Het verdwenen pensioengeld

Slecht beheer
Bijna alle pensioenfondsen in Nederland kampen met financiële problemen. De uitkeringen worden niet meer aan de inflatie aangepast en in de toekomst dreigen nog grotere tekorten. Volgens de besturen van de fondsen zijn de problemen te wijten aan de langere levensverwachting en de lage rentestand. Maar ZEMBLA toont aan dat het probleem ook is veroorzaakt door slecht beheer in de afgelopen jaren.

Onzekerheid toekomst pensioenuitkering
Deze week liet het NBA, de belangenorganisatie van accountants, nog weten dat de pensioenoverzichten die de fondsen aan hun deelnemers verstrekken een ‘schijnzekerheid’ bieden. De pensioenfondsen suggereren volgens het NBA dat werknemers in de toekomst een waardevaste pensioenuitkering tegemoet kunnen zien, terwijl onzeker is of ze die belofte wel kunnen waarmaken.

Bekijk ook de samenvatting 'Performances en dekkingsgraden' (Onderzoek van Bureau Bosch, Asset Consultancy) Het volledige rapport is op aanvraag beschikbaar.

Greep in de kas
Eind jaren tachtig van de vorige eeuw waren de kassen van de meeste  pensioenfondsen nog goed gevuld. Overheid, werkgevers en werknemers besloten in die tijd om minder premies te gaan inleggen en in veel gevallen werd er, zowel door de overheid als door bedrijven, geld uit de fondsen gehaald om tekorten op de begroting te dekken.

Daarnaast zijn pensioenfondsen vanaf de jaren negentig steeds meer in aandelen gaan beleggen, met alle risico’s van dien. Twee beurscrises, die van 2002 en die van 2008, hebben de fondsen daardoor flink uitgehold. Onderzoek van ZEMBLA toont aan dat, als men veiliger was blijven beleggen, de problemen nu veel minder groot zouden zijn geweest.

Naschift
In de uitzending ‘Het verdwenen pensioengeld’ van 5 februari 2011 zijn cijfers gepresenteerd uit het onderzoek ‘Performances en dekkingsgraden Nederlandse Pensioenfondsen, 1990-2010’, dat door Bureau Bosch in opdracht van Zembla werd uitgevoerd.

Achteraf is gebleken dat in dit onderzoek een ernstige fout is geslopen. De door Bureau Bosch berekende omvang van de ‘uitholling’ van de fondsen, door onder andere premievrijstellingen en terug stortingen uit het pensioenfonds naar bedrijven, zou 799 miljard euro bedragen. Berekeningen door onder andere consultancybureau Ortec hebben aangetoond dat dit bedrag beter op zo’n tachtig miljard euro zou kunnen worden geschat. (zie: Ortec Finance - Het verdwenen pensioengeld zembla (pdf)

Overigens blijft het onduidelijk hoeveel er in de jaren tachtig en negentig precies door overheid en bedrijven uit de pensioenfondsen is gehaald. Naar aanleiding van een kamer motie van 28 april 2011 liet minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 14 november jongstleden weten dat het niet mogelijk is een overzicht te geven van alle terug stortingen door pensioenfondsen, omdat hiervan geen goede registratie is bijgehouden. Zie:
Kamerbrief over een overzicht terugstortingen pensioenfondsen (pdf)

Hoorzitting of schokdemper?

Hoorzitting of schokdemper? Leo van Heesch, Waarnemend voorzitter Nederlandse Bond voor Pensioenbelangen (NBP)

Reactie van minister Kamp op de ZEMBLA uitzending op Verzoek vaste commissie SZW om reactie op Zembla pdf

Frits Bosch pareert kritiek op berekeningen (Fondsnieuws)

Pensioenbeleggingen: hoe staan we er voor? (ABP) Een reactie van het ABP op de uitzending: "Het programma van Zembla is echter eenzijdig en roept een vertekend beeld op. Dit wordt mede ingegeven door conclusies uit een onderzoeksrapport door Bureau Bosch. Op basis van dit rapport stelt Zembla dat Nederlandse pensioenfondsen slechte beleggingsprestaties hebben geleverd. Per deelnemer zou dat 20.000 euro hebben gekost. ABP herkent zich niet in deze stelling. Lees verder op de ABP website .

Reactie Pensioenfederatie op uitzending Zembla
Reactie van de Pensioenfederatie "Het onderzoek zou aantonen dat pensioenfondsen over een periode van 20 jaar 'underperformance' hebben laten zien en dat zij hierdoor in totaal 145 miljard euro zijn kwijt geraakt. De Pensioenfederatie zet echter grote vraagtekens bij de uitkomsten van dit onderzoek. " Lees verder op de website van de Pensioenfederatie.

NOVG (Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden)
De NVOG is de landelijke overkoepelende vereniging van organisaties van gepensioneerden, afkomstig uit het bedrijfsleven, de overheid en maatschappelijke organisaties. De NVOG behartigt de collectieve belangen van de gepensioneerden en hun nagelaten betrekkingen bij de overheid, politieke partijen en andere relevante instanties. Bij de vereniging zijn ruim 90 organisaties aangesloten met ongeveer 150.000 leden, die de belangen van meer dan 2 miljoen ouderen met aanvullend pensioen behartigen. ( NOVG )