‘Kinderen gebruikt voor sloop van gifschepen’

Strenge regels in Europa
In Europa bestaan strenge regels voor de sloop van schepen. Ze zitten tjokvol giftige stoffen die schadelijk zijn voor het milieu en de gezondheid van slooparbeiders. Er gebeuren veel ongelukken tijdens de werkzaamheden. En metalen en giftige stoffen komen door het eb en vloed in de zee terecht. Toch dumpen de meeste rederijen hun afgedankte schepen op de kust van lagelonenlanden. De schepen worden letterlijk een strand opgevaren (‘beaching’) en daar gesloopt. In lagelonenlanden brengt het staal van de wrakken namelijk het meeste op.

Sinds 2009 zijn er volgens Shipbreaking Platform in totaal 6250 schepen via beaching uit elkaar gehaald op stranden in India, Pakistan en Bangladesh. Vooral in India en Bangladesh draait de sloopindustrie op volle toeren.

Het gifschip van SBM
In de uitzending ‘Het gifschip van SBM’ reconstrueert ZEMBLA de laatste levensfase van een oude gastanker vol met giftige stoffen zoals kwik. Het schip dat ook via beaching wordt gesloopt is eigendom van de Nederlandse multinational SBM Offshore.

Kijk de uitzending 'Het gifschip van SBM':

In Gadani in Pakistan is de sloopindustrie door zware ongelukken enigszins ingezakt. “De markt is er niet goed. Er zijn enorme ongelukken gebeurd, zoals de grote tragedie op 1 november 2016 waarbij een tanker explodeerde en dertig mensen om het leven kwamen en zestig arbeiders gewond raakten”, zo vertelt Nicola Mulinaris van Shipbreaking Platform.

387 doden
De ngo Shipbreaking Platform is een internationale coalitie van mensenrechten-, milieu- en arbeidersorganisaties en zet zich in voor veilige en milieuvriendelijke recycling van schepen. Volgens Shipbreaking Platform zijn er sinds 2009 al 387 mensen omgekomen en 250 mensen gewond geraakt bij de sloop van schepen.

Shipbreaking Platform is niet welkom op de sloopstranden, maar weet toch cijfers bij te houden over het aantal doden en gewonden. Volgens Nicola Mulinaris is dat dankzij samenwerking met lokale organisaties en mensen in dorpen en steden in de buurt van de sloopstranden. “Zij spreken met mensen die op de sloopstranden werken en houden alles in de gaten.”

Tips van omwonenden en journalisten
De ngo krijgt ook informatie van journalisten in de omgeving van de sloopstranden. Aan de andere kant krijgt Shipbreaking Platform tips en bestudeert ze allerlei documenten zoals e-mailverkeer over schepen die westerse havens verlaten en voor sloop naar India, Pakistan of Bangladesh varen.

Met alle informatie die ze verzamelt probeert Shipbreaking Platform onder meer bewustzijn te creëren als het om beaching gaat. Ook waarschuwt ze autoriteiten waardoor op dit moment in Europa meerdere onderzoeken lopen naar bedrijven die hun schepen op deze illegale wijze laten slopen. “Er lopen strafrechtelijke onderzoeken in Noorwegen, Engeland, Schotland en België allemaal naar aanleiding van tips van ons”, vertelt Mulinaris. Of er in Nederland ook gevallen worden onderzocht kan hij op dit moment niet met zekerheid zeggen.