Marteling en dwangarbeid: de onderdrukking van de Oeigoeren

Meer dan één miljoen Oeigoeren en andere islamitische minderheden zijn door China opgesloten in ‘heropvoedingskampen’ in de regio Xinjiang. Ze worden gemarteld en moeten dwangarbeid verrichten. Ze krijgen geen rechtszaak en hebben geen toegang tot een advocaat. Ouders en kinderen worden van elkaar gescheiden. Jonge vrouwen worden gesteriliseerd. Mensenrechtenactivisten spreken zelfs van een stille genocide. Maar China weerspreekt de aantijgingen. Volgens het land zijn de heropvoedingskampen een wapen in de strijd tegen terrorisme. In Zembla onderzoeken Franse journalisten de werkelijke redenen voor deze meedogenloze onderdrukking. Ze tonen schokkende beelden en stuiten op nieuwe bewijzen.

 In een langverwacht rapport van de Verenigde Naties dat begin september werd gepubliceerd, staat dat China zich schuldig maakt aan ernstige mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren in de autonome regio Xinjiang. Maar een motie van vooral westerse landen om het rapport ook te bespreken in de VN-Mensenrechtenraad werd deze week verworpen. Negentien landen stemden tegen, zeventien landen stemden voor en elf landen onthielden zich van stemming. De uitkomst is een triomf voor Beijing. Vooral landen die bang zijn om China’s economische en politieke steun te verliezen, stemden tegen. 

De bevolking van Xinjiang is grotendeels islamitisch. Het is de meest westelijke regio van China en werd in 1949 ingelijfd tijdens de burgeroorlog. Sindsdien stimuleert de regering in Beijing migratie van Han Chinezen uit het oosten van het land naar Xinjiang om de lokale bevolking gedwongen te assimileren. Doordat meer dan de helft van de natuurlijke grondstoffen, zoals steenkool, olie en gas hier vandaan komt, is de regio van groot economisch belang voor China. Ook is de streek de belangrijkste plek waar de Nieuwe Zijderoute, een netwerk van weg- en spoorvervoer, dat van China door Centraal Azië naar Europa loopt, de Chinese grens oversteekt. De Oeigoeren zien de toestroom van Han Chinezen die hun bodemschatten weghalen als een vorm van kolonisatie. In de loop der jaren zijn ze verschillende malen in opstand gekomen tegen de Han Chinezen. Vanwege het economische belang van Xinjiang, is China gebaat bij zoveel mogelijk stabiliteit in de regio. De afgelopen decennia heeft de regering verschillende maatregelen genomen om de Oeigoerse bevolking onder de duim te houden. Sinds Xi Jinping in 2012 president van de Volksrepubliek werd, is de repressie vele malen geïntensiveerd.             

Via satellietbeelden toonden onderzoekers aan dat er sinds 2014 in Xinjiang maar liefst 1400 detentiecentra zijn gebouwd waarin de Oeigoeren gevangen worden gehouden, gemarteld en gehersenspoeld. Ze worden volgens overlevenden onder andere gedwongen om communistische liederen te zingen. Wie niet gehoorzaamt, wordt met stokken geslagen, in een isoleercel opgesloten, of ’s winters dagenlang in hun ondergoed in de vrieskou gezet, of ’s zomers in de brandende zon. Velen overleven de erbarmelijke omstandigheden niet of verdwijnen na hun arrestatie. Vrouwen worden er seksueel misbruikt. China ontkent het bestaan van de kampen niet, maar beweert dat het om ‘professionele opleidingscentra’ gaat, waarin armoede en extremisme onder de lokale bevolking wordt bestreden door middel van arbeid en educatie.  

Om de Oeigoerse bevolking verder te decimeren, worden jonge, vruchtbare vrouwen gedwongen gesteriliseerd of gedeporteerd naar andere delen van het land, waar ze onder dwang voor een mager loon in fabrieken moeten werken. Het idee erachter is dat de kans groot is dat ze op die manier elders in het land met een Han Chinees trouwen en kinderen krijgen. Zo zal de Oeigoerse bevolking langzaam verder uitgedund worden en uiteindelijk helemaal oplossen in de meerderheid van Han Chinezen. 

Zembla – Het lot van de Oeigoeren