Militairen met hitteletsel naar ziekenhuis afgevoerd, welke maatregelen nam Defensie?

Een hittestuwing moet snel worden behandeld, omdat het anders kan overgaan in een hitteberoerte. Het evenement is na het incident gestopt. De militairen werden onmiddellijk behandeld in het gezondheidszorgcentrum op de kazerne en vervolgens ter controle naar het ziekenhuis afgevoerd. 

De afgelopen dagen was met deskundigen van het gezondheidscentrum van de kazerne overlegd of de vijfkamp kon doorgaan. Er werd daarop besloten om onder meer de veldloop te vervroegen naar het begin van de ochtend en meer waterpunten in te richten, aldus een woordvoerder van het ministerie.

Onderdeel hardlopen expres verplaatst
Woordvoerder Juriaan Esser: "De militaire vijfkamp is geen oefening maar een sportactiviteit. Die bestaat uit vijf onderdelen, onder andere uit acht kilometer hardlopen. Daarnaast uit handgranaat werpen, niet een echte natuurlijk maar een dummy. Uit een hindernisbaan, zwemmen en het vijfde onderdelen is schieten. En voor al die onderdelen kun je punten halen en dan kun je uiteindelijk een medaille winnen. We wisten dat het warm zou gaan worden. Het hardlopen is daarom expres verplaatst naar zeven uur 's ochtends."

Volgens Esser was de temperatuur toen 21 graden en liep die op tot 23 graden.

Hitteslachtoffers van Defensie
Het incident komt een maand na de  ZEMBLA-uitzending 'Hitteslachtoffers van Defensie'. In die uitzending blijkt dat grote fouten binnen Defensie hebben geleid tot incidenten waarbij militairen hitteletsel opliepen tijdens oefeningen in Nederland. ZEMBLA kreeg vertrouwelijke rapporten in handen die zijn opgesteld door de Commissie Hittestuwing van Defensie die vier hitteletsel-incidenten heeft onderzocht.

De commissie concludeerde toen dat leidinggevenden onvoldoende kennis hebben over het voorkomen van hitteletsel. Kleding en oefeningen werden tijdens oefeningen en sportactiviteiten niet aangepast aan warme weersomstandigheden, terwijl de militaire handboeken en richtlijnen dat wel voorschrijven, zo schrijft de commissie. Ook werd er niet geleerd van eerdere incidenten.  

Veiligheidsbewustzijn 'onvoldoende'
In ZEMBLA erkent Nico van der Zee, directeur Veiligheid bij Defensie, dat de krijgsmacht onvoldoende oog heeft voor de risico’s. Van der Zee kwalificeert het veiligheidsbewustzijn en de kennis van het fenomeen hitteletsel binnen Defensie als "onvoldoende". 

In tegenstelling tot eerdere incidenten, zou er deze keer dus wel een risicoanalyse zijn gemaakt. Die analyse moet volgens het Handboek Militair van de Nederlandse krijgsmacht, maar ook volgens een NAVO-richtlijn, worden gedaan met een WBGT-meting (WBGT = Wet Bulb Globe Temperature). Woordvoerder Esser kon in dit geval nog niet aangeven of dat in dit geval ook is gebeurd. "Dat moet ik even navragen. We wisten natuurlijk wel hoe warm het was." 

Defensie meldt in een statement verder:

Genomen maatregelen
"In de dagen voorafgaand aan het NMK was er nauw contact tussen de organisatie en het gezondheidszorgcentrum op de kazerne. Er was een inventarisatie gemaakt van risico’s en er waren onder meer de volgende maatregelen genomen: 

De vijfkamp was volgens woordvoerder Esser geen verplichte oefening, maar 'een openbaar sportevenement' voor militairen. De vijfkamp was niet verplicht, maar deelname was vrijwillig. "Ik weet niet of mensen erop toezagen of door iedereen genoeg water werd gedronken. Ik probeer wel een verschil te maken tussen de opleidingssituatie en een openbaar sportevenement."

Zwaarte oefening is niet aangepast 
De onderzoekscommissie van Defensie beveelt  naast een risicoanalyse vooraf aan om de oefeningen en de kleding van de militairen aan te passen aan hoge temperaturen. Op de vraag of de oefening zwaarte is aangepast aan de weersomstandigheden antwoordt woordvoerder Esser: "Als je dat aanpast klopt de wedstrijd niet meer. In principe kan natuurlijk alles: maar je kan ook geen marathon aanpassen naar tien kilometer, want dan is het geen marathon meer." 

Welke kleding de militairen tijdens het evenement droegen was enige tijd onduidelijk. Uiteindelijk meldde Esser ons dat de militairen tijdens het hardlooponderdeel een sporttenue droegen en dus geen militaire uniformen. 

Bij eerdere incidenten gebeurde dit niet. Militairen moesten tijdens oefeningen o ndanks de hoge temperaturen in volledige uitrusting, inclusief helm, overjas, handschoenen en bepakking de oefening uitvoeren. "Onverantwoord", zei professor George Havenith van de Loughborough University in de uitzending van ZEMBLA. Hij is expert op het gebied van hittebelasting en is getuige-deskundige bij hitteletselincidenten binnen de Britse krijgsmacht. Als de oefeningen, of de kleding van de militairen, zouden zijn aangepast aan de warme weersomstandigheden, hadden eerdere gevallen van hitteberoertes volgens hem voorkomen kunnen worden. 

Kleding
Hoewel er bij dit evenement geen sprake was van militaire kleding laat Defensie weten dat er inmiddels een zomer- en winterversie is van het militaire tenue. Dat was voorheen niet zo. 

Over het uniform zegt Esser: "Het basisuniform is een lange militaire broek en een basisjas. En van die basisjas heb je een  zomerversie en een winterversie en daarin kun je wisselen.  Beiden hebben een lange mouw." 

Over het incident tijdens het sportevenement zegt woordvoerder Juriaan Esser:  " Risico’s helemaal uitsluiten is niet mogelijk. Waar het nu om gaat is dat je een risicoafweging moet maken. Je kan natuurlijk nooit alles voorkomen."

Militaire vakbonden: 'doe dit niet bij deze temperaturen'
Annemarie Snels, woordvoerder van de militaire vakbond AFMP, zegt in een eerste reactie op het incident: "Het ging om een openbaar sportevenement.   Er was geen enkele noodzaak om dit evenement door te laten gaan. Er moest geen baret gehaald worden. Met alle kennis van nu en alle slachtoffers die er zijn geweest, moet je je in soort situaties afvragen of je zo'n evenement überhaupt door moet laten gaan. Doe dit gewoon niet bij deze temperaturen, dan loop je ook geen risico."

#hitteletsel : en weer lopen #defensie medewerkers forse risico's. Terwijl afgelopen jaren al tientallen medewerkers ernstig ziek werden en 1 persoon overleed. Hoezo is Defensie een lerende organisatie? Moeten er eerst nog meer slachtoffers vallen voordat men lessen trekt? https://t.co/vBgA2IdlIw