Hoe duurzaam is kleding uit de webshop van BN’ers?

De kledingindustrie is een van de meest vervuilende industrieën ter wereld. En de verhalen over erbarmelijke werkomstandigheden van textielarbeiders zijn er volop. Om misstanden te voorkomen, zijn er diverse keurmerken voor kleding:

GOTS
Zo is er het GOTS-keurmerk  (Global Organic Textile Standard). Dat is een internationaal keurmerk dat eisen stelt aan zowel de productie van vezels als de verdere verwerking ervan tot kledingstukken.

BSCI
Het BSCI-label (Business Social Compliance Initiative). Dit is een organisatie die helpt bij het verbeteren van arbeidsomstandigheden door de hele leveringsketen.

BCI
Het BCI-label (Better Cotton Initiative) is een samenwerkingsverband tussen ontwikkelingsorganisaties, milieuorganisaties en het bedrijfsleven dat zich richt op het verduurzamen van de katoenteelt. Maar zitten deze keurmerken ook op de kledinglijnen van BN-ers? En wat kunnen ze erover vertellen? Zembla onderzocht er een paar. 

Lees ook: 'Kledingindustrie buit Europese textielarbeiders uit'

Monique Westenberg is vooral bekend als de ex-vriendin van Andre Hazes jr. Ze brengt een kinderkledinglijn op de markt onder de naam Seven-One-Seven. Dat betekent overigens niet dat Westenberg zelf de bestellingen staat klaar te maken voor verzending en de boekhouding in de gaten houdt. Dat wordt gedaan door het bedrijf Jolo Fashion Group. Zij ontwerpen de kleding en laten de door Westenberg goedgekeurde samples maken in fabrieken in onder meer China, Vietnam en Bangladesh.

“Het gaat om vier collecties per jaar”, laat inkoper Toon Kruize telefonisch weten. Kruize is een vijftiger die al decennia kinderkleding in het Verre Oosten laat maken en er heel vaak komt. Kruize doet zijn uiterste best om zo duurzaam mogelijk is te kopen. En dat lukt goed, zegt hij. 
 
Hij somt een aantal duurzaamheidscertificaten op waar zijn bedrijf mee werkt zoals GOTS en BSCI. De genoemde certificaten staan vermeld op de website van Jolo Fashion maar niet op de kinderkledingwebshop van Westenberg. Waarom niet? “Goeie vraag”, zegt Kruize. “Ik ga het meteen aan laten passen”.

De Zeeuw brengt onder de naam Balr kleding geïnspireerd door de lifestyle van rijke profvoetballers aan de man. Wie gaat winkelen in de webshop van Demy de Zeeuw krijgt niets te lezen over de duurzaamheid van de hoodies, shirts en zwembroeken die de oud-voetballer verkoopt. Ondanks dat ze er online niets over melden, zeggen De Zeeuw en zijn zakenpartners juist veel aandacht te besteden aan duurzaamheid. 
 
Manager Geert Bakker: “We streven ernaar om onze volledige productielijn zo sustainable mogelijk te maken. Dit streven is ook breder in de organisatie te zien, met een minimaal aantal leaseauto’s en biologisch en lokaal geproduceerde lunch. Wat overblijft wordt hergebruikt.” 

De productie is volgens Bakker de afgelopen jaren voor een groot deel naar Europa verplaatst. “Al het katoen dat gebruikt wordt in onze productie in Europa is biologisch of deels biologisch en altijd GOTS of BCI gecertificeerd. Al onze denim wordt op een duurzame manier en met duurzame materialen geproduceerd”, aldus Bakker. Een deel van de kleding wordt nog gemaakt in Chinese fabrieken. Hoe zit het daarmee? Volgens Bakker gaat het om “gecertificeerde fabrieken”. Om welke certificaten het gaat kan hij niet aangeven.

Een van de BN’ers die in de webshop wat meer informatie geeft over duurzaamheid van de kleding is Mikky Kiemeney, influencer en bekend als de vriendin van FC Barcelona-speler Frenky de Jong. Een deel van de collectie die zij in haar webshop aanbiedt is GOTS-gecertificeerd. Wie klikt op een item, krijgt in de omschrijving direct te zien of er sprake is van GOTS. 

Mikky is het gezicht van de webshop. Achter de schermen houdt vader Marc Kiemeney, die een reclamebureau heeft, de zaak draaiende. Hij staat ook de pers te woord. “Sinds 2020 laten we alle kleding in Portugal maken. Alles wat wij in Portugal laten maken is GOTS-gecertificeerd”, laat hij telefonisch weten. Wat het certificaat precies inhoudt wordt slechts summier vermeld. “Dat moeten we beter uitleggen”, geeft Kiemeney toe. 
 
