Meerderheid plastic in supermarkten niet goed recyclebaar

Bijna twee op de drie plastic verpakkingen van producten uit de supermarkt zijn niet of maar beperkt recyclebaar. Dat blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu. Vooral Jumbo en biowinkel EkoPlaza komen slecht uit de test.

De milieuorganisatie onderzocht verpakkingen van producten die mensen veel gebruiken in het dagelijks leven, zowel huismerken als A-merken, en maakte daarbij een vergelijking tussen de grootste supermarkten van Nederland. Alle supermarkten die in het onderzoek zijn betrokken, hebben het zogenoemde Plastic Pact onderschreven, waarin afspraken zijn gemaakt om zoveel mogelijk 100 procent recyclebare verpakkingen op de markt te brengen. "Maar al deze mooie woorden ten spijt, moeten we concluderen dat supermarkten en producenten als het erop aankomt marketing en gebruikersgemak toch voor duurzaamheid laten gaan", aldus Jelmer Vierstra van Natuur & Milieu.

Volgens de milieuorganisatie doen huismerken het op recyclebaarheid beter dan de A-merken. In vergelijking met de andere supermarkten scoren daarnaast Jumbo en Ekoplaza het slechtst: het aantal verpakkingen dat niet te recyclen is, ligt hoger en het is ook moeilijker om de verpakkingen wel goed recyclebaar te krijgen, aldus de organisatie. Jumbo en Albert Heijn lopen volgens Natuur & Milieu voorop met een heldere en volledige weggooi-instructie. "Bij Ekoplaza en Lidl echter ontbreekt bij het overgrote deel van de verpakkingen goede informatie.

De onderzoekers kochten bij de zes grootste supermarktketens en biowinkel EkoPlaza telkens 57 producten, van tubes honing en bakjes champignons tot vers sinaasappelsap. Ruim twee derde van de verpakkingen, 65 procent, bleek slechts beperkt (52 procent) of niet (13 procent) recyclebaar.

Meer dan de helft van de verpakkingen is met een simpele aanpassing wel goed recyclebaar te krijgen, volgens Natuur & Milieu. “Een voorbeeld is het etiket. Als dat van papier is en vastgelijmd zit op plastic, zit dat recycling in de weg. Een tweede voorbeeld is de wikkel, zoals je die bijvoorbeeld ziet bij flessen wasmiddel. De wikkel is vaak van een ander materiaal gemaakt, waardoor de sorteermachine verstoort raakt. In het beste geval wordt het plastic ‘gedowncycled’. De kwaliteit wordt lager en het plastic kan alleen nog maar voor eenmalige toepassingen als plastic opvulmiddel of bermpaaltje worden gebruikt. Aangezien er te veel van dit soort plastic is, wordt het vaak alsnog verbrand.”

Natuur & Milieu wil dat de overheid ervoor zorgt dat supermarkten en producenten alleen nog maar verpakkingen maken die goed recyclebaar zijn. "De kwaliteit van de plastics moet behouden blijven, anders is er geen sprake van effectieve recycling van grondstoffen", aldus Vierstra. De organisatie vindt ook dat er meer moet gebeuren om ervoor te zorgen dat consumenten kiezen voor herbruikbare verpakkingen. "Uiteindelijk is een herbruikbare verpakking natuurlijk nog beter dan een wegwerpverpakking", zegt Vierstra. Hij denkt bijvoorbeeld aan korting voor de consument die kiest voor hervulbare sapflessen.

Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de circulaire economie. Vierstra vindt dat de politiek het onderscheid tussen goed en beperkt recyclebaar ook in wetgeving moet gaan maken. Op dit moment wordt ‘alles dat niet verbrand wordt’ als recyclen gezien, dus ook de gedowncycled afval, laat hij weten aan Trouw.

Bekijk hier het hele onderzoek: