Haagse herrie

De media nemen steeds meer de controlerende taak van het parlement over, vindt oud VVD-fractievoorzitter en vice-premier Hans Dijkstal. En dat is verontrustend want door media-hypes als De Affaire Mabel, De Affaire Maragarita, 'Enschede', de legionella-perikelen en 'de bolletjesslikkers' dreigt zelfs de kwaliteit van de besluitvorming in gevaar te komen. In de Zembla-documentaire 'Haagse Herrie' spreken politici van de regeringspartijen en de PvdA hun verontrusting uit over de macht van de media.

Is de krant inderdaad het belangrijkste Kamerstuk? Bepalen de media de agenda van het parlement? Volgens CDA kamerlid Joop Atsma “laat de kamer zich sturen door de media”. Atsma: “Kamerleden luisteren naar 'Met het oog op morgen' omdat ze dan weten wat er de volgende morgen in de kranten staat en dan op voorhand al mondelinge vragen kunnen aanmelden.”

Boris Dittrich van D66 beaamt dat de actualiteit regeert in Den Haag terwijl politici zich eigenlijk, vindt hij, met de langere termijn zouden moeten bezighouden. Ook VVD-fractieleider Jozias van Aartsen deelt de zorg en vindt dat fractievoorzitters een taak hebben “om de verhyping en de hijgerigheid van achter elkaar aanlopen een beetje in de pot te duwen”.

Galop
Deze tendens is ook de Algemene Rekenkamer opgevallen: “Als er een incident is, dan laten Kamerleden zich opjutten, de minister wordt in galop naar de Kamer gedirigeerd en durft de druk niet te weerstaan. Dan stapelt het één en ander zich op en op het einde komt de Rekenkamer kijken wat van die opeenstapeling terecht is gekomen en dan zakt je broek weer af”, aldus Gerrit de Jong van de Rekenkamer.

Onlangs pleitte de Raad voor het Openbaar Bestuur in een rapport voor een lat-relatie tussen politiek en media in plaats van het huidige Haagse huwelijk tussen pers en politiek. Politici moeten volgens de Raad minder afhankelijk worden van de media. Volgens voorzitter Van Kemenade is het gevaar van deze verstrengeling dat "het beleid hap snap wordt en dat de consistentie in de controle van de Kamer op de regering verloren gaat".

Sleeptouw
Zembla reconstrueert vier onderwerpen waaruit blijkt dat de Kamer zich soms op sleeptouw laat nemen door de media. Daaruit blijkt dat de Kamer naar aanleiding van incidenten en rampen de regering met spoed dwingt tot maatregelen. Als die later niet blijken te functioneren, worden ze weer teruggedraaid.

Zo ontstond in januari 2002 een hype over de smokkel van cocaïne door bolletjesslikkers. Toenmalig fractievoorzitter Dijkstal noemt de maatregelen die toen onder druk van de Kamer zijn genomen "buiten-proportioneel". Inmiddels is de minister hier ook achter gekomen. Deze week maakte minister Donner bekend een deel van de maatregelen uit de noodwet terug te draaien vanwege capaciteitsproblemen.