Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Kritiek op RIVM-rapport over beperkte schade 130 kilometer per uur
10-11-2016
• leestijd 3 minuten
•
89 keer bekeken
• 
De verhoging van de maximumsnelheid naar 130 kilometer per uur dit jaar heeft beperkte gevolgen voor de luchtkwaliteit. Dat nieuws meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid woensdag. Voor staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA) van Infrastructuur en Milieu, die naar aanleiding van het onderzoek een brief schreef aan de Kamer, een reden om de maximum snelheid van 130 kilometer per uur niet te verlagen. Maar is dat terecht? Nee, zegt Milieudefensie, die zich al jaren inzet voor schonere lucht.
Lucht juist vuiler
Het klinkt hoopvol: ondanks de zorgen over en kritiek op de verhoging van de maximum snelheid naar 130 kilometer per uur, is de lucht er niet echt vuiler op geworden. Tenminste, dat is de conclusie van het RIVM en staatssecretaris Sharon Dijksma. Maar Milieudefensie heeft stevige kritiek op de conclusie die Dijksma aan het rapport verbindt: de lucht is op een aantal plekken misschien wel schoner, maar op veel plekken waar nu 130 kilometer per uur gereden mag worden is de lucht juist vuiler geworden.
Het klinkt hoopvol: ondanks de zorgen over en kritiek op de verhoging van de maximum snelheid naar 130 kilometer per uur, is de lucht er niet echt vuiler op geworden. Tenminste, dat is de conclusie van het RIVM en staatssecretaris Sharon Dijksma. Maar Milieudefensie heeft stevige kritiek op de conclusie die Dijksma aan het rapport verbindt: de lucht is op een aantal plekken misschien wel schoner, maar op veel plekken waar nu 130 kilometer per uur gereden mag worden is de lucht juist vuiler geworden.
Anne Knol van Milieudefensie verdiept zich al jaren in de materie en bekeek het onderzoek van het RIVM:
“De berekeningen zijn niet verkeerd, de luchtkwaliteit is inderdaad iets beter. Maar dat komt vooral omdat de onderzoekers de positieve effecten van ándere maatregelen hebben afgetrokken van de vervuiling. Als je echt goed leest, zie je juist dat in 77 procent van de gevallen de lucht juist is verslechterd en dat op twaalf extra punten de Europese norm is overschreden.”
Uit onderzoek van Milieudefensie blijkt dat de verhoging van de maximum snelheid van 100 naar 130 kilometer per uur leidt tot ongeveer 46 procent meer uitstoot van stikstofdioxide, negen procent meer uitstoot van fijnstof en 44 procent meer uitstoot van stikstofoxide. Dat leidt tot hogere concentraties luchtvervuiling. Het RIVM berekent dat ook in deze studie, maar trok van die extra vervuiling de besparingen af die zijn gehaald dankzij schonere auto’s en maatregelen in de intensieve veehouderij en de industrie. Die laatste cijfers gebruikt Sharon Dijksma nu om aan te tonen dat het wel meevalt met die vervuiling door 130. Volgens Knol van Milieudefensie een onbegrijpelijke manier van rekenen van de staatssecretaris:
“De conclusie is dus dat als we de maximum snelheid niet hadden verhoogd, de lucht dus nog schoner was geweest.”
Opmerkelijk
Daarbij zijn de conclusies van het RIVM opmerkelijk, omdat het onderzoeksinstituut begin dit jaar nog waarschuwde voor de risico’s op méér luchtvervuiling bij een hogere maximum snelheid. Het is namelijk lastig om precies vast te stellen hoe hoog de vervuiling is, waardoor je met een marge moet rekenen. Door die marge, zou de luchtvervuiling wel eens hoger kunnen uitvallen dan we denken, zei het RIVM begin dit jaar in de Volkskrant. Uit het nieuwe onderzoek blijkt nu dus dat dit op twaalf extra plekken het geval is.
Daarbij zijn de conclusies van het RIVM opmerkelijk, omdat het onderzoeksinstituut begin dit jaar nog waarschuwde voor de risico’s op méér luchtvervuiling bij een hogere maximum snelheid. Het is namelijk lastig om precies vast te stellen hoe hoog de vervuiling is, waardoor je met een marge moet rekenen. Door die marge, zou de luchtvervuiling wel eens hoger kunnen uitvallen dan we denken, zei het RIVM begin dit jaar in de Volkskrant. Uit het nieuwe onderzoek blijkt nu dus dat dit op twaalf extra plekken het geval is.
Europese richtlijnen
Nederland moet voldoen aan de Europese richtlijnen voor fijnstof. Dat houdt in dat de uitstoot niet boven de 40 microgram per kubieke meter ( μg/m³ ) mogen komen. Maar d e Wereld Gezondheidsorganisatie adviseert veel lagere concentraties fijnstof om een gezonde leefomgeving te garanderen: 20 μg/m³, de helft van de EU-norm. Dus ook als de EU-normen worden gehaald, is de lucht in Nederland op veel locaties nog niet gezond. Volgens Milieudefensie is het daarom onbegrijpelijk dat de overheid de 130 kilometer per uur regel niet terugdraait.
Nederland moet voldoen aan de Europese richtlijnen voor fijnstof. Dat houdt in dat de uitstoot niet boven de 40 microgram per kubieke meter ( μg/m³ ) mogen komen. Maar d e Wereld Gezondheidsorganisatie adviseert veel lagere concentraties fijnstof om een gezonde leefomgeving te garanderen: 20 μg/m³, de helft van de EU-norm. Dus ook als de EU-normen worden gehaald, is de lucht in Nederland op veel locaties nog niet gezond. Volgens Milieudefensie is het daarom onbegrijpelijk dat de overheid de 130 kilometer per uur regel niet terugdraait.
Zembla: ‘Geen vuiltje aan de lucht’
In april dit jaar maakte Zembla de uitzending ‘Geen vuiltje aan de lucht’ over fijnstof en ultra fijnstof. Uit onderzoek blijkt dat fijnstof onder andere longkanker kan veroorzaken. Ook minister Schultz heeft altijd gezegd dat blootstelling aan fijnstof binnen de gestelde norm blijft. Maar wetenschappers stellen in onze Zembla dat er ook onder de norm gezondheidsschade voor mensen optreedt. Bekijk Geen vuiltje aan de lucht terug. Of kijk dit fragment over de gevolgen van het verhogen van de maximum snelheid.
In april dit jaar maakte Zembla de uitzending ‘Geen vuiltje aan de lucht’ over fijnstof en ultra fijnstof. Uit onderzoek blijkt dat fijnstof onder andere longkanker kan veroorzaken. Ook minister Schultz heeft altijd gezegd dat blootstelling aan fijnstof binnen de gestelde norm blijft. Maar wetenschappers stellen in onze Zembla dat er ook onder de norm gezondheidsschade voor mensen optreedt. Bekijk Geen vuiltje aan de lucht terug. Of kijk dit fragment over de gevolgen van het verhogen van de maximum snelheid.
Meer over:
geen-vuiltje-aan-de-luchtPraat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.
