Geen vervuilde paracetamol gevonden in Nederland

Elf populaire merken paracetamol die te koop zijn in supermarkten, drogisterijen en apotheken in Nederland zijn niet vervuild met de kankerverwekkende stof PCA. Dat blijkt uit onderzoek van NRC en tv-programma Zembla.

NRC en Zembla lieten de pillen analyseren door een gecertificeerd laboratorium in België. Aanleiding was een eerder labonderzoek, ook op verzoek van beide media. Daaruit bleek dat de grootste producent van paracetamol ter wereld, het Chinese Anqiu Lu’an Pharmaceutical, grondstof voor paracetamol verkocht die vervuild is met 4-chlooraniline, afgekort PCA. De stof is kankerverwekkend en kan het menselijk DNA aantasten.

De vervuilde grondstof was in het voorjaar van 2019 gemaakt en goed voor zo’n 36 miljoen pillen. Waar ter wereld de partijen zijn beland, was onbekend. De toezichthouders in Nederland wilden niet zeggen of de vervuilde grondstof in Nederlandse pillen verwerkt was. Bekend was wel dat de Chinese fabriek afgelopen jaren ook in Nederland geleverd heeft.

Opnieuw onderzoek
Om erachter te komen of ook in Nederland vervuilde paracetamol verkocht wordt, lieten NRC en Zembla opnieuw onderzoek doen. Daarbij zijn door het Belgische lab pillen van 500 milligram onderzocht op PCA. Het gaat onder meer om de huismerken van Albert Heijn, Kruidvat, Jumbo, Etos en Trekpleister. Daarnaast is ook paracetamol van Panadol, Livsane en Sanias onderzocht. In geen van de pillen zat een detecteerbare hoeveelheid PCA.

Emeritus hoogleraar toxicologie Martin van den Berg (Universiteit Utrecht) concludeert na bestudering van de analyseresultaten dat de onderzochte pillen "veilig" zijn. Hij wijst er tegelijk op dat van alle elf merken slechts één partij, een ‘batch’, is onderzocht. Of andere batches veilig zijn is daarmee volgens hem niet gezegd.

"Dat er geen PCA in deze partijen zit, is een gunstig bericht”, aldus Van den Berg. "Maar dat wil niet zeggen dat je niet moet blijven controleren op het PCA-gehalte in paracetamol. Want de volgende keer kan dat anders zijn.” Van den Berg wil een permanente controle op PCA in paracetamol: „Ik pleit ervoor dat de farmaceutische industrie bij iedere batch een routineanalyse doet en rapporteert aan de autoriteiten. Want het is een stof waar we voor moeten zorgen dat-ie onder de norm blijft.”

Blij en sceptisch
Ook hoogleraar toxicologie Jan Tytgat (KU Leuven) is blij en sceptisch tegelijk. "Het was een kleine steekproef”, benadrukt hij. "Deze keer is het resultaat goed, gelukkig maar. Maar welke garantie hebben we in heel Europa dat volgende maand of volgend jaar het resultaat ook weer gunstig is? Dat weten we niet.”

Ook volgens hem is de enige oplossing een permanente strengere controle. „Een controle op pilniveau. Niet alleen op papier. Doe analyses, zeker voor deze medicatie waarvan men weet dat tijdens het syntheseproces stoffen gevormd kunnen worden die bij blootstelling genotoxisch of kankerverwekkend kunnen zijn.

Apothekers
De apothekersorganisatie KNMP heeft ook onderzoek gedaan naar tabletten paracetamol van negentien verschillende merken. Het lab van de organisatie, het Laboratorium der Nederlandse Apothekers vond geen vervuiling. Alle onderzochte pillen bleken schoon. "De mensen kunnen paracetamol gewoon blijven innemen", aldus voorzitter Aris Prins van de KNMP.

De apparaten in het laboratorium kunnen PCA meten als er meer dan 0,3 microgram in een tablet van 500 milligram zit. Eén milligram is duizend microgram. Die hoeveelheid is nergens gevonden.

Ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zou nog onderzoek doen naar de paracetamol. De inspectie wilde dat in eerste instantie niet, maar minister Tamara van Ark (Medische Zorg, VVD) gaf er alsnog de opdracht toe, tot tevredenheid van een meerderheid van de Tweede Kamer. Paracetamol is de meest geslikte pijnstiller en koortsremmer ter wereld. Alleen al in Nederland gaat het jaarlijks om twee miljard pillen, poeders en drankjes.