Klimaatzaak tegen Shell in Verenigd Koninkrijk

Opnieuw dreigt een milieuorganisatie naar de rechter te stappen omdat het klimaatbeleid van oliereus Shell ernstig tekort schiet. Ditmaal speelt de zaak in het Verenigd Koninkrijk. De Britse milieuorganisatie ClientEarth stelt de bestuursleden van het olie- en gasbedrijf persoonlijk verantwoordelijk voor "mismanagement".

Shell doet volgens de organisatie te weinig om het klimaatbeleid van de multinational in lijn te brengen met het Klimaatakkoord van Parijs. In dat akkoord uit 2015 staat dat de opwarming van de aarde moet worden beperkt tot 2 graden en bij voorkeur 1,5 graad. Shell doet daar volgens ClientEarth nog lang niet genoeg voor. De organisatie heeft het bedrijf een brief gestuurd met haar eisen. Dat is de eerste formele stap in een juridische procedure. Als de eisen niet worden ingewilligd, volgt een gang naar de rechter.

In Nederland werd Shell vorig jaar veroordeeld tot het aanscherpen van de eigen klimaatdoelen. De rechtbank in Den Haag wees de meeste eisen van Milieudefensie en andere eisers toe en droeg het olie- en gasbedrijf op de CO2-uitstoot die het veroorzaakt de komende jaren met 45 procent te verminderen ten opzichte van 2019. Die verlaging moet in 2030 zijn gerealiseerd. Shell ging in beroep. De verwachting is dat het gerechtshof de zaak op zijn vroegst in het voorjaar van 2023 zal behandelen.

De advocaat van ClientEarth, Paul Benson, noemt het klimaatbeleid van Shell in een verklaring "fundamenteel gebrekkig". Hij stelt dat beleggers en "de markt als geheel" misleid dreigen te worden. Volgens Benson loopt Shell het risico dat het een groot deel van zijn bezittingen in fossiele brandstoffen uiteindelijk zal moeten afschrijven. En dat zou slecht zijn voor de aandeelhouders van het bedrijf, stelt hij. ClientEarth is zelf aandeelhouder van Shell en spant de zaak ook in die hoedanigheid aan.

In de Britse zaak doen de eisers een beroep op het ondernemingsrecht. De continuïteit van het bedrijf is volgens hen in het geding. "De zakenwereld wemelt van de voorbeelden van bedrijven die erin faalden zich aan te passen", stellen ze. Volgens ClientEarth dreigt Shell het Kodak van de energiewereld te worden. Fotografiebedrijf Kodak was ooit marktleider, maar ging ten onder omdat het zich niet op tijd aanpaste aan nieuwe digitale technieken.

Shell benadrukt in een reactie dat het de klimaatdoelen van Parijs onderschrijft en in 2050 "netto nul" broeikasgassen wil uitstoten. Het bedrijf wil de eigen uitstoot halveren tegen 2030. Dan gaat het om de installaties en gebouwen van het bedrijf. Het verminderen van de uitstoot die wordt veroorzaakt door de producten van Shell, zoals aardgas en benzine, valt daar echter niet onder. Volgens Shell is overheidsingrijpen nodig tegen klimaatverandering. "Deze uitdagingen kunnen niet worden opgelost door juridische procedures."

Milieudefensie is positief over de Britse zaak. "ClientEarth heeft volkomen gelijk wanneer ze zegt dat het een bedreiging is om olie te blijven oppompen en nauwelijks te investeren in duurzame energie", stelt campagneleider Nine de Pater.

In 2020 liet Zembla in de uitzending ‘De hel van Shell’ onder andere zien wat de gevolgen zijn van grootschalige oliewinning in Nigeria. Bekijk de uitzending hier terug: