Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Levensgevaarlijke wetenschap
•
1649 keer bekeken
• Ons land is de afgelopen jaren opgeschrikt door meerdere frauderende wetenschappers. De fraude van professor Diederik Stapel, die in 2011 een onderzoek naar vegetariërs verzint, slaat in als een bom. Amper twee maanden later wordt de Rotterdamse internist professor Don Poldermans ontslagen, ook wegens wetenschappelijk wangedrag.
Richtlijnen
Prof. Don Poldermans brak in 1999 internationaal door met zijn onderzoek naar het pre-operatieve gebruik van bètablokkers. Hij toonde aan dat dat de kans op overlijden rondom de operatie met negentig procent reduceerde. Op basis van zijn onderzoek en vervolgonderzoeken werden in 2009 Europese richtlijnen voor het gebruik van bètablokkers voor operaties opgesteld en gingen anesthesisten die middelen op grote schaal toedienen.
In opspraak
In 2011 komt Poldermans in opspraak. Een jonge wetenschapper uit zijn onderzoeksgroep vertrouwt de werkwijze van de hoogleraar niet en hij meldt dat aan het Erasmus MC. Een onderzoekscommissie die daarop de studies van Poldermans doorlicht, concludeert onder andere dat er bij een studie gegevens zijn gefingeerd en dat bij andere onderzoeken onzorgvuldig is gehandeld. Poldermans wordt ontslagen.
Mogelijk honderdduizenden doden
Na Poldermans ontslag staan ook zijn eerdere publicaties ter discussie. Door die studies zijn artsen wereldwijd zogenoemde bêtablokkers gaan voorschrijven ter preventie van een hartinfarct tijdens een operatie. Internationale vakgenoten hebben Don Poldermans er allang op gewezen dat er te weinig bewijs is voor het nut van die geneesmiddelen bij operaties. Maar daar werd niet naar geluisterd. Sommigen menen dat daardoor mogelijk honderdduizenden doden zijn te betreuren. Waarom kon Poldermans jarenlang doorgaan? Wat is er mis gegaan in het onderzoek naar zijn frauduleuze studies?
Zembla onderzoekt de val van een ster in de wetenschappelijke wereld.
ZEMBLA - 'Levensgevaarlijke wetenschap' woensdag 11 februari om 20:25 uur bij de VARA op NPO 2
Samenstelling en regie: Hetty Nietsch
Research:
In opspraak
In 2011 komt Poldermans in opspraak. Een jonge wetenschapper uit zijn onderzoeksgroep vertrouwt de werkwijze van de hoogleraar niet en hij meldt dat aan het Erasmus MC. Een onderzoekscommissie die daarop de studies van Poldermans doorlicht, concludeert onder andere dat er bij een studie gegevens zijn gefingeerd en dat bij andere onderzoeken onzorgvuldig is gehandeld. Poldermans wordt ontslagen.
Mogelijk honderdduizenden doden
Na Poldermans ontslag staan ook zijn eerdere publicaties ter discussie. Door die studies zijn artsen wereldwijd zogenoemde bêtablokkers gaan voorschrijven ter preventie van een hartinfarct tijdens een operatie. Internationale vakgenoten hebben Don Poldermans er allang op gewezen dat er te weinig bewijs is voor het nut van die geneesmiddelen bij operaties. Maar daar werd niet naar geluisterd. Sommigen menen dat daardoor mogelijk honderdduizenden doden zijn te betreuren. Waarom kon Poldermans jarenlang doorgaan? Wat is er mis gegaan in het onderzoek naar zijn frauduleuze studies?
Zembla onderzoekt de val van een ster in de wetenschappelijke wereld.
ZEMBLA - 'Levensgevaarlijke wetenschap' woensdag 11 februari om 20:25 uur bij de VARA op NPO 2
Samenstelling en regie: Hetty Nietsch
Research:
Antwoord van Dr Poldermans op vragen van ZEMBLA
De stelling dat ik niet aan uw uitzending wil meewerken is onjuist. Ik heb u laten weten dat ik bereid ben om uw vragen schriftelijk te beantwoorden. Op uw recente e-mail, wil ik dan ook reageren. Ook al, omdat ik het sterke vermoeden heb dat alleen tegenstanders van het gebruik van bètablokkers bij operatiepatiënten aan het woord zullen komen. Gezien de namen van de geïnterviewden die u doorgeeft is het mij wel duidelijk uit welke hoek de wind gaat waaien, dit wordt een eenzijdig verhaal. Hierdoor kan de kijker (patiënt!) zich geen goed oordeel vormen over het gebruik van bètablokkers.
Onderzoek naar mogelijke schending van de wetenschappelijke integriteit
De Commissie constateert ernstige tekortkomingen in de informed consent procedure bij tenminste één, mogelijk twee studies. Deze handelwijze is in strijd met de nationale en internationale wet- en regelgeving op het terrein van klinisch wetenschappelijk onderzoek. De hoofdonderzoeker heeft gehandeld in strijd met het door de METC goedgekeurde protocol en heeft hiervan geen melding gemaakt in de tussenrapportage aan de METC betreffende de D VI studie.
De stelling dat ik niet aan uw uitzending wil meewerken is onjuist. Ik heb u laten weten dat ik bereid ben om uw vragen schriftelijk te beantwoorden. Op uw recente e-mail, wil ik dan ook reageren. Ook al, omdat ik het sterke vermoeden heb dat alleen tegenstanders van het gebruik van bètablokkers bij operatiepatiënten aan het woord zullen komen. Gezien de namen van de geïnterviewden die u doorgeeft is het mij wel duidelijk uit welke hoek de wind gaat waaien, dit wordt een eenzijdig verhaal. Hierdoor kan de kijker (patiënt!) zich geen goed oordeel vormen over het gebruik van bètablokkers.
Onderzoek naar mogelijke schending van de wetenschappelijke integriteit
De Commissie constateert ernstige tekortkomingen in de informed consent procedure bij tenminste één, mogelijk twee studies. Deze handelwijze is in strijd met de nationale en internationale wet- en regelgeving op het terrein van klinisch wetenschappelijk onderzoek. De hoofdonderzoeker heeft gehandeld in strijd met het door de METC goedgekeurde protocol en heeft hiervan geen melding gemaakt in de tussenrapportage aan de METC betreffende de D VI studie.
ERASMUS MC - Rapport Commissie Vervolgonderzoek Wetenschappelijke Integriteit 2013
Na een eerste verkennende bestudering van gepubliceerd werk van Dr Poldermans en de rapporten over de hierbij vastgestelde schendingen van de wetenschappelijke integriteit1,2, concludeerde professor Klaassen dat de mogelijkheden voor het toepassen van forensisch statistische methoden op dit werk waarschijnlijk beperkt waren. De oorzaak hiervan lag in de verschillen tussen de in de vorige rapporten gerapporteerde schendingen van de wetenschappelijke integriteit in het werk van Dr Poldermans en die in eerder door professor Klaassen onderzocht werk. In dit eerder door hem onderzochte werk was sprake van volledig fictieve data. Bij Dr Poldermans ging het om werkelijk uitgevoerde projecten, waarbij in een aantal gevallen data onbetrouwbaar of deels fictief bleken te zijn. Forensisch statistisch onderzoek leent zich minder goed voor het opsporen van dergelijke meer beperkte afwijkingen.
Repliek van Dr. Don Poldermans naar aanleiding van de rapportages van de Commissie Onderzoek Wetenschapsfraude en de Commissie Vervolgonderzoek.
