Grapperhaus: Mishandeling politiehonden ‘grensoverschrijdend’ en ‘onacceptabel’ maar ‘geen structureel probleem’

Demissionair minister van Justitie Grapperhaus noemt trainingsvormen zoals te zien in de Zembla-uitzending Bijten als beloning (2) ‘grensoverschrijdend’. “Bij het trainen van honden is het slaan met kettingen, gebruik van veedrijvers en de structurele inzet van stokslagen onacceptabel.” Naar aanleiding van beelden waarop dit te zien is begon justitie in Oost-Brabant een onderzoek naar de vereniging waar de mishandeling plaatsvond.
 
De politie onderzoekt dan ook of het mogelijk is om het koopcontract met verkopers van honden aan te scherpen met een boeteclausule. Als na de koop blijkt dat de hond niet volgens de afspraken is getraind, dan kan de africhter een boete worden opgelegd. Dat schrijft de minister in beantwoording van Kamervragen. Politiehonden worden eerst getraind bij ruim 350 particuliere clubs die zijn verenigd in de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging (KNPV). Daarna koopt de politie de gecertificeerde honden.

Naar aanleiding van de Zembla-uitzending Bijten als beloning (2) van afgelopen maart dienden meerdere politieke partijen Kamervragen in. De VVD, PvdD en de PVV wilden onder andere weten of de minister erkent dat er sprake is van structurele en ernstige misstanden bij de training van politiehonden en wat de minister hier al tegen heeft gedaan en nog gaat doen.
 
Verschillende klokkenluiders vanuit de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging (KNPV) verklaarden in Zembla dat politiehonden die bij particuliere verenigingen in opleiding zijn, worden mishandeld met schoppen, stokslagen en stroomapparatuur. Zembla beschikt over videobeelden van mishandelingen bij een Brabantse KNPV-vereniging. Naar aanleiding van de uitzending onderzoekt de politie in opdracht van het Openbaar Ministerie (OM) momenteel of er aanknopingspunten zijn voor een strafrechtelijk onderzoek. Volgens Grapperhaus richt het onderzoek zich op één vereniging.

Hoewel Grapperhaus stelt dat iedere vorm dierenmishandeling er één te veel is, erkent hij niet dat het gaat om een structureel probleem als hij afgaat op ‘de gegevens zoals die bekend zijn de bij de politie’. Hij kan dan ook niet aangeven hoe groot de omvang van het probleem is.
 
Al in 2018 onthulde het televisieprogramma RamBam, dat er bij KNPV-verenigingen honden worden mishandeld. Vorig jaar toonde het programma Undercover in Nederland dat opnieuw aan. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid deed dit dit toen ook af als incidenten. De KNPV beloofde na de onthullingen van Undercover in Nederland tegen dierenmishandeling te zullen optreden.
 
Maar volgens bronnen die Zembla spreekt, maken veel KNPV-leden zich nog steeds schuldig aan dierenmishandeling. En ook stellen ze dat het geen incidenten zijn. Wil Blaas, voorzitter van het landelijke hoofdbestuur van de KNVP, zegt in Zembla dat hij sinds zijn aantreden in augustus 2020 geen meldingen van dierenmishandeling heeft gehad. Maar op de vraag of dat betekent dat er binnen de KNVP geen dierenmishandeling is, antwoordt hij: “Nee. Dat zou een illusie zijn.”
 
Grapperhaus vindt ook niet dat de algehele relatie met de KNPV en al haar leden moet worden opgeschort, zoals De PvdD dat voorstelt. “Uiteraard worden geen honden afgenomen van trainers waarvan bekend is dat zij aversieve trainingsmethoden gebruiken. Wel is door mijn departement extra benadrukt dat ook van de koepelorganisatie wordt verwacht dat zij een actievere rol gaat vervullen in het tegengaan van misstanden bij de training van honden door leden van aangesloten verenigingen”, schrijft de demissionair minister van Justitie.

Grapperhaus is ook niet bereid om actief te gaan controleren en handhaven bij alle leden van de KNPV. “De afweging aangaande nut en noodzaak voor het organiseren van toezicht en handhaving vindt vooral lokaal plaats op basis van de signalen die de politie bereiken.” De minister roept dan ook iedereen op die getuige is van mishandeling van dieren, melding te maken bij de politie.
 
In de Zembla-uitzending is te zien hoe omwonenden drie keer melding hebben gemaakt van mogelijke dierenmishandeling bij de Oost-Brabantse vereniging, die sinds de uitzending wordt onderzocht door de politie. Grapperhaus schrijft: “Na twee van die drie meldingen zijn politiemedewerkers bij die vereniging gaan kijken, maar er was geen bewijs van strafbare feiten te vinden.”

Volgens Grapperhaus klopt het dat medewerkers van de politie bestuursfuncties bekleden bij verenigingen die aangesloten zitten bij de KNPV, zoals te zien was in onze uitzending. Kamerlid Wassenberg (PvdD) vroeg aan de minister of hij die functies verenigbaar vindt.
 
Grapperhaus vindt van wel: “Daaruit vloeit wat mij betreft geen sterke verwevenheid voort tussen de politie en een vereniging. Het staat individuele politiemensen vrij om in privétijd lid te zijn van een vereniging of daar een bestuursfunctie te bekleden, mits geen sprake is van belangenverstrengeling en deze functies een goede uitvoering van de taken als politieambtenaar niet belemmeren.”

De minister maakt ook in zijn brief bekend dat er vanuit Defensie en politie de wens is geuit om de mogelijkheid van een gezamenlijk trainingsschool voor overheidshonden te verkennen. Gesprekken hierover zouden al hebben plaatsgevonden.