Meer Q-koortsdoden dan gedacht: Namens 138 overledenen tegemoetkoming aangevraagd

Bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) hebben nabestaanden van 138 dodelijke slachtoffers van Q-koorts een beroep gedaan op de tegemoetkoming Q-koortspatiënten. Dat blijkt uit navraag van ZEMBLA. Het ministerie kan niet zeggen of en hoeveel aanvragen er afgewezen worden. Als alle aanvragen door het ministerie worden goedgekeurd, betekent dat er 43 meer dodelijke slachtoffers zijn. Tot nu toe waren 95 dodelijke slachtoffers geregistreerd. “Het verbaast me helemaal niets. Het moeten er nog veel meer zijn”, zegt voormalig huisarts en Q-koortsdeskundige Alfons Olde Loohuis.

Nieuw onderzoek naar Q-koortsbesmettingen onder patiënten van 500 huisartsenpraktijken

Verschil in cijfers
Het getal 95 dateert van november 2018. Inmiddels zou het geregistreerde aantal doden volgens stichting Q-uestion opgelopen zijn tot 98.

Het verschil in het aantal geregistreerde doden en de cijfers van het ministerie is volgens Olde Loohuis goed te verklaren: “Er ontbreken gegevens van een aantal ziekenhuizen, want niet alle ziekenhuizen staan in de database. Er zijn mensen die Q-koorts kregen en binnen een paar maanden zijn gestorven, waarbij Q-koorts als onderliggende oorzaak nooit door een medisch specialist in het ziekenhuis is vastgesteld, maar bijvoorbeeld wel door een huisarts.”

Daarnaast worden alleen de bewezen gevallen meegenomen. Terwijl er ook nog een grote groep in de categorieën ‘mogelijk’, ‘waarschijnlijk’ en ‘onwaarschijnlijk’ besmet met Q-koorts valt. Bovendien geldt er geen aangevingsplicht voor chronische Q-koorts.

Daarom verwacht Olde Loohuis dat het totaal aantal besmettingen en dodelijke slachtoffers veel hoger ligt dan tot nu toe is aangenomen. Volgens de officiële tellingen raakten tijdens de uitbraak tussen 2007 en 2010 meer dan 4000 mensen besmet met Q-koorts.  Olde Loohuis is 35 jaar werkzaam geweest als huisarts, waarvan 32 jaar in Herpen in Brabant. In 2007 komt hij als eerste huisarts in aanraking met de Q-koortsuitbraak. 

Tegemoetkoming niet alleen voor nabestaanden
De tegemoetkoming is bedoeld voor mensen met ernstige en langdurige gevolgen van Q-koorts die tussen 1 januari 2007 en 31 december 2011 in Nederland zijn besmet en voor nabestaanden. Het bedrag is 15.000 euro per goedgekeurde aanvraag. Tot 1 februari konden mensen de aanvraag via de behandelend huisarts indienen. In totaal deden meer dan tweeduizend mensen een beroep op de regeling. Het ministerie is op dit moment druk bezig de verzoeken te behandelen en verwerken. Hoeveel mensen uiteindelijk de tegemoetkoming krijgen, is nog niet duidelijk.

De Q-koorts epidemie 2007-2010
De Q-koorts wordt door een bacterie van dier op mens overgedragen. Vooral geiten en schapen zijn dragers van de bacterie. In de lammerperiode komt de bacterie in grote getale vrij via vruchtwater, melk, urine en uitwerpselen.

Buiten het menselijk en dierlijk lichaam neemt de bacterie een soort sporevorm aan. Deze is heel goed bestand tegen droge omstandigheden en stelt de bacterie in staat lang te overleven in de omgeving. Door simpelweg lucht waar de bacterie in aanwezig is in te ademen kan een mens al besmet raken. Dat overkwam veel mensen in 2007 bij een uitbraak rond een geitenboerderij in Herpen in Brabant.

De ziekte verspreidde zich vervolgens snel over het land tussen 2007 en 2010. Ruim vierduizend mensen raakten besmet. ZEMBLA maakte meerdere uitzendingen over de epidemie.