Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding wil actie tegen Bol.com

Op webwinkel Bol.com worden nog altijd extreemrechtse boeken verkocht, dat blijkt uit onderzoek van Zembla. De webwinkel zegt zelf het assortiment niet vooraf te screenen. De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding Eddo Verdoner stelt dat dit strafbaar is en wil dat het OM de wet gaat handhaven.

​Tientallen antisemitische, discriminerende en haatzaaiende boeken zijn zonder tussenhandelaar gewoon te koop bij Bol.com. Zembla bestelde een aantal van die werken bij de webwinkel. De selectie bevatte onder andere De Protocollen van de Wijzen van Zion, The White Nationalist Manifesto en een pseudowetenschappelijk werk waarin wordt beweerd dat Joden evolutionair bepaald parasiteren op andere samenlevingen.
 
Eddo Verdoner, Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB), is geschokt. “Dit is niet alleen fout, het is ook strafbaar. Volgens het Wetboek van Strafrecht artikel 137-e is dit verboden, hier zou op gehandhaafd moeten worden. Bol.com is een Nederlands bedrijf en moet zich dus gewoon aan de Nederlandse wet houden.”

Het bedrijf zelf zegt geen preventieve checks te doen op het aanbod op de site. Er zouden dagelijks miljoenen boeken worden aangeboden en controleert die niet vooraf. Bol.com zegt “veel waarde te hechten aan de vrijheid van het geschreven woord” en “wil zorgvuldig omgaan met het democratische, educatieve en historische belang van boeken.”  
 
Pas als er een melding wordt gedaan door een belangengroep, klant, medewerker of er ophef op (sociale) media ontstaat zegt het bedrijf te bekijken of het artikel thuishoort op de website. Zo kan het dat enkele van de door Zembla bestelde boeken inmiddels van de site zijn verwijderd. 

“Blijkbaar denkt Bol.com dat het zich niet actief hoeft in te zetten om zich aan de wet te houden,” ziet Verdoner. “Hoe ze nu werken is de omgekeerde wereld. In plaats van dit soort boeken niet aan te bieden, wachten ze tot er ophef ontstaat. Dit lijkt me iets voor het Openbaar Ministerie.”
 
Ook het CIDI is niet te spreken over het aanbod van de boeken. “Wij gaan ervan uit dat Bol.com haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt,” reageert beleidsmedewerker Aron Vrieler. “Deze reactie is wel heel passief. Het bedrijf moet het in ieder geval makkelijker maken om dit soort artikelen te melden.”

De coördinator antisemitismebestrijding wijst erop dat dit niet de eerste keer is dat Bol.com in opspraak raakt door dergelijke artikelen. Zo heeft de webwinkel eerder een nazistisch kinderboek uit de webwinkel verwijderd en verdween ook een Auschwitz-schilderij van de site. “Blijkbaar leert Bol.com niet van eerdere fouten.”
 
Verdoner pleit daarom niet alleen voor handhaving, maar wil dat het Wetboek van Strafrecht wordt aangepast. “De bewijslast zou moeten worden omgedraaid. Dat wil zeggen dat de verkoper moet aan kunnen tonen dat een boek of artikel met dergelijke inhoud voor educatieve of wetenschappelijke doeleinden wordt verkocht.”

Inlichtingenexperts waarschuwen de Nederlandse overheid voor het groeiende gevaar van rechtsextremisme. In gesloten chatgroepen delen jonge jongens steeds hardere nazipropaganda. Donderdag gaat Zembla undercover in het netwerk van haat, de donkere online wereld waar hedendaagse nazi’s dromen van een rassenoorlog.