Minister De Jonge stelt Omgevingswet uit tot juli

Minister Hugo de Jonge (Ruimtelijke Ordening) stelt de invoering van de Omgevingswet toch uit, tot juli volgend jaar. Hij heeft lang vastgehouden aan invoering van de wet per 1 januari 2023, maar vindt het toch onverantwoord om aan die datum vast te houden, heeft hij aan de Tweede Kamer laten weten.

Directe aanleiding voor zijn besluit is het uiterst kritische rapport van het Adviescollege ICT-toetsing, dat op verzoek van de Eerste Kamer is opgesteld. Het zogeheten Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) - cruciaal voor de uitvoering van de wet - kent nog "forse beperkingen" die tot risico's leiden als de wet op 1 januari wordt ingevoerd, stelt het Adviescollege in zijn maandag gepubliceerde advies. Het spreekt zich weliswaar niet uit over een datum van inwerkingtreding, maar tussen de regels door is te lezen dat het college invoering per 1 januari onverantwoord vindt.

Oud-minister Jozias van Aartsen stelde in de Zembla-uitzending ‘Stank en strijd - deel 3’ dat hij het “onverstandig” vindt om de omgevingswet op 1 januari 2023 in te voeren. “Dan kunnen er fouten worden gemaakt. Essentiële fouten.” 

Van Aartsen wordt in zijn oproep tot uitstel ook gesteund door omgevingsrecht-expert Han ter Maat. “Dat wordt drama in de uitvoering. Dat durf ik hier te stellen. En ik ben niet de enige die dat vindt. Daarom pleit ik voor uitstel tot 1 januari 2025”, zei Ter Maat in de uitzending.

Het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) ondersteunt bij de uitvoering van de nieuwe omgevingswet. In die wet moeten tientallen wetten en regels die nu gelden voor de leefomgeving worden samengevoegd. De omgevingswet moet worden uitgevoerd door omgevingsdiensten, dat zijn de organisaties die namens gemeenten en provincies vergunningen verlenen en erop toezien dat bedrijven de milieuregels naleven. De overheid stelt dat de nieuwe wet het omgevingsrecht eenvoudiger maakt en burgers meer inspraak geeft. Maar volgens omgevingsrecht-expert Ter Maat is het tegendeel het geval.

“Het wordt veel ingewikkelder”, zegt Ter Maat. “Als je de wet doorleest, dan kom je allemaal wijzigingen, veranderingen en uitzonderingen tegen waarvan je denkt: oh, ik dacht dat het zo was, maar het is dus blijkbaar zus. Dat is het ingewikkelde aan deze wet. Voordat die ambtenaren weten hoe de omgevingswet in elkaar zit, zijn we een paar jaar verder.” En daardoor wordt de situatie volgens Ter Maat alleen maar erger. “Het is een doolhof en het wordt een nog groter doolhof.”

De Jonge wil de gemeenten en provincies die met het DSO moeten gaan werken meer tijd geven om te oefenen met de nieuwe wet en andere voorbereidingen te treffen. Hij wil er echter voor waken dat de kennis en ervaring die ze al hebben opgedaan verloren gaat. Daarom wil hij de wet niet te lang uitstellen.

De woonminister heeft lang volgehouden dat hij de wet begin volgend jaar in wil laten gaan, omdat hij ook grote nadelen ziet als de datum verder naar achter wordt geschoven. Zo vreest hij dat uitstel alleen maar leidt tot meer uitstel en dat gemeenten en provincies die wel voldoende voorbereid zijn in het nadeel zijn. Dit leidt bovendien tot extra kosten.

Kijk 'Stank en strijd deel 3':

Bron: ANP/Zembla