Minister Dekker teleurgesteld in jacht van Jehovah’s Getuigen op gevoelige data

Het bestuur zou volgens de minister in moeten zetten op het creëren van meer openheid en erkenning voor de positie van slachtoffers, in plaats dat het juridische acties onderneemt, waaronder het opvragen van de gespreksverslagen. “Ik kan mij voorstellen dat dit voor de slachtoffers en de deelnemers aan het onderzoek aanvoelt als een trap na. Het bevestigt voor mij het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt”, zegt minister Dekker in antwoord op Kamervragen van Kamerleden van SP en PvdA.

Uit het onderzoek, dat begin vorig jaar gepubliceerd werd, bleek dat de manier waarop Jehovah’s Getuigen omgaan met misbruik traumatisch is voor de slachtoffers. De organisatie, met 30.000 leden in Nederland, handelt misbruik vaak binnenskamers af. Zestig procent van de getuigen en ex-getuigen die meewerkten, gaf de omgang met misbruik zelfs het rapportcijfer 1.

De Jehovah's Getuigen Gemeenschap probeerde de publicatie van het onderzoek eerder via een rechter tegen te houden. Dat mislukte.

Sinds de publicatie van het rapport probeert het bestuur op allerlei manieren om meer te weten te komen over het onderzoek. Het gaat onder andere om uitgeschreven diepte-interviews en de ruwe data van de vragenlijsten die werden ingevuld door zo’n 750 leden en ex-leden. Van hen zeiden bijna 300 personen zelf misbruikt te zijn. 

De Universiteit Utrecht wees een verzoek om de documenten vrij te geven gedeeltelijk af. Daarop is het bestuur van de gemeenschap een bezwaarprocedure begonnen. Het bestuur deed een wob-verzoek bij het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), dat is het kennisinstituut voor het ministerie van Justitie en Veiligheid.

De stukken die wel zijn vrijgegeven bestaan vooral uit e-mailverkeer en andere documenten die gaan over de opzet van het onderzoek. Door deelnemers Ingevulde vragenlijsten en verslagen van gesprekken met slachtoffers zijn vanwege de privacygevoelige informatie alleen toegankelijk voor de onderzoekers van de Universiteit Utrecht, laat het WODC weten.

Kamerleden Van Nispen (SP) en Kuiken (PvdA) vragen of de minister nog een keer in gesprek wil met het bestuur van de Jehovah’s Getuigen om te achterhalen wat de exacte beweegredenen zijn achter de Wob-verzoeken en om duidelijk te maken dat hij pal staat voor de bescherming van de misbruikslachtoffers. Minister Dekker voelt weinig voor zo’n gesprek. Hij zegt dit in een eerder overleg al te hebben besproken. “Gegeven deze gesprekken, en het feit dat dit geen enkele verandering in hun houding teweeg heeft gebracht, zie ik geen heil om over de beweegredenen achter de Wob verzoeken met het bestuur in overleg te treden.”

In 2019 maakte Zembla een uitzending over hoe de Jehovah’s Getuigen het misbruik toedekte en hoe slachtoffers werden verguisd. Kijk de uitzending hieronder terug: