Gaza: de rechtszaak

In 2014 komen zes leden van de Palestijnse familie Ziada om het leven door een Israëlische precisieaanval op hun huis in Gaza. De Nederlandse Palestijn Ismail Ziada verliest bij die aanval zijn moeder, drie broers, zijn schoonzus en een neefje. Volgens Ziada is het bombardement op zijn familiehuis een oorlogsmisdaad. Hij begint in Nederland een rechtszaak tegen twee oud-generaals die volgens hem verantwoordelijk zijn voor het bombardement. In Israël zou hij geen proces kunnen krijgen. Maar de Haagse rechtbank oordeelt eind januari dat de zaak ook niet voor de Nederlandse rechtbank gevoerd kan worden. Advocaat Liesbeth Zegveld: “Dan is het einde van het liedje dat je dus nergens terecht kan.”

Op het moment dat het familiehuis van Ismail Ziada wordt gebombardeerd, voert Israël zeven weken lang een militaire actie in Gaza tegen Hamas, dat daar aan de macht is. Ziada woont dan al langere tijd niet meer in Gaza, maar heeft nog dagelijks contact met zijn familie. Hij is met zijn Nederlandse vrouw en kinderen in Den Haag als hij het slechte nieuws te horen krijgt. Samen met advocaat Liesbeth Zegveld probeert hij in Nederland twee Israëlische oud-generaals aansprakelijk te stellen voor de aanslag. Een van hen is politicus Benny Gantz, de belangrijkste tegenkandidaat van premier Netanyahu. Gantz had tijdens de militaire actie in 2014 de leiding over het Israëlische leger.

‘Commandocentrum van Hamas’
Liesbeth Zegveld stelt dat het niet mogelijk is voor Ziada en zijn familie om in Israël naar een rechter te stappen. “Het gaat om een discriminatoir rechtssysteem. Palestijnen kunnen Gaza niet uit en kunnen onmogelijk getuigen oproepen. Daarnaast worden ze als vijand aangemerkt en dat doet nog eens een keer radicaal de deur dicht voor Palestijnen. Dan wijk je uit naar een rechtbank die wél die mogelijkheid biedt, en dat is de Nederlandse rechtbank.”

De precisieaanval op het Ziada familiehuis is wel behandeld door de Military Advocate General, het onderzoeksinstituut van het Israëlische leger. In 2016 schrijven zij een rapport over verschillende incidenten die plaatsvonden tijdens de militaire actie in Gaza in 2014. Het huis van de familie Ziada zou gebruikt zijn als commandocentrum van Hamas en vormde daarmee een bedreiging voor het  Israëlische leger. Ook zou familie van Ismail lid zijn geweest van Hamas. De aanslag was volgens het Israëlische leger daarom rechtvaardig en gold als zelfverdediging.

Israëlische generaals genieten onschendbaarheid
Ismail Ziada bevestigt dat een van zijn broers lid was van Hamas. Maar hij ontkent dat het huis een commandocentrum van de organisatie was. Liesbeth Zegveld had gehoopt dat deze kwestie via de Nederlandse rechter uitgezocht had kunnen worden: “Het hele  idee van deze zaak is dat het eens een keer een oordeel van de rechter vraagt. Dat is toegang tot het recht: kwesties waar je niet uitkomt voorleggen aan de rechter.” Maar tot een onderzoek door de Nederlandse rechtbank komt het niet. De rechter beslist eind januari dat de zaak tegen de twee Israëlische generaals niet voor de Haagse rechtbank gevoerd kan worden.

De twee generaals genieten volgens de Haagse rechtbank onschendbaarheid omdat ze namens de Israëlische staat handelden. Als de rechtbank zich bevoegd had verklaard, zou het voor het eerst zijn dat Israëlische functionarissen in het buitenland vervolgd zouden worden. Ismail Ziada hoopte op een betere uitslag en overweegt in hoger beroep te gaan: “We gaan door. Onze zaak is nog niet verloren.”

Donderdag 5 maart om 20.25 uur bij BNNVARA op NPO 2
Herhaling: donderdag 12 maart   - 10.10 uur

Regie & samenstelling: Simone Tangelder
Research: Rosalyn Saab