Bij het grootste deel van de kleding staat echter geen certificaat vermeld. Kiemeney legt uit dat deze items in China zijn geproduceerd vóór het moment dat de productie naar Portugal verhuisde. Deze ‘oude voorraad’ hoodies en shirts hebben geen GOTS of ander certificaat maar zijn volgens Kiemeney “wel volgens de regels en in nette fabrieken gemaakt”. Alles liep destijds via een tussenpersoon. Maar bij welke fabrieken deze tussenpersoon de kleding heeft ingekocht, kan hij niet aangeven. Evenmin weet hij niet of de fabrieken over certificaten beschikken of zijn aangesloten bij duurzame labels.

Janny van der Heijden is jurylid van het tv-programma Heel Holland Bakt en komt in oktober met een eigen modelijn op de markt. Een jeugddroom komt daarmee volgens Van der Heijden uit. “Ik heb alles in drie kleuren laten uitvoeren: rood, zwart en camel. Er zitten vestjasjes bij, broeken en een little black dressnatuurlijk”, zo liet ze onlangs aan De Volkskrant weten. 

De lijn wordt op de markt gebracht door het Nederlandse modemerk Kyra. “Wij hebben een aantal duurzaamheidslabels voor leveranciers en stoffen, waaronder GOTS en BSCI”, laat een woordvoerder namens Kyra weten. De kleding wordt grotendeels in Portugal, Turkije en Macedonië geproduceerd. Eén pakje uit de Janny-collectie wordt gemaakt in China. “Die productie heeft te maken met kennis, kwaliteit en kunde, deze garens komen uit China en laten we ook in China produceren en de fabriek daar heeft ook een BSCI-certificaat”.

Ook André ‘Dreetje’ Hazes jr. verkoopt kleding. Hij heeft een eigen webshop maar de lijn is ook te koop is een aantal winkels. Aanvankelijk reageert Hazes jr. niet op onze vragen. Dat blijkt geen onwil, maar een ongelukkige samenloop van omstandigheden. De zanger heeft afscheid genomen van het Belgische bedrijf dat de kledinglijn met hem ontwerpt en de in- en verkoop regelt. “Daardoor is er iets misgegaan met de mailbox”, aldus woordvoerder Sjoerd Bodewes. 

“Wat ik voor nu al wel kan terughalen is dat de productie van de sweaters en t-shirts in Italië gebeurt. Stoffen komen veelal uit Turkije en zijn met het OEKO-TEX-label”. Maar OEKO-TEX zegt alleen iets over of een kledingstuk schadelijke stoffen bevat. Het zegt niets over de productiewijze of de belasting van het milieu.
 
Als we dat bij Bodewes melden, gaat hij er niet op in. Wel zegt hij dat het verven van de stoffen en het aanbrengen van de prints op een eco-vriendelijke manier gebeurt. Namen van producenten kan hij niet geven en over eventueel aanwezige certificaten en of duurzaamheidslabels kan hij ook geen informatie verstrekken.

TV-kok en deelnemer aan 'Wie is de Mol' Miljuschka Witzenhausen heeft ook een eigen modelijn. De bestaat uitsluitend uit jurken. Ze worden verkocht via de webwinkel van Wehkamp. Na wat doorklikken vinden we hier wel de nodige informatie over duurzaamheid. Opmerkelijk is dat volgens het voormalig postorderbedrijf een item in de webwinkel al ‘duurzaam’ wordt genoemd als het voor 50 procent uit ‘duurzamere materialen’ bestaat.

Maar hoe kan een product dat eigenlijk maar voor de helft duurzaam is, toch als ‘duurzaam’ worden verkocht? Woordvoerder Jennita Herrikhuijzen vindt het een lastige vraag. “Ik snap het punt en ga dit ook intern bespreken. Maar wanneer mag je iets dan wel ‘duurzaam’ noemen?”, vraagt de woordvoerder zich af. 

Als we inzoomen op jurken van Witzenhausen, zien we dat de collectie eind augustus ruim dertig stuks omvat. Twaalf daarvan hebben het label ‘duurzaam’. Dit zijn de katoenen exemplaren. Ze zijn voorzien van het BCI-certificaat.

De meerderheid van de jurken is echter gemaakt van viscose ofwel kunstzijde. Viscose wordt gemaakt van houtsnippers en wordt daarom vaak als eco-vriendelijk gezien. Ook Wehkamp spreekt van ‘duurzaam materiaal’. Maar dat is zeker niet altijd het geval. Bij het productieproces van viscose wordt namelijk gebruik gemaakt van chemicaliën. Deze kunnen zeer schadelijk zijn voor de mens. Het chemische water dat overblijft wordt niet hergebruikt, maar komt vaak in het milieu terecht. Er bestaat inmiddels ook viscose die duurzamer wordt geproduceerd, maar of de jurkenlijn van Witzenhausen daarvan gemaakt is, is niet duidelijk. Wehkamp kan desgevraagd niet aangeven hoe de viscose die in de jurkenlijn van Witzenhausen is verwerkt duurzaam is geproduceerd.

Kijk onze uitzending over de fast fashion-industrie: