Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek
Glyfosaat: omstreden gif
•
1024 keer bekeken
• Nederland is recordhouder in het gebruik van landbouwgif. Maar er zijn groeiende zorgen over de gevolgen hiervan voor mens, dier en milieu. Onder wetenschappers is ophef ontstaan over het veel gebruikte onkruidmiddel glyfosaat. Ook in Nederland wordt het in grote hoeveelheden over de akkers en tuinen gesproeid, onder meer onder de naam Roundup van producent Monsanto, die tot 2000 het patent had op het middel.
Volgens de Europese instanties BFR en EFSA is het gebruik van het middel volkomen veilig. Maar afgelopen jaar komt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO met een alarmerend rapport. Glyfosaat is waarschijnlijk kankerverwekkend.
Volgens de Europese instanties BFR en EFSA is het gebruik van het middel volkomen veilig. Maar afgelopen jaar komt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO met een alarmerend rapport. Glyfosaat is waarschijnlijk kankerverwekkend.
Tussen de WHO en de Europese instituten is nu een fel debat losgebarsten. De kankeronderzoekers zijn zeer kritisch over de Europese rapporten.
Vorige week heeft ook Frankrijk zich in de discussie gemengd. De Franse voedselveiligheidsautoriteit Anses heeft alle rapporten bestudeerd en deelt de zorgen van de Wereldgezondheidsraad.
Vorige week heeft ook Frankrijk zich in de discussie gemengd. De Franse voedselveiligheidsautoriteit Anses heeft alle rapporten bestudeerd en deelt de zorgen van de Wereldgezondheidsraad.
In ZEMBLA INTERNATIONAAL een reportage van de Duitse WDR met een onderzoek naar het gevaar van het populaire onkruid gif.
Onderzoeken: Glyfosaat in oppervlaktewater, urine en moedermelk
In 2013 wordt urine van inwoners uit 18 Europese steden onderzocht, waaronder van een aantal Nederlanders. In 5 van de 8 Nederlandse urinemonsters wordt glyfosaat aangetroffen. Volgens minister Schippers kan de aanwezigheid van glyfosaat bij Nederlanders “veroorzaakt zijn door blootstelling via voeding en door onkruidbestrijding buiten de landbouw.” Maar de gevonden glyfosaatgehaltes van enkele microgrammen vormen volgens de minister geen gezondheidsrisico. Het gif wordt snel door het lichaam uitgescheiden, vooral via de urine.
Bij een ander, Duits onderzoek in 2015, geïnitieerd door politieke partij ‘Die Grünen’, wordt ook in moedermelk van 16 vrouwen glyfosaat aangetroffen. Maar het Duitse rijksinstituut BFR betwijfelt deze uitslag. Zij liet 114 moedermelkmonsters onderzoeken en concludeerde onlangs dat er géén glyfosaat te vinden is in moedermelk.
In Amerika liet de groep ‘Mom’s across America’ ook moedermelk testen in 2014 en troffen daarbij glyfosaatgehaltes aan. Ook hier wijzen de autoriteiten en producenten de resultaten van de hand. De gebruikte onderzoeksmethode zou niet aan de eisen voldoen. Maar de moeders vinden dit verwijt onterecht.
In 2013 wordt urine van inwoners uit 18 Europese steden onderzocht, waaronder van een aantal Nederlanders. In 5 van de 8 Nederlandse urinemonsters wordt glyfosaat aangetroffen. Volgens minister Schippers kan de aanwezigheid van glyfosaat bij Nederlanders “veroorzaakt zijn door blootstelling via voeding en door onkruidbestrijding buiten de landbouw.” Maar de gevonden glyfosaatgehaltes van enkele microgrammen vormen volgens de minister geen gezondheidsrisico. Het gif wordt snel door het lichaam uitgescheiden, vooral via de urine.
Bij een ander, Duits onderzoek in 2015, geïnitieerd door politieke partij ‘Die Grünen’, wordt ook in moedermelk van 16 vrouwen glyfosaat aangetroffen. Maar het Duitse rijksinstituut BFR betwijfelt deze uitslag. Zij liet 114 moedermelkmonsters onderzoeken en concludeerde onlangs dat er géén glyfosaat te vinden is in moedermelk.
In Amerika liet de groep ‘Mom’s across America’ ook moedermelk testen in 2014 en troffen daarbij glyfosaatgehaltes aan. Ook hier wijzen de autoriteiten en producenten de resultaten van de hand. De gebruikte onderzoeksmethode zou niet aan de eisen voldoen. Maar de moeders vinden dit verwijt onterecht.
Overschrijding van de norm
De Nederlandse waterbedrijven slaan meerdere malen alarm over glyfosaat. In de afgelopen 5 jaar overschrijdt het de norm in drinkwaterbronnen meer dan 100 keer. In 2011 eist de Tweede Kamer maatregelen en komt met een motie. Na veel uitstel komt de regering met een verbod van glyfosaat op bestrating. Het zou per 1 maart ingaan, maar afgelopen week komt staatssecretaris Dijksma daar op terug. Door juridische problemen loopt de maatregel verdere vertraging op. Voor een verbod in de landbouw is geen Kamermeerderheid gehaald. Dus het gebruik van het onkruid gif op de akkers blijft voorlopig toegestaan.
De Nederlandse waterbedrijven slaan meerdere malen alarm over glyfosaat. In de afgelopen 5 jaar overschrijdt het de norm in drinkwaterbronnen meer dan 100 keer. In 2011 eist de Tweede Kamer maatregelen en komt met een motie. Na veel uitstel komt de regering met een verbod van glyfosaat op bestrating. Het zou per 1 maart ingaan, maar afgelopen week komt staatssecretaris Dijksma daar op terug. Door juridische problemen loopt de maatregel verdere vertraging op. Voor een verbod in de landbouw is geen Kamermeerderheid gehaald. Dus het gebruik van het onkruid gif op de akkers blijft voorlopig toegestaan.
