Kabinet zet omstreden subsidie kolencentrales door

Kolencentrales hebben het afgelopen jaar in totaal 3,6 miljard euro subsidie binnengehaald voor de bijstook van biomassa. Dit is veertig procent van het totale budget dat beschikbaar is voor de stimulering van duurzame energie. Dit blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, waar ZEMBLA de hand op wist te leggen.

Minister Kamp
Een Kamermeerderheid riep het kabinet in december op om de subsidie voor het bijstoken van biomassa in kolencentrales te stoppen. Uit de cijfers die ZEMBLA vandaag naar buiten brengt, blijkt dat het kabinet de omstreden subsidie dus juist doorzet. Minister Kamp (EZ) reageert desgevraagd:“In december 2016 stonden de spelregels van de subsidieregeling al vast. Bovendien, als ik de bijstook niet subsidieer kan ik de klimaatdoelstellingen niet halen om in 2020 14 procent duurzame energie te produceren.” Kamerlid Jan Vos (PvdA) noemt het ‘een gotspe’ dat het kabinet miljarden blijft investeren in de bijstook van biomassa in kolencentrales: “Waarom is een VVD minister zo slordig met belastinggeld? Waarom laten we houtsnippers uit Canada verschepen om hier gesubsidieerd te verbranden in vervuilende kolencentrales? Het is waanzin.” 

2,1 miljard euro extra
In het voorjaar van 2016 was al 1,5 miljard euro toegekend. Uit de nieuwe cijfers blijkt dat het kabinet nog eens 2,1 miljard euro extra subsidie geeft aan de kolencentrales. Minister Kamp van Economische Zaken had nog niet bekend gemaakt hoeveel subsidie er in de zogeheten najaarsronde 2016 zou worden toegekend. Eerder deze week liet een ambtenaar van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) aan ZEMBLA weten dat de ‘laatste puntjes nog op de i worden gezet’. ‘EZ zal daarna bekend maken welke projecten subsidie hebben gekregen in deze ronde,” aldus RVO. Deze bedragen zijn overigens nog niet uitgekeerd. Dit gebeurt pas wanneer de biomassa daadwerkelijk is bijgestookt.

Energiemaatschappij RWE krijgt de meeste subsidie: 2,67 miljard euro. In het voorjaar van 2016 kreeg RWE al ruim 1,2 miljard euro toegekend voor de oude kolencentrale in Geertruidenberg. Daar komt nu 539 miljoen euro bij. Voor hun nieuwe kolencentrale in de Eemshaven krijgt RWE 930 miljoen euro subsidie.

De kolencentrale van Uniper, die ook op de Maasvlakte staat, haalt 630 miljoen euro binnen. De nieuwe kolencentrale van Engie op de Maasvlakte kreeg in de voorjaarsronde al 296 miljoen euro toegekend. Dat NUON geen subsidie heeft weten binnen te halen voor hun oude kolencentrale in Amsterdam, was al bekend.

Bijstook
De SDE+ subsidies zijn bedoeld voor de stimulering van duurzame energieproductie. In 2016 had de overheid hiervoor in totaal 9 miljard euro gereserveerd. Daarvan gaat veertig procent dus naar de bijstook in kolencentrales. Het bijstoken van biomassa, is een van de manieren waarop het kabinet haar klimaatdoelstellingen wil halen (14 procent duurzame energie in 2020). De bijstook van biomassa in kolencentrales ligt gevoelig. Prominente onderzoekers stelden vorig jaar in een visiedocument dat het verbranden van biomassa niet duurzaam is. Louise Vet, directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie (onderdeel van de KNAW) was een van de ondertekenaars. Zij noemt de toegekende subsidie ‘het meest waardeloze idee’.  

Afspraken
Een meerderheid van de Tweede Kamer wil helemaal van de kolencentrales af. Vorige week werd bekend dat het kabinet de Kamer hierin niet tegemoet wil komen. Minister Kamp zegt hierover tegen ZEMBLA: “Ik heb met allerlei partijen een energie-akkoord gesloten. Daarin staat dat Nederland in 2020 14 procent duurzame energie moet produceren. Naast wind en zon heb ik ook biomassa nodig. Als ik stop met biomassa laat ik het energie-akkoord los. Dat wil ik niet, want ik wil mij aan mijn afspraken houden.”  

Groenlinks Kamerlid Liesbeth van Tongeren zegt nu over de nieuwe cijfers: “Dit geld is bedoeld om de energie duurzaam te maken. Dat moet je dus stoppen in methodes om energie duurzaam op te wekken. En niet in kolencentrales,”

D66-woordvoerder Stientje van Veldhoven: “Het is alsof dit kabinet van PvdA en VVD geldbriefjes in een open haard verbrandt. Dat is zonde, want dit geld kan veel beter ingezet worden voor schone alternatieven. Kijk naar de technieken van de toekomst, zoals wind- en zonne-energie. Dan investeer je in Nederlandse banen en innovatie in plaats van in Canadees hout om in Nederlandse ovens te verbranden.”

Juridische stappen
Greenpeace overweegt juridische stappen om de subsidies ongedaan te maken, vertelt Willem Wiskerke, campagneleider klimaat en energie. "In het energieakkoord is een maximum gesteld op de bijstook van biomassa in kolencentrales . Het lijkt erop dat minister Kamp met deze subsidiebeschikkingen dat plafond flink overschrijdt en veel teveel geld weggeeft aan de kolencentrales. Dat is absoluut onacceptabel voor Greenpeace. We zullen bezwaar maken tegen de beschikkingen en overwegen verdere juridische stappen om dit alsnog stop te zetten."

ZEMBLA - Bos als brandstof, woensdag 22 maart om 21:15 uur bij de VARA op NPO 2

Luister ook naar het interview met Stientje van Veldhoven op de website van Vroege Vogels.