Marteling, afpersing en mensenhandel: unieke rechtszaak in Nederland

Een bijzondere rechtszaak die deze week in Nederland is gestart heeft alles te maken met gruweldaden tegen Afrikaanse vluchtelingen die Europa proberen te bereiken. Ze vallen onderweg ten prooi aan mensensmokkelaars en komen in gevangenkampen terecht in Libië. Daar maken ze afschuwelijke dingen mee: marteling en verkrachting, terwijl hun familieleden worden afgeperst om geld te betalen. Veel vluchtelingen overleven de kampen niet. 

Het Openbaar Ministerie in Nederland vervolgt de 39-jarige Tewelde G. uit Eritrea die de leiding zou hebben gegeven aan een internationale mensensmokkelbende die zich schuldig maakte aan dit soort praktijken. Hij is in oktober 2022 uitgeleverd uit Ethiopië.

In Zembla vertelde Habtom Yohannes van het Afrika-Studiecentrum over de werkwijze van dit soort criminele organisaties:

Het OM denkt Tewelde G. in Nederland te kunnen vervolgen, omdat een aantal van zijn slachtoffers inmiddels in Nederland woont. Ook zijn Nederlandse familieleden van de slachtoffers  afgeperst door de criminele organisatie. Het is voor het eerst dat in Nederland dat een kopstuk van zo'n criminele organisatie wordt berecht. Internationaal is de zaak uniek.

Nederland werkte in het onderzoek samen met onder meer het Internationale Strafhof (ICC), Europol, Interpol en Zweden. 

Volgens het AD zijn de getuigenissen in het dossier schokkend. Zo vertelt een in Nederland wonende Eritrese vrouw hoe ze haar broer hoorde schreeuwen van de pijn toen ze de telefoon opnam. Hij werd in een loods in Libië gemarteld. De mensensmokkelaar eiste 8000 euro van de vrouw, pas dan zouden de martelingen stoppen en kon haar broer verder reizen naar Europa. 

Zulke getuigenissen kwamen in 2017 al naar voren in het uitgebreide onderzoek dat Zembla deed naar de wrede praktijken. In de uitzending ‘Handel in vluchtelingen’ vertelt de in Nederland wonende Abakoula Argalaless hoe hij zijn neef hoorde schreeuwen door de telefoon, omdat die werd gemarteld.

De neef zat samen met zijn broer vast in een kamp in Libië. Argaless moest geld overmaken om zijn neven vrij te kopen. Een paar dagen na het telefoontje is er opnieuw contact met de kidnappers. Ze sturen een gruwelijke foto van zijn vastgebonden neef en opnieuw het dreigement dat Argaless snel moet betalen. Uiteindelijk gebruikt hij geld dat bedoeld was voor de studie van zijn kinderen om de neven vrij te kopen.

Kijk het fragment waarin Abakoula Argalaless vertelt over de afpersing:

Terwelde G. is niet de enige die het OM voor de rechter wil brengen. In totaal worden zeven personen gedagvaard in het proces tegen de criminele organisatie. Een andere hoofdverdachte is een Eritreeër die vorige week is aangehouden in Soedan. Hij stond in Nederland op de Nationale Opsporingslijst. De man zit nu vast in de Verenigde Arabische Emiraten, waar hij verdachte is in een witwasonderzoek. Nederland zal deze week om zijn uitlevering vragen. Daarnaast worden nog vijf personen die in Nederland verblijven vervolgd voor betrokkenheid bij de afpersingspraktijken.

Kijk de uitzending 'Handel in vluchtelingen':