indaver verwerkt wordt. Het gaat dan onder andere om Dow Benelux in Hoek, BP Raffinaderij in Rotterdam en SHPP B.V. in Bergen op Zoom. 

Wat er nu met al dat gevaarlijk afval gaat gebeuren is onduidelijk. In Nederland is er geen bedrijf dat PFAS-houdend afval verwerkt. De Inspectie benadrukt in de stukken dat deze bedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor het vinden van een andere verwerker en “het veilig opslaan” van dit afval. 

Een woordvoerder van de verantwoordelijk minister Zuhal Demir laat weten dat er binnenkort overleg is gepland met Nederland en dat de Vlaamse handhavingsdiensten, indien nodig, verdere stappen kunnen ondernemen: "Tot op heden zijn er geen concrete signalen dat dat nodig is. Aangezien het ILT informatie opvraagt bij de bedrijven is dit dus in eerste instantie een zaak tussen de Nederlandse overheid en de betrokken bedrijven. We danken de Nederlandse diensten om ons verder op de hoogte te houden, zoals ze ons ook vorige week informeerde over dit voornemen", aldus de woordvoerder van Demir.

De Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM zegt akte te nemen van de beslissing van de Nederlandse inspectie: “De OVAM staat open voor verder overleg en duiding met en voor onze Nederlandse collega’s zoals we dat voordien ook al aangegeven hebben".

Indaver was nog niet bereikbaar voor commentaar.

Indaver is een afvalverwerker in de Antwerpse haven, nog geen vijf kilometer van de Nederlandse grens. Zembla onthulde begin september dat Indaver al jarenlang PFAS loost in het water dat uiteindelijk uitkomt in de Nederlandse Westerschelde. Waarvan verschillende PFAS-stoffen zonder vergunning. “Zo komt het afval van Chemours via een achterdeur toch weer ons land binnen”, aldus milieuchemicus Chiel Jonker, destijds. 

Ook werd duidelijk dat Indaver en de Vlaamse overheid niet weten wat de afvalverwerker aan PFAS uitstoot naar de lucht. Zembla onthulde dat de Nederlandse overheid zich achter de schermen al zeker een jaar grote zorgen maakt over de PFAS-vervuiling door het bedrijf. 

Zo stelde Rijkswaterstaat, namens minister Harbers, in een vertrouwelijke brief aan de Vlaamse overheid dat Nederland door de lozingen van Indaver niet kan voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. De lozingen leiden tot een ”verboden achteruitgang” van de waterkwaliteit.

Kijk de uitzending 'Het PFAS-schandaal':