ZEMBLA - Glyfosaat: omstreden gif, woensdag 24 februari om 21:15 uur bij de VARA op NPO 2
Nederlandse bewerking: Marieke van Santen
Eindredactie: Manon Blaas
Nederlandse bewerking: Marieke van Santen
Eindredactie: Manon Blaas
Alternatieven voor glyfosaat
- Zijn er alternatieven voor glyfosaat? Onkruid plukken of vegen.
- Je kunt gebruik maken van heet water of een onkruidbrander.
- Voorkomen is beter dan genezen: leg een worteldoek onder de tegels en gebruik schoon zand bij de aanleg van het terras, zodat onkruid moeilijk kan kiemen.
- Het tijdelijk afdekken van een tegelvloer met plastic verstikt onkruid.
- Verwijder onkruid regelmatig met de schoffel en de hand. Tussen tegels of klinkers is een haakvormig onkruidwiedertje handig.
- Bedek de grond tussen de planten en struiken met cacaodoppen, boomschors of een bodembedekkend plantje.
- Hardnekkige meerjarige soorten als zevenblad of paardenbloem kun je het beste met wortel en al uitgraven. Anders blijven ze in je tuin opduiken.
- Sommige planten zien veel mensen als onkruid, maar kunnen soms best mooi zijn. Als je tuiniert volgens permacultuur, laat je die planten meestal gewoon staan. Een wilde tuin is natuurlijker en bevat meer leven.
Glyfosaat in moedermelk
Bij een Duits onderzoek in 2015, geïnitieerd door politieke partij ‘Die Grünen’, wordt in moedermelk van 16 vrouwen glyfosaat aangetroffen. Maar het Duitse rijksinstituut BFR betwijfelt deze uitslag. Zij liet 114 moedermelkmonsters onderzoeken en concludeerde onlangs dat er géén glyfosaat te vinden is in moedermelk. In Amerika liet de groep ‘Mom’s across America’ ook moedermelk testen in 2014 en troffen daarbij glyfosaatgehaltes aan. Ook hier wijzen de autoriteiten en producenten de resultaten van de hand. De gebruikte onderzoeksmethode zou niet aan de eisen voldoen. Maar de moeders vinden dit verwijt onterecht.
Glyfosaat in Nederland
In mei 2015 maakte toenmalig staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu bekend om het Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden (OBO) gefaseerd uit te voeren. Het onderzoek begint bij omwonenden rond bollenvelden. Inmiddels is de opdracht daarvoor aan het RIVM verleend en gaat het veldwerk beginnen. OBO wordt gecoördineerd door het RIVM en uitgevoerd door een onafhankelijk consortium van wetenschappelijke instellingen. Meer over Glyfosaat in Nederland
Bij een Duits onderzoek in 2015, geïnitieerd door politieke partij ‘Die Grünen’, wordt in moedermelk van 16 vrouwen glyfosaat aangetroffen. Maar het Duitse rijksinstituut BFR betwijfelt deze uitslag. Zij liet 114 moedermelkmonsters onderzoeken en concludeerde onlangs dat er géén glyfosaat te vinden is in moedermelk. In Amerika liet de groep ‘Mom’s across America’ ook moedermelk testen in 2014 en troffen daarbij glyfosaatgehaltes aan. Ook hier wijzen de autoriteiten en producenten de resultaten van de hand. De gebruikte onderzoeksmethode zou niet aan de eisen voldoen. Maar de moeders vinden dit verwijt onterecht.
Glyfosaat in Nederland
In mei 2015 maakte toenmalig staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu bekend om het Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden (OBO) gefaseerd uit te voeren. Het onderzoek begint bij omwonenden rond bollenvelden. Inmiddels is de opdracht daarvoor aan het RIVM verleend en gaat het veldwerk beginnen. OBO wordt gecoördineerd door het RIVM en uitgevoerd door een onafhankelijk consortium van wetenschappelijke instellingen. Meer over Glyfosaat in Nederland
Rapporten
Er zijn meerdere rapporten verschenen over Glyfosaat. Het IARC IARC / WHO (International Agency for Research on Cancer / World Health Agency) legt in een rapport, dat onlangs verscheen , een relatie tussen Glyfosaat en kanker. De IARC plaatste Glysofaat in categorie 2A vanwege voldoende bewijs van kankerverwekkendheid bij dieren, en beperkt bewijs van kankerverwekkendheid bij mensen.
Lees de andere rapporten
hier
Achtergrondinformatie
Met onder andere onderzoek in Denemarken naar Glyfosaat in misvormde biggen, En onderzoek van Stichting natuur en milieu waarin wordt gesteld dat 55% van de bestrijdingsmiddelen giftig is. Lees meer.
Zie ook:
ZEMBLA - Lelies met een luchtje
ZEMBLA - Gif in de bollenstreek|
ZEMBLA Internationaal - De Gen-tech lobby
Z EMBLA - Hormoonverstoorders
Achtergrondinformatie
Met onder andere onderzoek in Denemarken naar Glyfosaat in misvormde biggen, En onderzoek van Stichting natuur en milieu waarin wordt gesteld dat 55% van de bestrijdingsmiddelen giftig is. Lees meer.
Zie ook:
ZEMBLA - Lelies met een luchtje
ZEMBLA - Gif in de bollenstreek|
ZEMBLA Internationaal - De Gen-tech lobby
Z EMBLA - Hormoonverstoorders
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.