Willemijn (28) zit al 2 jaar thuis door long covid: 'Ik ben jong en wil me nuttig maken'

Al snel na haar afstuderen vindt de ambitieuze en energieke Willemijn Duivenvoorde werk. Acht maanden later gaat het mis: door een covid-19 besmetting moet ze zich ziekmelden. Sindsdien zit ze in de knel. “Wat ik van het UWV krijg is lager dan het sociaal minimum.”

Door Jeroen Pen

Willemijn Duivenvoorde heeft een rijk sociaal leven, is – mede doordat ze gedurende haar volledige studietijd drie keer per week is blijven sporten – kerngezond, en heeft een – naar Nederlandse normen – betaalbare woning. Hoewel ze met plezier de prestigieuze masteropleiding Biomedische Technologie aan de Rijksuniversiteit Groningen volgt, begint de voormalig gymnasiast de collegebanken steeds meer zat te worden. In tegenstelling tot sommige studenten kijkt ze reikhalzend uit naar het begin van haar beroepsbestaan. Als stagiaire bij een startup heeft ze al aan het echte werk kunnen ruiken, en dat is haar goed bevallen, zegt ze. Uitstekend zelfs.

Groot is dan ook de blijdschap als Willemijn twee maanden voor haar afstuderen te horen krijgt dat ze bij diezelfde startup aan de slag kan. Ze gaat een startersloon verdienen. Geen vetpot, maar ze kan ervan rondkomen. Bovendien is ze pas 26 en heeft ze nog alle tijd van de wereld om carrière te maken.

Het klinkt kortom als de proloog van een succesverhaal.

Maar dan, de toekomst van de op dat moment 26-jarige Willemijn is nog maar net begonnen, slaat het noodlot toe. Ze is op dat moment acht maanden in loondienst.

Het is maart 2021, er wordt inmiddels driftig gevaccineerd, maar haar leeftijdscohort is nog niet opgeroepen. Niet dat Willemijn zich daar druk om maakt: veel van haar vrienden en vriendinnen hebben inmiddels corona gehad, bij het overgrote deel viel het allemaal best mee. Bovendien: ze hoort bepaald niet tot de risicogroep. De in Leiden opgegroeide twintiger is jong, energiek, en fit. Altijd al geweest ook: als middelbare scholier hockeyde ze vier, soms vijf keer per week.

Als ze stevig ziek wordt en uit een PCR-test blijkt dat ze covid heeft, is Willemijn dan ook eerder gerustgesteld dan gealarmeerd. Dit waait wel weer over, denkt ze. Het is een kwestie van tijd voor ze weer de oude is.

“Het begon met hoofdpijn, toen een beetje keelpijn, een kuchje, daarna koorts,” blikt Willemijn terug. “Je denkt: dit worden twee, drie vervelende dagen, maar daarna ben ik er wel weer bovenop. Ook toen het langer duurde gingen er geen alarm bellen af. Ik sliep ineens achttien uur per dag en was al buiten adem als ik de trap op- of afliep.”

Willemijn dacht: ik neem twee weken om uit te zieken, maar ze voelde zich wel schuldig naar haar baas. “Bij een startup krijgt iedereen veel verantwoordelijkheid, bij ons was dat niet anders. PulmoTech heet het bedrijf, we waren bezig een innovatieve katheter in de markt te zetten. Het kan voor buitenstaanders wat vaag klinken, maar voor patiënten op de IC en voor degenen die hen moeten verzorgen is het een belangrijk product. Helaas heb ik mijn beroep, Biomedical Engineer, niet of nauwelijks kunnen beoefenen. Voor het bedrijf was het ook een domper, want iedereen moest vijfentwintig procent van mijn werkzaamheden overnemen.”

Lang heeft ze de hoop en het vertrouwen gehouden dat ze beter zou worden. Op een gegeven moment kwam ze door te Googlen terecht op C-support en Coronaplein, websites over en voor mensen met langdurige klachten na corona. “Shit, dacht ik, dit komt me allemaal wel erg bekend voor. Toch raakte ik niet in paniek, hield mezelf voor: je bent fit, hebt geen overgewicht, je lichaam lost dit wel op.”

Aan het eind van de zomer begon de ernst pas écht bij haar door te dringen. “Fysiek ging het wat beter, maar daardoor kwamen andere, cognitieve klachten naar de voorgrond. Geheugenverlies bijvoorbeeld, ik kan de hele tijd niet meer op woorden komen. In nog geen halfjaar was ik veranderd in een 80-jarige vrouw. Televisie verdroeg ik niet, lezen putte me volledig uit, zelfs op mijn telefoon kon ik amper zitten zonder in slaap te vallen of overprikkeld te raken.”

