'Nederland, waar iedereen homo mag zijn, maar het niet mag uiten'

De uit Panama afkomstige Monique de la Fressange, al twintig jaar het alter ego van Ruben Dario, schrikt van de cijfers van EenVandaag. Het programma onderzocht hoe het gesteld is met de homo-acceptatie in Nederland. Van de 28.000 deelnemers vindt 67 procent dat het hiermee redelijk tot goed gesteld is; ruim een kwart zegt van niet. “De 1.700 homo's die meededen aan het onderzoek zijn somberder gestemd: vier op de tien zeggen dat het slecht gesteld is met de homo-acceptatie in ons land”, aldus EenVandaag.

'Ze scholden me uit voor faggot'
“Het overkwam me afgelopen week vlak voor Pride nog. Een paar gasten scholden me uit voor faggot .” Monique de La Fressange woont sinds twee jaar in Amsterdam en treedt regelmatig op. Daarvoor woonde ze in Londen. “Daar ben ik in al die jaren één keer lastig gevallen.” Amsterdam en Londen vindt ze moeilijk te vergelijken, want Londen is een stuk groter en misschien zijn de mensen daardoor veel meer gewend qua diversiteit, zegt ze.

Een maand nadat ze door een groep jongens tot bloedens toe is geslagen, heeft de angst zich genesteld dat het nog een keer zal gebeuren. “Ik bemoeide me met niemand en stond gewoon op een taxi te wachten.” Een groep jonge mannen kwam op haar af en een van hen maakte agressieve flirterige opmerkingen. “Toen zagen ze, denk ik, dat ik een man was en kreeg ik een klap op mijn neus. Het bloedde heel erg.”

Mannen die zoenen in het openbaar vinden veel Nederlanders aanstootgevend
“Onacceptabel dat mensen in Nederland te maken krijgen met zulke reacties”, zegt Philip Tijsma van COC, de Nederlandse belangenvereniging voor de LHBT+ community. “Als man je vriend zoenen in de openbaarheid, vindt een fors deel van de Nederlanders aanstootgevend. Je wilt niet in een land leven waar iedereen homo mag zijn, maar het niet mag uiten.”

Tijsma vindt de cijfers van EenVandaag ‘verontrustend maar helaas niet verrassend’. Wat wel opvalt aan het onderzoek is hoeveel mensen met verbaal of fysiek geweld te maken hebben gehad, vindt Tijsma. Zeven op de tien wordt wel eens lastig gevallen. Een derde van hen heeft te maken gehad met fysiek geweld. Een derde van de onderzochten heeft zelfs in het afgelopen jaar te maken gehad met fysiek of verbaal geweld. “Dat cijfer sprong er voor mij wel uit”, zegt Tijsma.

Naast burgemeester Femke Halsema op de boot
Tijdens Pride Amsterdam afgelopen zaterdag was Monique de la Fressange eregast op de boot van de gemeente tijdens de parade. De gemeente wil het geweld tegen lhbt’ers fel bestrijden. Als signaal dat de gemeente het probleem hoog opneemt, stond Monique naast burgemeester Femke Halsema vooraan op de boot tijdens de Canal Pride.

Het was de eerste Pride waar ze als dragqueen veelvuldig optrad. Bezorgde vrienden stonden er op dat ze na de werkzaamheden met haar naar huis zouden lopen. De laatste avond weigerde ze de begeleiding. “Ik heb de straat waarin ik in elkaar ben geslagen zelf belopen. Natuurlijk was ik bang en hoopte ik dat er niks zou gebeuren en dat was gelukkig ook zo. Maar het is goed als mensen van tijd tot tijd een dragqueen over straat zien lopen. Ik vind dat ik dapper moet zijn.”

Als niemand het meer doet
COC is blij met dappere mensen als Monique. Maar ze heeft ook begrip voor homo’s die niet hand in hand over straat willen of elkaar niet zoenen in het openbaar. Tijsma: “Je moet vooral doen waar je je zelf het prettigst bij voelt. We begrijpen die angst. Het jammere is dat als niemand dat meer doet, het beeld ook niet ‘normaler’ wordt. Het zou helpen als we dat wel blijven doen.”

Monique wil vooral snappen waarom mensen homo’s lastig vallen. “Waarom maken die mensen zich druk? Ik snap dat niet. Het schaadt hen persoonlijk niet wanneer twee mannen of twee vrouwen zoenen of elkaars hand vasthouden. Bemoei je toch met je eigen zaken.”

'Het had gisteren al opgelost moeten zijn'
Een tijd geleden heeft COC met de minister afgesproken dat er een actieplan komt vanuit de overheid om homogeweld aan te pakken. Dat plan is nog niet klaar. “Het duurt voor ons altijd te lang, het had gisteren opgelost moeten zijn. We gaan ervan uit dat de minister zijn best doet, maar het moet niet al te lang duren wat ons betreft.”

Sinds 2012 zijn scholen verplicht om voorlichting te geven over homoseksualiteit. Heel veel scholen hebben dat volgens het COC serieus opgepakt, maar lang niet overal. “De Onderwijsinspectie heeft daar onderzoek naar gedaan en wijzelf ook. Op sommige scholen houdt de voorlichting niet meer in dan ‘o ja en dan bestaan er ook nog homo’s’. Er zijn zelfs scholen waar de voorlichting negatief is. De kwaliteit moet omhoog.”

Helaas noodzakelijk
Monique de la Fressange onderschrijft dat: “Sommige mensen vinden het misschien niet noodzakelijk of zelfs onzin. Maar zolang verbaal en fysiek geweld tegen homo’s bestaat is het helaas noodzakelijk. We hebben alle hulp nodig om de situatie te verbeteren.”

Zowel het COC als De la Fressange pleiten voor hardere straffen voor hatecrimes. “Gemiddeld krijgen daders nu een taakstraf van veertig uur opgelegd en een boete van 400 euro. Dat voelt voor de slachtoffers vaak heel wrang. Zij durven misschien maandenlang niet meer hand in hand over straat”, aldus Tijsma.

Waarom moet je Pride blijven vieren?
Een maand na de mishandeling is De la Fressange haar hoop op een tolerantere wereld niet kwijt. Pride Amsterdam heeft haar, buiten dat ze uitgeput is en haar stem bijna kwijt is, ontzettend goed gedaan.

“Mensen vragen nog steeds weleens, waarom moet je dit vieren? Op de boot van de gemeente voelde ik waarom. Er waren allerlei verschillende mensen die in Amsterdam wonen: kinderen, vrouwen, mannen, zwart, wit, hetero en homo. Iedereen had plezier. Het was prachtig. Intolerantie zal nog wel even blijven bestaan, maar daarom moeten we ons ook blijven uiten. Iedereen moet ervan doordrongen raken dat het niet oké is om een homo uit te schelden. Diversiteit hoort bij de wereld.”