Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

‘Klimaatbeleid kan economische ongelijkheid vergroten’

15-06-2021

•

leestijd 2 minuten

•

322 keer bekeken

•

Veel maatregelen tegen klimaatverandering zijn cruciaal, maar hebben ook gevolgen voor het behalen van andere duurzame ontwikkelingsdoelen en soms zijn die ook negatief. Met name in landen met een grote armoede kunnen de maatregelen sociale ongelijkheid versterken. Dat staat in een studie van het Planbureau voor de Leefomgeving.

"Om die gevolgen te beperken is flankerend beleid nodig voor een betere sociaaleconomische positie van, onder meer, kleinschalige boeren", schrijft het Planbureau.

Wereldwijd verschillen de neveneffecten sterk. De onderzoekers geven als voorbeeld de toepassing van bepaalde duurzame technologieën in Noord-Amerika, Europa en Centraal en Zuid-Amerika. Nu zijn deze technologieën nog relatief duur. "Dat kan de sociaaleconomische ongelijkheid vergroten vanwege stijgende energieprijzen die met name armere mensen raken", aldus het PBL.

Lees ook: CBS: driekwart Nederlanders bezorgd over klimaatverandering

‘Stijging voedsel- en energieprijzen’

Het Planbureau wijst er ook op dat er voor grootschalige opwekking van zonne- of windenergie veel land nodig is, met mogelijke negatieve gevolgen voor biodiversiteit. "In Sub-Sahara Afrika, Zuid-Azië en Zuidoost-Azië bestaat het risico dat klimaatmaatregelen de inspanningen tegen armoede en honger afremmen, tenzij ze gepaard gaan met beleid dat arme mensen beschermt tegen mogelijke stijging van voedsel- en energieprijzen", stellen de onderzoekers.

In het Midden-Oosten en Noord-Afrika kunnen de klimaatmaatregelen volgens de onderzoekers helpen om de economieën in de regio minder afhankelijk te maken van olie. "Ze kunnen hervormingen in de richting van inclusieve groei versnellen. Wel kan de lagere vraag naar olie bestaande economische ongelijkheid vergroten, doordat werkgelegenheid in de oliesector wegvalt."

Veel inkomens verloren door tegengaan ontbossing

Een ander voorbeeld is dat herbebossing een belangrijke maatregel is tegen klimaatverandering omdat bossen veel CO2 opnemen. "Dat heeft positieve effecten op biodiversiteitsdoelstellingen. Maar in veel ontwikkelingslanden gaan er veel inkomens verloren als je ontbossing tegengaat."

Lees ook: 'Nederland in top 5 EU-landen gelinkt aan ontbossing'

Uit de studie komt ook naar voren dat het vergroten van het aandeel hernieuwbaar opgewekte elektriciteit (zon, wind en hydro-elektriciteit) de meeste positieve neveneffecten heeft voor het behalen van andere duurzame ontwikkelingsdoelen.

Maatregelen tegen klimaatverandering noodzakelijk

Het Planbureau voor de Leefomgeving ziet de maatregelen tegen klimaatverandering, ondanks de genoemde mogelijk negatieve effecten, als noodzakelijk om mondiale reductiedoelen te behalen. Daarom moet er extra beleid komen om die mogelijk negatieve effecten voor arme mensen tegen te gaan. "Daarbij kan gedacht worden aan programma’s gericht op capaciteitsopbouw, versterking van rechten en toegang tot besluitvorming, tot krediet en tot ecosysteemdiensten", stelt het Planbureau.

Meer over:

klimaatchaos, klimaatverandering, planbureau voor de leefomgeving, ramp in regenwoud

Praat mee

Onze spelregels.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.