Minister moet voor maart stukken over Kroondomein met Kamer delen

Minister Carola Schouten moet uiterlijk 1 maart openheid geven over de subsidie die koning Willem-Alexander krijgt voor het beheer van Kroondomein Het Loo. De Tweede Kamer wil alle onderliggende stukken voor die datum hebben. Na een door de complete Tweede Kamer gesteunde motie, liet de minister weten dat ze ermee bezig is en de motie ‘zo spoedig mogelijk’ zal uitvoeren. De Kamercommissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft daarop per brief een harde deadline gesteld.
 
“Vanwege zorgvuldigheid kost het meer tijd, schrijft de minister en we zullen het zo spoedig mogelijk doen. Daar kan je alle kanten mee op. Dat willen we voorkomen. Daarom heb ik voorgesteld om een harde deadline te stellen en de complete commissie steunt de deadline van 1 maart”, aldus PvdD-Kamerlid Frank Wassenberg.
 
Schimmig
Zembla doet al meer dan een jaar onderzoek naar de schimmige afspraken rond deze royale subsidie. Herhaaldelijk hebben we gevraagd om de onderliggende stukken, zoals de subsidie-aanvraag die de koning heeft ingediend. Maar die aanvraag kregen we niet. We wisten wel de hand te leggen op de subsidiebeschikking en lieten die bestuderen door drie vooraanstaande juristen.

In de Zembla-uitzending ‘Koninklijke constructies’ zeggen ze op basis van de beschikking dat de koning ten onrechte 4,7 miljoen euro natuursubsidie krijgt voor het beheer van Kroondomein Het Loo. Ook stellen ze dat de overheid zonder enige onderbouwing de koning vrijstelt van belangrijke subsidievoorwaarden. Door de vrijstelling mag de koning een gebied van 7200 hectare, oftewel zo'n driekwart van het hele natuurgebied, drie maanden per jaar voor het publiek sluiten. 

Uitzending: 'Koninklijke constructies':

'We doen het al jaren zo'
In 2018 schrijven minister Schouten van LNV en premier Rutte in een Kamerbrief dat de sluiting essentieel is "voor de balans tussen houtproductie, de aanwezigheid van grote hoefdieren en de recreatiemogelijkheden". Het ministerie van LNV wil tegenover Zembla geen nadere toelichting geven: “Het betreft een bestendiging van een lijn die al decennia wordt ingezet”.
 
Zembla heeft de subsidieaanvrager – de koning dus - meermaals om een reactie gevraagd. De Rijksvoorlichtingsdienst laat weten dat de koning geen interviews geeft en verwijst naar de Kamerbrief van Schouten en Rutte. Ook na de uitzending ‘Koninklijke constructies’ zijn verzoeken om de stukken in te zien herhaaldelijk afgewezen.
 
Wassenberg verzet zich al jaren tegen de koninklijke jacht en probeerde ook al een aantal keer tevergeefs openheid te krijgen over het beheer van landgoed en koninklijk jachtgebied Kroondomein Het Loo.

Controlerende functie 
Het PvdD-Kamerlid vindt dat de Tweede Kamer haar controlerende functie niet goed kan uitvoeren, zonder de bijbehorende stukken rond de subsidieverstrekking in te zien. Daarom diende hij naar aanleiding van de uitzending ‘Koninklijke Constructies’ een nieuwe motie in waarin hij de regering vraagt om openheid te geven en alle documenten met de Kamer te delen.
 
Volgens Wassenberg zag het er van tevoren niet naar uit dat de motie zou worden aangenomen. Maar de stemming over de motie gebeurde op een bijzonder moment. Namelijk in het tumult rond de toeslagenaffaire. Die affaire leidde tot veel Kamervragen over de 'Rutte-doctrine' en de cultuur van 'verhullen en misleiden'. De Kamer sprak in felle bewoordingen over ‘het uitstellen en afstellen en het eromheen praten’ van bewindslieden en moest toen stemmen over de motie van Wassenberg.

Bij de stemming zei Wassenberg nog met een verwijzing naar de affaire: “Het goede nieuws is dat er niks hoeft te worden weggelakt. Dat past ook in het kader van de Wet open overheid die vandaag is aangenomen.”

'De regering moet nu wel' 
Alle Kamerleden stemden voor de motie, inclusief de coalitiepartijen. “De meerderheid was breder dan ik ooit had durven dromen”, zegt Wassenberg. Alleen ChristenUnie stemde tegen, maar dat bleek een fout, zo liet de partij aan Zembla weten. ChristenUnie steunt de motie ook.
 
Wassenberg heeft er vertrouwen in dat de minister de stukken deze keer wel met de Kamer gaat delen. “Ik denk dat de regering weinig anders kan. De motie is Kamerbreed aangenomen.”

'De wet geldt voor iedereen, ook voor de koning'
En Wassenberg is erg benieuwd hoe het precies zit. “Het Koningshuis is natuurlijk speciaal, maar de wetten gelden voor alle Nederlanders, inclusief de koning. Waarom krijgt de koning  hier een uitzonderingspositie ten opzichte van de rest van Nederland? Als het van de wet niet mag, dan hebben we een probleem, want dan zegt de regering eigenlijk: dit is de wet en die geldt voor iedereen, behalve voor de koning.”
 
Kijk vanavond om 20.25 uur naar een update van de uitzending 'Koninklijke constructies'