Koeien minder vaak de wei in

Volgens het CBS nam het aantal melkkoeien in de periode van 1 april 2014 tot 1 april 2015 met 50.000 toe. Het aantal koeien in de wei daalde in die periode met ruim 30.000. Het aantal bedrijven dat koeien de wei in stuurt liep terug van 78 naar 76 procent.

Gras onder de hoeven
Volgens het statistiekbureau is de weidegang van koeien naar mate het bedrijf groter is lastiger in te passen in de bedrijfsvoering. Bij bedrijven van minstens 160 koeien laat 39 procent de koeien buiten grazen en laat één op de tien boeren een deel van de koeien het gras onder de hoeven voelen.

De 'mengvorm' waarbij een gedeelte van de koeien de wei in mag, gebeurt vooral bij grotere bedrijven. Daardoor komen door de bank genomen drie op de tien koeien buiten.

'Weidegang verplichten'
Volgens Milieudefensie laten de CBS-cijfers zien dat de sector het niet zonder wettelijke verplichting voor elkaar krijgt om koeien in de wei te houden. ,,Hopelijk komt er nu eindelijk een meerderheid in de Tweede Kamer om weidegang verplicht te stellen, het is vijf voor twaalf", reageerde Bart van Opzeeland van de milieuorganisatie.

Schaalvergroting
In Nederland staan nu al ruim 320 megastallen voor melkkoeien. Gemeentes en provincies hebben vergunningen verleend voor nog eens een paar honderd nieuwe megastallen en zeker 200.000 extra melkkoeien. Het aantal koeien dat nooit meer buiten komt neemt snel toe. Miljoenen liters melk moet er dagelijks geproduceerd worden. De koe is een 'topsporter' geworden, die tot het uiterste wordt gedreven. Maar wat zijn de consequenties voor de mens en milieu en hoe puur is onze zogeheten weidemelk? 

Opstallen efficiënter
Direct gevolg van de schaalvergroting in de melkveesector is, dat het aantal koeien dat nooit meer buiten komt, stijgt. In 2006 liep 83 procent van de koeien buiten, vorig jaar 65 procent. Opstallen vinden veel boeren efficiënter. Het is makkelijker melken. En het rantsoen van de dieren is beter te managen. Alles draait om rendement. Melkveehouder Henk van Dorp uit Hazerswoude in ZEMBLA:  'Ik weet zeker dat er over 10 jaar nog veel minder koeien buiten lopen .'

Schilderachtig imago
Dat contrasteert met het schilderachtige imago waarmee de melkveesector zichzelf verkoopt in tv commercials. Professor Van der Ploeg: ' Je hebt weilanden daarbuiten, die liggen te schitteren in de zon. En je hebt hier binnen een donkere stal en daar staan de koeien. En die twee komen nooit meer bij elkaar. En dat betekent dat dat imago dat wij naar buiten toe hanteren van koeien in de wei, steeds meer een virtueel imago wordt.'
Volgens professor Savelkoul hebben koeien die nooit buiten komen, vaker complicaties bij het afkalven.  

Extra miljoenen
Zuivelcoöperatie FrieslandCampina stelt miljoenen euro's extra beschikbaar om meer koeien in de wei te krijgen. Het bedrijf maakte maandag bekend dat het de zogeheten weidegangtoeslag wil verhogen naar 1,50 euro per 100 kilo melk. Dat is nu nog 1 euro per 100 kilo.

FrieslandCampina wil dat in 2020 ruim 81 procent van de circa 13.000 aangesloten Nederlandse melkveebedrijven weidemelk leveren. Vorig jaar paste 77,9 procent een vorm van weidegang toe. In 2014 was dat 77,2 procent.

Reactie LTO
Volgens LTO Melkveehouderij, dat overigens een iets andere rekenmethode hanteert dan het CBS, sturen boeren hun koeien juist weer vaker de wei in. Het aantal boerenbedrijven dat koeien liet weiden nam volgens de organisatie met 350 toe. Desalniettemin wil de landbouworganisatie blijven promoten dat koeien vaker in de wei zetten.

De organisatie benadrukt dat zuivelondernemingen dat ook juist stimuleren door steeds meer producten van weidemelk op de markt te brengen. Ook keren zij een premie uit aan melkveehouders die hun koeien laten grazen. Diverse ondernemingen hebben aangekondigd deze zogeheten weidepremie per 2017 te verhogen.

,,Het op deze wijze stimuleren van de weidegang werkt beter dan het van bovenaf opleggen via regels", aldus een LTO-zegsman. Ook benadrukt hij dat koeien binnen of buiten houden niet per definitie beter is voor de dieren.

(Bron: ANP/ZEMBLA)