Nederland bevriest bijna 400 miljoen euro aan Russische tegoeden

In Nederland is inmiddels 392 miljoen euro aan Russische tegoeden en transacties bevroren, meldt minister van Financiën Sigrid Kaag aan de Tweede Kamer. In totaal zijn 188 meldingen van banken, verzekeraars, andere financiële instellingen en trustkantoren binnengekomen. En de teller loopt op, benadrukt de bewindsvrouw.

Instellingen waar vermogen en/of tegoeden van Russen zijn ondergebracht die op de sanctielijsten staan, moeten dit bevriezen, anders maken ze zich schuldig aan een economisch delict. Ook moeten ze melding maken bij de toezichthouders Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank.

Begin vorige week had Kaag het nog over 6 miljoen euro aan bevroren Russisch geld, hoewel ook dat al snel achterhaald was. DNB-baas Klaas Knot had het vrijdag in Nieuwsuur over 200 miljoen euro. Ook de tussenstand die de minister nu met de Kamer deelt, geeft volgens haar "vermoedelijk geen actueel beeld van de daadwerkelijke sanctiehits en bevriezingen". De Kamer wordt vaker bijgepraat, belooft ze.

Kaag benadrukt dat financiële instellingen "alleen vermogen van gesanctioneerde personen kunnen bevriezen als het vermogen bij hun is ondergebracht of hun diensten worden gebruikt." Bij het uitvoeren van sancties zijn de financiële instellingen zelf, hun toezichthouders, ministeries én in sommige gevallen het Openbaar Ministerie betrokken. Omdat er zoveel verschillende "rollen en verantwoordelijkheden" zijn, wil het kabinet dat een werkgroep, die onder het ministerie van Buitenlandse Zaken valt, kijkt naar "de effectiviteit van de uitvoering en handhaving van de sanctieregelgeving.”

Begin deze maand werd een motie in de Tweede Kamer aangenomen die het kabinet opriep om zo snel mogelijk maatregelen te nemen tegen witwaspraktijken in Nederland van Russische oligarchen. Er wordt namelijk nog steeds corrupt geld van Russische oligarchen via Nederland witgewassen en belasting wordt ontdoken via brievenbusfirma’s.

"Onze Zuidas mag niet langer als veilige haven dienen voor corrupt Russisch geld", zei PvdA-Kamerlid Kati Piri die de motie indiende. "We moeten het geld identificeren en confisqueren." 

Nederland heeft een reputatie op het gebied van brievenbusfirma's. Het Europees Hof van Justitie hekelde Nederland en Luxemburg in 2019 nog als fiscale doorstroomlanden.  Bedrijven gebruiken Nederland om geld door te sluizen naar belastingparadijzen. Dat zijn landen waar geen vermogens- en inkomstenbelastingen gelden. Zembla maakte meerdere uitzendingen over deze vormen van belastingontwijking en over witwaspraktijken.