Het duurde even voor ze in de molen terechtkwam. “Als piepkleine startup hadden we geen HR-afdeling, laat staan een bedrijfsarts. Tegen de tijd dat we er eentje hadden gevonden was het november. Ik ging daar eigenlijk naartoe om erachter te komen wanneer ik weer aan de slag zou kunnen. De bedrijfsarts zei: Nou meid, leuk dat jij allerlei dingen wil, maar ga eerst maar eens proberen je dag normaal door te komen. Voordat we überhaupt aan werk gaan denken, moet jij weer naar de supermarkt kunnen of zonder problemen een blokje om lopen. Ik heb haar in de maanden daarna nog een aantal keer gesproken. Steeds was de conclusie hetzelfde: niet belastbaar genoeg om te kunnen werken.”

Als je langdurig ziek bent, krijg je na een jaar een onafhankelijk arbeidsdeskundig onderzoek. Daaruit moet blijken of en hoe je nog inzetbaar bent. “Een lagere functie, korte werkdagen, twee uur per dag documenten inscannen, zoiets. Ik heb dat wel geprobeerd, maar het was meer bezigheidstherapie, en daarna was er weinig meer van me over. Zelfs dat was een te zware belasting. Ik was nog steeds te ziek om überhaupt iets te doen.”

“De eerste twee jaar dat je ziek bent moet je werkgever nog iedere maand je salaris uitbetalen. Na één jaar zakt het bedrag naar zeventig procent van je maandloon. In mijn geval betekende dat ik netto 1585 euro overhield.”

Na twee jaar vervalt de betaalverplichting van je werkgever en kom je voor een Wia (Wet werk en inkomen, red)-uitkering in aanmerking. “In december kreeg ik daar een brief over van het UWV en een maand later heb ik mijn aanvraag de deur uitgedaan.”

Willemijn zou naar eigen zeggen voor 8 maart officieel door het UWV gekeurd moeten zijn. “In plaats daarvan kreeg ik een telefoontje dat er 17 duizend mensen wachten op een keuring en het dus nog wel even gaat duren. Daarnaast ontving ik een brief waarin stond dat ze me tot er een beslissing is gevallen een maandelijks voorschot betalen. Van de hoogte van dat voorschot ben ik me rot geschrokken: 1342 euro bruto. Lager dan het sociaal minimum.”

Daar zit volgens Willemijn een merkwaardige berekening achter. “In Nederland krijg je in principe zeventig procent van je oude salaris. Alleen werkte ik pas acht maanden. In de vier maanden daarvoor studeerde ik af en werkte ik amper.”

Willemijn had in die periode een bijbaantje bij een PhD-onderzoeker waar ze ondersteunend werk voor deed. Verspreid over twee maanden leverde dat haar 190 euro op. “Het UWV houdt daar geen rekening mee en neemt het gemiddelde van de laatste twaalf maanden waarin ik heb gewerkt.”

De vier maanden waarin ze afstudeerde, werk zocht en in totaal 190 euro verdiende, wegen even zwaar als de maanden waarin Willemijn fulltime werkte en salaris kreeg. “Het vervelende is: dit voorschot is het bedrag dat ik zou krijgen als ik volledig word afgekeurd. Maar wat als dat niet gebeurt? Dan krijg ik een percentage van die 1342 euro en moet ik daarnaast weer gaan werken, wat nu eenvoudigweg niet kan.”

Eigenlijk wil ze haar tijd besteden aan zo snel mogelijk beter worden, maar dit levert haar allemaal veel extra stress op: “Wéer negatieve vooruitzichten om rekening mee te houden, alsof mijn toekomstplaatje momenteel niet al somber genoeg is. Om te voorkomen dat ik eraan onderdoor ga, heb ik inmiddels psychologische hulp.”

“Ik neem het UWV niets kwalijk, ze hebben gewoon de wet uitgevoerd. Alleen zou die voor iedereen hetzelfde moeten uitpakken, terwijl het voor mij dus heel nadelig lijkt te worden – ik ben nog in afwachting van het bezwaar dat ik heb ingediend.”

In de nabije toekomst hoopt Willemijn wat vrijwilligerswerk te gaan doen. Nog steeds verwacht ze dat er uiteindelijk een oplossing komt. “Dat er een medicijn wordt ontdekt tegen long covid, of dat ik uit mezelf opknap. Ik ben nog jong en wil me nuttig maken. Ik wil gewoon het huis uit en de wereld in. Ergens ga ik ervan uit dat dit ook gaat gebeuren. Dat er een moment komt waarop ik weer kan werken. Al is het een totaal andere functie of iets praktisch, dat kan me niets schelen. Ik ben pas 28. Ik wil niet langer overleven, maar gewoon leven.”

Duizenden zorgmedewerkers die tijdens het uitbreken van de coronacrisis in de frontlinie stonden, werden zelf ziek en kampen nog steeds met de gevolgen daarvan. Werknemers die in Nederland twee jaar ziek zijn, komen in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering, de WIA-uitkering. Deze week in Zembla: een onderzoek naar het Nederlandse arbeidsongeschiktheidsstelsel.