Reinier van Zutphen, sinds vandaag de nieuwe Nationale Ombudsman, vindt dat de overheid ook voor mensen met een laag IQ toegankelijk moet blijven. In ZEMBLA pleit hij voor regels die begrijpelijk zijn en niet te ingewikkeld, zodat overheidsinstanties ook voor de zwakkeren in de samenleving bereikbaar zijn. Ruim 2 miljoen Nederlanders zijn zwakbegaafd of hebben een licht verstandelijke beperking. Ze hebben moeite om te voldoen aan eisen van overheidsinstanties, die steeds vaker alleen digitaal bereikbaar zijn. Van Zutphen vindt dit onacceptabel: 'Als je een goede overheid wil zijn, dan moet je helder zijn. Regels moeten begrijpelijk zijn, eenduidig en niet te ingewikkeld.'
Van Zutphen wil mensen met een licht verstandelijke beperking een stem geven. Volgens hem is dat de groep die tussen wal en schip valt: '
Voor degene die echt niets kunnen, daar wordt wel voor gezorgd en de mondige, goedgebekte burger kan ook wel een klacht formuleren, maar de groep die er tussen in zit, ondervindt moeilijkheden. Ik wil er zijn voor die groep.
'
Peter Nouwens, wetenschappelijk onderzoeker aan de universiteit Tilburg en bestuurder bij Prisma, een Brabantse zorginstelling, ziet een explosieve groei van het aantal mensen met een licht verstandelijke beperking dat zorg nodig heeft.
'Tachtig procent van de mensen dat zich bij Prisma aanmeldt, is licht verstandelijk beperkt, terwijl dat tien jaar geleden nog geen vijftien procent was. Landelijk gezien gaat het om 35 duizend mensen in vijf jaar tijd. En ik ben er van overtuigd dat die groep ook in de Jeugdzorg, de GGZ en de dak-en thuislozenzorg zwaar oververtegenwoordigt is. Ik maak me hier grote zorgen over. Een grote deel van de bevolking komt buiten de maatschappij te staan. Het is een sluipend proces, waar veel te weinig aandacht voor is.
'
Uit onderzoek van de Radboud Universiteit blijkt dat in de vier grote steden bijna dertig procent van de dak- en thuislozen een verstandelijke beperking heeft. Vaak wordt de beperking niet herkend, waardoor passende zorg achterwege blijft.
Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau is het aantal mensen met een lichte verstandelijke beperking dat langdurige zorg en begeleiding krijgt de afgelopen 15 jaar bijna vervijfvoudigd. Dat komt volgens het SCP omdat de samenleving ingewikkelder is geworden.