Volgens De Rijck levert jarenlang onderzoek met duizenden uren werk soms een straf op van enkele duizenden euro’s boete. “Voor de meeste bedrijven een schijntje. Dat is frustrerend, ook voor de opsporing.”
In het interview verwijst De Rijck indirect naar verschillende Zembla-dossiers. Zo zegt hij: “Milieucriminaliteit gaat over mogelijk vervuilde grond onder woonwijken.” In de Zembla-uitzending ‘Nieuwbouwwijk als stortplaats’ blijkt dat afvalbedrijf Vink vervuilde grond heeft gebruikt voor woningbouw in Barneveld. Na de uitzending startte het Openbaar Ministerie een strafrechtelijk onderzoek naar Vink.
Op tijd ingrijpen is belangrijk
Volgens De Rijck is milieuhandhaving belangrijk, want als je het te lang op haar beloop laat, vallen de gevolgen volgens De Rijck niet mee. Hij noemt daarbij als voorbeeld de afgedankte kunstgrasmatten die zich opstapelden (bij de bedrijven Vink en TUF, red.), te zien in de Zembla-uitzending ‘De kunstgrasberg’. De Rijck: “Bedrijven bleven de matten maar innemen, terwijl ze niet konden worden verwerkt. Als je niks doet en je laat het afval opstapelen, weet je dat de kosten om het later op te ruimen, steeds hoger worden. Gaat een bedrijf failliet, dan draaien overheid en burger voor de kosten op.”
De milieuofficier herhaalt in het interview meermaals dat uiteindelijke sancties voor milieudelicten afschrikwekkender moeten zijn. “Ik noem als voorbeeld een zaak met zes containers illegale gewasbeschermingsmiddelen. De rechter legde aan de leidinggevende een boete van 40.000 euro op. Dat, terwijl de inkoopprijs van de containers rond de 100.000 dollar per stuk is. Een schijntje, daarom is het OM in appel.”
Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) bracht onlangs een rapport uit over handhaving en milieucriminaliteit en signaleert daarin enkele knelpunten die De Rijck onderschrijft. Zo ontbreekt het bij het bestuurlijk bevoegd gezag aan urgentie. De Omgevingsdienst kan vaak niet ingrijpen, omdat het daarvoor toestemming nodig heeft van een verantwoordelijk provinciebestuurder of wethouder. En die bestuurders vinden het economisch belang van een bedrijf vaak te groot volgens de Rijck. “Of ze vrezen een schadeclaim.”
Dergelijke situaties kwam Zembla in verschillende onderzoeken tegen, zoals voor de uitzending ‘De Kunstgrasberg’. In een interview met Zembla gaf de toenmalig Gelderse gedeputeerde Conny Bieze toe dat ze niet ingreep bij het afvalbedrijf Vink, ondanks dat er allerlei overtredingen waren geconstateerd. De reden voor het niet ingrijpen was volgens Bieze dat het bedrijf een maatschappelijke functie vervult: “Waar moeten we anders met het afval naartoe?”
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.