"De heksenjacht op onderzoekers die na mijn ontslag van het Erasmus MC is ontstaan schaadt het vertrouwen in medische wetenschap onnodig. In november 2011 werd ik veroordeeld voor wetenschappelijk wangedrag. Dit leverde een storm van reacties op en creëert nu een klimaat waarin de samenleving wantrouwend staat ten opzichte van alle medische onderzoekers." pdf
Dit is het onderzoek waar het allemaal mee begon:
THE EFFECT OF BISOPROLOL ON PERIOPERATIVE MORTALITY AND MYOCARDIAL INFARCTION IN HIGH-RISK PATIENTS UNDERGOING VASCULAR SURGERY
DOBUTAMINE-ATROPINE STRESS ECHOCARDIOGRAFIE
een test om preoperatief het perioperatieve cardiale risico te bepalen bij patienten die een uitgebreide vaatoperatie ondergaan. Proefschrift Poldermans (pdf) + stellingen (pdf)
Deze onderstaande onderzoeken weerleggen de bevindingen van Don Poldermans:
Effects of extended-release metoprolol succinate in patients undergoing non-cardiac surgery (POISE trial): a randomised controlled trial
Our results highlight the risk in assuming a perioperative β-blocker regimen has benefi t without substantial harm, and the importance and need for large randomised trials in the perioperative setting. Patients are unlikely to accept the risks associated with perioperative extended-release metoprolol. pdf
Perioperative β blockers in patients having non-cardiac surgery: a meta-analysis, Sripal Bangalore
Evidence does not support the use of β-blocker therapy for the prevention of perioperative clinical outcomes in patients having non-cardiac surgery. The ACC/AHA guidelines committee should soften their advocacy for this intervention until conclusive evidence is available. pdf
Meta-analysis of secure randomised controlled trials of β-blockade to prevent perioperative death in non-cardiac surgery
Guideline bodies should retract their recommendations based on fictitious data without further delay. This should not be blocked by dispute over allocation of blame. The well-conducted trials indicate a statistically significant 27% increase in mortality from the initiation of perioperative β-blockade that guidelines currently recommend. Any remaining enthusiasts might best channel their energy into a further randomised trial which should be designed carefully and conducted honestly. pdf
Preoperative beta-blockers before major elective vascular surgery does not improve cardiac outcomes and may be harmful
Na een eerste verkennende bestudering van gepubliceerd werk van Dr Poldermans en de rapporten over de hierbij vastgestelde schendingen van de wetenschappelijke integriteit1,2, concludeerde professor Klaassen dat de mogelijkheden voor het toepassen van forensisch statistische methoden op dit werk waarschijnlijk beperkt waren. De oorzaak hiervan lag in de verschillen tussen de in de vorige rapporten gerapporteerde schendingen van de wetenschappelijke integriteit in het werk van Dr Poldermans en die in eerder door professor Klaassen onderzocht werk. In dit eerder door hem onderzochte werk was sprake van volledig fictieve data. Bij Dr Poldermans ging het om werkelijk uitgevoerde projecten, waarbij in een aantal gevallen data onbetrouwbaar of deels fictief bleken te zijn. Forensisch statistisch onderzoek leent zich minder goed voor het opsporen van dergelijke meer beperkte afwijkingen.
Repliek van Dr. Don Poldermans naar aanleiding van de rapportages van de Commissie Onderzoek Wetenschapsfraude en de Commissie Vervolgonderzoek.
"De heksenjacht op onderzoekers die na mijn ontslag van het Erasmus MC is ontstaan schaadt het vertrouwen in medische wetenschap onnodig. In november 2011 werd ik veroordeeld voor wetenschappelijk wangedrag. Dit leverde een storm van reacties op en creëert nu een klimaat waarin de samenleving wantrouwend staat ten opzichte van alle medische onderzoekers." pdf
Dit is het onderzoek waar het allemaal mee begon:
THE EFFECT OF BISOPROLOL ON PERIOPERATIVE MORTALITY AND MYOCARDIAL INFARCTION IN HIGH-RISK PATIENTS UNDERGOING VASCULAR SURGERY
DOBUTAMINE-ATROPINE STRESS ECHOCARDIOGRAFIE
een test om preoperatief het perioperatieve cardiale risico te bepalen bij patienten die een uitgebreide vaatoperatie ondergaan. Proefschrift Poldermans (pdf) + stellingen (pdf)
Deze onderstaande onderzoeken weerleggen de bevindingen van Don Poldermans:
Effects of extended-release metoprolol succinate in patients undergoing non-cardiac surgery (POISE trial): a randomised controlled trial
Our results highlight the risk in assuming a perioperative β-blocker regimen has benefi t without substantial harm, and the importance and need for large randomised trials in the perioperative setting. Patients are unlikely to accept the risks associated with perioperative extended-release metoprolol. pdf
Perioperative β blockers in patients having non-cardiac surgery: a meta-analysis, Sripal Bangalore
Evidence does not support the use of β-blocker therapy for the prevention of perioperative clinical outcomes in patients having non-cardiac surgery. The ACC/AHA guidelines committee should soften their advocacy for this intervention until conclusive evidence is available. pdf
Meta-analysis of secure randomised controlled trials of β-blockade to prevent perioperative death in non-cardiac surgery
Guideline bodies should retract their recommendations based on fictitious data without further delay. This should not be blocked by dispute over allocation of blame. The well-conducted trials indicate a statistically significant 27% increase in mortality from the initiation of perioperative β-blockade that guidelines currently recommend. Any remaining enthusiasts might best channel their energy into a further randomised trial which should be designed carefully and conducted honestly. pdf
Preoperative beta-blockers before major elective vascular surgery does not improve cardiac outcomes and may be harmful
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.