Handel in exotische dieren onverminderd populair: ‘Je kunt alles krijgen’

"Dit soort ellende blijft doorgaan als de overheid geen maatregelen treft", zegt David van Gennep van Stichting Aap in BNR . In Nederland is het verboden om te handelen in exoten die een gevaar vormen voor het ecosysteem en in diersoorten die een beschermingsstatus hebben doordat ze ernstig bedreigd zijn. Volgens Van Gennep is het moeilijk om goede regelgeving te maken voor exotische dieren die nu niet verboden zijn, maar wel risico’s vormen voor mens, dier en de omgeving.

"Gek genoeg mag je in Nederland momenteel een bruine beer, een waterbuffel of bizon houden", vertelt Sandra Hulsman van Stichting AAP . "Alles wat niet door wettelijke kaders (als Regeling Natuurbescherming, Invasieve exoten-regeling of handelsverdrag CITES) wordt verboden, mag in principe in Nederland." De  bruine beer, waterbuffel en bizon  zijn overigens niet aangetroffen als aangeboden diersoorten in hun onderzoek.

Gedumpt of in beslag genomen
Stichting AAP kwam in hun onderzoek diersoorten tegen als de steppezebra, de bruinkopslingeraap, capucijnaap, dwergzijde-aap, een jak, dromedaris en heel veel alpaca’s.

"Het zijn diersoorten die uiteindelijk ook bij ons terechtkomen in het opvangcentrum als het misgaat. Soms zijn de dieren gedumpt omdat mensen niet weten hoe de dieren verzorgd moeten worden en soms zijn ze in beslag genomen en hier naartoe gebracht",  vertelt Hulsman.

Wilde dieren
Stichting AAP houdt een top tien bij (zie kader) van de meest opgevangen diersoorten in Nederland in hun opvang. Acht daarvan hebben de onderzoekers teruggevonden in hun studie. "We hebben bepaalde apensoorten, degoes, eekhoorns, maar we zien ook steeds meer hybride katten in onze opvang. Dat zijn kruisingen van een wilde kat (als een serval) met een huiskat. Deze katten zijn als kitten heel schattig, maar dan worden ze groter en blijken ze toch onvoorspelbaar en gevaarlijk te zijn." Uitheemse eekhoorns en degoes lijken misschien niet altijd exotisch, maar het zijn toch wilde dieren, legt Hulsman uit. Daarbij zijn de exotische eekhoorns vaak invasief en kunnen zij ook vervelende ziektes bij zich dragen die op de mens en andere dieren kunnen overslaan. "Het is soms lastig om te weten welke dieren als huisdier gehouden kunnen worden, maar vroeg of laat gaat het mis met een wild dier."

Samenwerking NVWA en Marktplaats
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) liet vorige week nog weten dat handel in exotische dieren ‘onverminderd populair’ is.

Marktplaats en NVWA samen tegen illegale producten

Sinds afgelopen maart werken NVWA en Marktplaats samen om onder andere exotische dierenhandel tegen te gaan. Het is nog te kort om resultaten te geven, laat de woordvoerder van NVWA weten aan ZEMBLA. Wel ziet hij dat er met name veel handel is in vogels en reptielen. Ook treffen ze vaak handel aan in producten van beschermde dieren en planten: “Denk aan ivoor, preparaten, schelpen, en producten van bijvoorbeeld reptielenleer.”

Huisdierenlijst
Stichting AAP wil nog een stap verder gaan dan het tegengaan van handel in beschermde dieren. De stichting pleit voor een ‘ Positieflijst ’ om ‘te voorkomen dat leken exotische huisdieren impulsief aankopen’. Het is een lijst met diersoorten die door iedereen gehouden kunnen worden zonder heel specifieke voorwaarden. “Dit zouden dieren moeten zijn die goed te houden zijn, makkelijk verzorgd kunnen worden en die veilig leven bij mensen thuis”, vertelt Hulsman.

De ‘positieflijsten’ moeten gaan gelden voor verschillende diergroepen als zoogdieren, reptielen, amfibieën en vogels. Het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit is bezig met het ontwikkelen van zo’n lijst voor zoogdieren die de basis moet vormen voor lijsten voor de andere diergroepen. 

Welke dieren zijn beschermd?
Welke dieren op dit moment beschermd zijn en onder welke voorwaarden ze verhandeld mogen worden, is vastgelegd in de Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES). Meer informatie over de handel in beschermde dieren en planten en het aanvragen van CITES-documenten zijn te vinden op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland .

1. Degoe - 130

2. Boomeekhoorn - 126

3. Stinkdier - 25

4. Witoorpenseelaapje - 22

5. Suikereekhoorn - 20

6. Witbuikegel - 17

7. Slaapmuis - 15

8. Zwartstaartprairiehond -11

9. Stokstaartje - 9

10. Rode neusbeer - 9